Fas’ın onayı ile birlikte, 60 ülke uluslararası suların korunmasına yönelik tarihi bir adım atarak, ilk kez bağlayıcı bir anlaşmayı yürürlüğe soktu. Ancak, ABD, Çin, Rusya ve Japonya gibi bazı büyük ülkelerin hâlâ bu anlaşmaya taraf olmaması dikkat çekiyor.
Uluslararası sularda biyolojik çeşitliliği koruma amacını güden “Açık Denizler Antlaşması”, resmi olarak yürürlüğe giriyor. Fas’ın onay vermesiyle, 60 ülke bu önemli belgede imza attı ve böylece bu tarihi düzenlemenin uygulanması için 120 günlük bir geri sayım başladı.
Dünya üzerindeki okyanusların yaklaşık üçte ikisini kapsayan uluslararası sular, bugüne dek herhangi bir yasal düzenlemeye tabi tutulmamıştı. Yeni anlaşma, aşırı avlanma, iklim değişikliği ve derin deniz madenciliği gibi tehditlerin ardında yatan sebeplerle deniz ekosistemlerini koruma amacını taşıyor.
AÇIK DENİZLER EN BÜYÜK SUÇ MAHALİ
Dünya Doğayı Koruma Vakfı’nın okyanuslardan sorumlu kıdemli başkan yardımcısı Johan Bergenas, “Açık denizler dünyanın en büyük suç mahallidir; yönetilmiyorlar, uygulanmıyorlar ve düzenleyici bir yasal yapıya kesinlikle ihtiyaç var” ifadesinde bulundu.
Ancak, dünyanın çeşitli önemli aktörleri hâlâ bu anlaşmaya taraf olmaktan imtina ediyor. ABD ve Çin, anlaşmayı imzalamış olmalarına rağmen yasal yükümlülük altına girmemişken, Rusya ve Japonya ise sürecin dışındadır. Uzmanlar, bu ülkelerin anlaşmaya katılmamasının, düzenlemenin etkinliğini olumsuz yönde etkileyebileceği konusunda uyarıyor.
Bu yeni anlaşma, ülkelerin uluslararası sularda deniz koruma alanları oluşturmasına, zararlı faaliyetleri kısıtlamalarına ve bilimsel iş birliği sağlamalarına olanak tanıyor. Kararlar, taraf ülkelerin katılacağı konferanslarda çok taraflı bir şekilde alınacak.
Okyanus araştırmacısı Sylvia Earle, bu onayı memnuniyetle karşılarken bir uyarıda bulundu:
“Burası bir ara istasyon, son nokta değil. Eğer okyanusları çöplük gibi kullanmaya devam edersek, en büyük tehlike yine bizi bekliyor.” Vanuatu İklim Değişikliği Bakanı Ralph Regenvanu ise anlaşmanın küçük ada ülkeleri için taşıdığı öneme dikkat çekerek, “Okyanusu etkileyen her şey bizi de etkiliyor” şeklinde konuştu.
