Havacılık kazalarını önlemeye yönelik bir adım atan genç mühendisler, “uçak için hava yastığı” fikrini hayata geçirdi. Bu inovatif proje, her yıl binlerce yaşamı korumayı vaadediyor.
“Project Rebirth” olarak adlandırılan bu konsept, uçakların burun, gövde ve kuyruk kısımlarına arabaların hava yastıklarına benzer büyük hava yastıkları entegre ediyor.
Yapay zeka destekli sensörler, potansiyel bir kaza anını o an tespit ederek saniyeler içinde hava yastıklarını aktive ediyor. Böylece uçağın düşüşü, ölümcül çarpışmalara dönüşmeden “koruyucu bir koza” ile sarılmış oluyor.
Dünyaca ünlü Birla Institute of Technology and Science’da öğrenim gören Eshel Wasim ve Dharsan Srinivasan tarafından geliştirilen bu proje, bu yıl James Dyson Ödülü’nün final listesine girmeyi başardı.
İLK YAPAY ZEKA DESTEKLİ HAYATTA KALMA ÇÖZÜMÜ
Bu mühendisler, projeyi “ilk yapay zeka destekli kaza sonrası hayatta kalma çözümü” olarak tanımlıyor.
İlhamlarını ise 12 Haziran 2025 tarihinde Ahmedabad’dan kalktıktan 32 saniye sonra düşen Air India uçağından alıyorlar. Yakıt akışının kesilmesi sonucu meydana gelen bu kazada 260 kişi yaşamını yitirmişti.
Projeyi geliştirenlerden Wasim, “O kazadan sonra annem günlerce huzur bulamadı. Yolcuların ve pilotların çaresizliğini düşündükçe biz de gece uyuyamadık. Neden bir kurtuluş sistemi yok diye sorguladık ve araştırmalarımıza başladık” ifadelerini kullandı.
SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?
Sistem, uçağın irtifası, hızı, motor durumu, yönü, yangın durumu ve pilot tepkilerini sürekli olarak takip ediyor.
Kazanın kaçınılmaz olacağı tespiti yapıldığında sistem otomatik olarak devreye giriyor. İki saniyeden daha kısa bir sürede açılan çok katmanlı kumaştan yapılmış büyük hava yastıkları, darbeyi emerek güvenliği artırıyor.
Eğer motorlar çalışıyorsa ters itiş sistemi, çalışmıyorsa gaz iticiler devreye girerek inişi yavaşlatıyor. Ayrıca koltuk ve duvarlardaki sıvılar, çarpışma sırasında sertleşerek yolcuları koruma görevi üstleniyor.
MEVCUT UÇAKLARA EKLENEBİLECEK
Mühendisler, sistemin hem mevcut uçaklara entegre edilebileceğini hem de yeni tasarımlarda yer alabileceğini vurguluyor. “Çoğu sistem kazaları önlemeye odaklanırken, bizim sistemimiz tüm ihtimallerin tükendiği anlarda bile hayatta kalmayı amaçlıyor” şeklinde belirtiyorlar.
James Dyson Ödülü’nün 20 finalistinin listesi 15 Ekim’de açıklanacak. Uluslararası birincilik ödülünü kazanarak, 5 Kasım’da 30 bin sterlinlik destekle kendi girişimlerini kurma fırsatı elde edecek projeler arasında, ayrıca 3D yazıcıyla üretilen yapay resif, taşınabilir şırınga sterilizasyon cihazı, susuz çalışma özelliğine sahip kompost tuvalet sistemi ve tarım atıklarından üretilmiş hijyenik ped gibi yenilikçi projeler de yer alıyor.
