Kudüs’ün Filistinlilere ait olduğunu kanıtlayan tarihi tapu ve vergi belgeleri, Osmanlı İmparatorluğu döneminde kayıt altına alınmış durumda.
Bugün bu belgeler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün arşivinde saklanmaktadır.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanı Abdullah Ünlü, Osmanlı Devleti’nin egemen olduğu 26 ülkeye ait tapu kayıtlarının arşivlendirdiğini belirtti.
Ünlü, 1562-1597 ile 1865-1917 yıllarını kapsayan 47 tapu tahrir defterinin mevcut olduğunu ifade ederek, “Bu kayıtlar Kudüs’e ait yaklaşık 170 bin tapu kaydını içermektedir. Ayrıca vakıf ve özel mülke dair belgeler de bulunmaktadır.” şeklinde bilgi verdi.
Yavuz Sultan Selim ile başlayan süreçte, Osmanlı döneminde Kudüs’ün kayıtlarının 1566 yılına kadar uzandığını vurgulayan Ünlü, Osmanlı arşivciliğinin önemine değinerek bu belgelerin bugüne dek sağlam bir şekilde ulaştığını vurguladı.
“Netanyahu’nun açıklamaları acziyet örneği”
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun “Kudüs bizim şehrimiz” ifadesine yanıt veren Ünlü, “Bu belgeler, hukuki dayanakları olan kanıtlardır. Dolayısıyla, bu belgeler 400 yıldır bizlere aittir. Netanyahu’nun sözlerini bir acziyet örneği olarak değerlendiriyorum.” dedi.
Belgelerin uluslararası araştırmalara açık olduğunu belirten Ünlü, bu belgelere ulaşmak isteyen herkesin üzerinde çalışmalar yapabileceğini aktardı. Ayrıca, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü olarak Kudüs Evkaf Defteri’ni kitap haline getirdiklerini de kaydetti.
Yüz binlerce mülk kaydı mevcut
Genel Müdürlük arşivlerinde, Filistin’e ait 254 adet zabıt kayıt defterinde yaklaşık 650 bin mülk kaydı barındırdığı bildirilmektedir. Kudüs özelinde ise 47 kayıt defterinde 170 bin tapu kaydının bulunduğu belirtiliyor.
Eski Yazı Uzmanı Hakkı Şahin, Kudüs’e ait askeri, idari ve mali konuları içeren 1562 yılından itibaren tutulmuş dokuz tapu tahrir defterinin arşivde mevcut olduğunu açıkladı.
Şahin, ayrıca özel mülkiyetle ilgili defterlere dikkat çekerek, “Filistin geneline ait 254 zabıt kayıt defterimiz vardır. Bu defterlerde yaklaşık 650 bin mülk kaydı mevcuttur. Kudüs’e ait 47 kayıt defterinin 37 bin tanesinin vakıf kaydı içerdiğini” ifade etti.
Sultan 2. Abdülhamid’e ait mülk kayıtları da arşivde
Arşivlerde Osmanlı padişahlarına ait belgeler de bulunmaktadır. Sultan 2. Abdülhamid’e ait bir tapu belgesini gösteren Hakkı Şahin, “Kudüs defterimiz burada. Eriha köyü ile ilgili kayıt mevcut. Taşınmaz ‘dükkan’ olarak belirtiliyor. Abdülhamid’in dükkanı varmış. Yerine bir tarla eklenmiş ve malik kısmında ‘Abdülhamid Han Şahanelerine’ ifadesi yer alıyor.” şeklinde bilgi verdi.
“400 yıl Kudüs’e hizmet etmeyi onurla yaşadık”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin bölgeyle olan tarihi bağlarına vurgu yaparak, “Asırlarca İslam’ın bayraktarlığını üstlenen bir milletin evladı olarak 400 yıl Kudüs’e hizmetkarlık yapmanın onurunu yaşadık.” açıklamasında bulundu.
Yüzyıllara yayılan tarihi belgeler, güvenli bir şekilde korunarak dijital ortama aktarılarak herkesin kullanımına sunulmuştur. Bu kayıtların, Filistin’deki mülkiyet haklarına dair uluslararası platformlarda önemli birer delil oluşturduğu ifade edilmektedir.
