NASA, Güneş Sistemi dışındaki keşfedilen gezegen sayısının 6 bine ulaştığını açıkladı.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), ötegezegen keşiflerinin 1992 yılında bir pulsar etrafında tespit edilen iki gezegenle başladığını bildirdi. Bu önemli keşif, 1995 yılında ana dizi yıldızının çevresinde ilk ötegezegenin bulunmasıyla devam etti. Kepler ve TESS misyonları, bu süreçte keşfin hız kazanmasında büyük rol oynadı. 2015’te Kepler, 1000’inci ötegezegenini doğrularken, 2016 yılında yalnızca bir yıl içinde yaklaşık 1500 yeni gezegen keşfedildiği aktarıldı. 2022’nin Mart ayında bu sayı 5000’e ulaşmışken, şimdi 6000’e ulaşılmasıyla bilim dünyasında yeni bir eşiğin aşıldığı vurgulandı.
Açıklamada, keşfedilen ötegezegenlerin çoğunun Güneş Sistemi’ndeki gezegenlerle benzerlik göstermediği ifade edildi. “Sıcak Jüpiterler”, ultra kısa dönemli gezegenler ve gelgit kilitli dünyalar gibi ilginç türler örnekler arasında yer alıyor. Bazı ötegezegenlerin aşırı sıcaklık ve basınç koşulları içerdiği, bazılarında demir yağmurları görülebildiği ve bazıları ise tamamen okyanuslarla kaplı olabileceği belirtiliyor.
KEŞİF YÖNTEMLERİ
NASA, ötegezegenlerin büyük kısmının geçiş ve radyal hız yöntemleriyle tespit edildiğini belirtti. Geçiş yöntemi, yaklaşık 4500 keşiften sorumlu olurken, radyal hız yöntemi ise yıldızların ışığındaki titreşimleri ölçerek 1140’tan fazla ötegezegenin varlığını ortaya çıkardı. Doğrudan görüntülemenin oldukça güç olduğu, bu yöntemle 100’den az ötegezegenin gözlemlenebildiği ifade edildi. Ayrıca, aday gezegenlerin doğrulanmasının zaman alıcı bir süreç olduğu ve farklı teleskoplarla yapılan takip gözlemleri gerektirdiği vurgulandı.
Bilim insanları, Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) 2026’da fırlatmayı planladığı PLATO misyonunun Güneş benzeri yıldızlar etrafında kayalık gezegenlere odaklanacağını, NASA’nın 2027’de devreye girmesi beklenen Nancy Grace Roman Uzay Teleskobu’nun mikro mercekleme yöntemi ile binlerce ötegezegen tespit edeceğini, Çin’in ise 2028’de fırlatacağı Earth 2.0 teleskobuyla Dünya büyüklüğündeki gezegenleri arayacağını duyurdu. Araştırmaların temel amacının yaşanabilir dünyaların keşfi olduğu belirtildi. James Webb Uzay Teleskobu’nun, bu alandaki kızılötesi atmosfer gözlemleriyle ilk verileri sunduğu kaydedildi. Gelecekte “Yaşanabilir Dünyalar Gözlemevi” gibi projelerle özellikle Dünya benzeri gezegenlerin tespit edilmesinin hedeflendiği, ötegezegen araştırmalarının teknolojik gelişmelerle birlikte hızlanarak devam edeceği ifade edildi.
NASA Ötegezegen Keşif Programı (ExEP) Yöneticisi Dawn Gelino, araştırmanın önemine dikkat çekerek, “Keşfettiğimiz farklı gezegen türleri, gezegenlerin oluşabileceği koşulları anlamamızda ve nihayetinde, Dünya benzeri gezegenlerin evrende ne kadar yaygın olabileceği hakkında bilgi vermekte oldukça önemli. Evrende yalnız olup olmadığımızı öğrenmek istiyorsak, tüm bu bilgiler büyük bir kıymete sahiptir” dedi.
