İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, hakkında bir dizi ülke tarafından verilen yakalama kararlarının gölgesinde ABD’ye seyahat etmek üzere yola çıktı. Netanyahu’nun uçağı, bu kararları veren ülkelerin hava sahasından kaçınmak amacıyla ilginç bir keşif rotası belirledi. Fransa hava sahasından uzak durarak önlemler almaya çalıştı.
Netanyahu hakkında toplamda 124 ülke yakalama kararı çıkardı. Bu durum, Başbakanın uzun süredir seyahat kısıtlamaları ile karşı karşıya kalmasına yol açtı. Şimdi, ABD’ye gitmek üzere ülkesinden ayrılması için bir fırsat doğdu.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), 2024 yılının aralık ayında Benyamin Netanyahu ve eski İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri vermişti.
İki isim, “Savaş yöntemi olarak aç bırakma” ve insanlığa karşı işlenen cinayet, zulüm gibi suçlamalarla yargılanıyor. UCM, bu suçlardan dolayı Netanyahu ve Gallant’ın cezai sorumluluk taşıdığına inandığını belirtti.
UCM’nin 124 ülkesi, belirlenen tutuklama kararlarını uygulamakla yükümlü. Netanyahu’nun uçağı, bu ülkelerden uzak bir rota izleyerek ABD’ye ulaşmaya çalışıyor.
NETANYAHU’NUN UÇAĞI BİR SÜRE SONRA TAKİP EDİLEMEDİ Netanyahu, bugün erken saatlerde ABD’ye gitmek üzere yola çıktı. İsrail Devleti’ne ait Boeing 767 tipi uçak, XA001 uçuş koduyla sefer yaptı. Uçak, Yunanistan’ın güneyinden geçerek, İtalya açıklarından devam edip Cebelitarık’ı ortalayarak okyanusa yöneldi. Ancak bir süre sonra uçak, uçuş sinyallerini kapattı. Flightradar verilerine göre, şu an takip edilemiyor. Uçak, saat 13.00’a kadar takip altında idi fakat Netanyahu Avrupa sınırlarını geçince takip sistemlerini kapattı.
Netanyahu’nun sefer rotasındaki birçok ülke, yakalama kararı uygulayacağını duyurmuştu. Fransa, uluslararası hukuku uygulamaya yönelik taahhütte bulundu. İrlanda, İsveç, İsviçre, İtalya ve Hollanda gibi ülkeler de benzer bir tutumu sergiledi.
NETANYAHU NEDEN MAHKUM OLDU?
İsrail, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas ile yaşanan çatışmalar sonrası, büyük çoğunluğunu kadın ve çocukların oluşturduğu 44 binden fazla Filistinliyi kaybetti. Bu durum, bölgede ciddi yıkımlara ve yetersiz beslenmeye neden oldu.
UCM, Netanyahu hakkında başlatılan davada “savaş yöntemi olarak aç bırakma” ve insanlığa karşı işlenmiş suçlar için cezai sorumluluk bulunduğu konusunda “makul gerekçeler” tespit etti.
UCM, bu yargılama sonucunda Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama kararı verdi. Uluslararası Ceza Mahkemesi’ni kuran Roma Statüsü’ne taraf olan 124 ülke, Netanyahu ve Gallant’ı tutuklayıp mahkemeye teslim etme yükümlülüğüne sahip.
İsrail’in eski müttefikleri arasında yer alan birçok ülke, Netanyahu’nun yakalanması ve teslim edilmesi gerektiğini belirtirken, bu duruma yenilerinin ekleneceği öngörülüyor. İngiltere, Fransa, Almanya ve Macaristan gibi ülkeler de bu noktada sorumluluk taşımaktadır.
NETANYAHU ÖZELLİKLE FRANSA’DAN UZAK DURDU
UCM kararı bağlayıcı nitelikte olsa da her ülkenin buna uyacağı konusunda kesin bir garanti yok. Netanyahu, Avrupa ülkelerinden uzak durarak her türlü olasılığa karşı tedbir aldı.
Uçağın rotasındaki ülkelerin UCM kararlarına yönelik açıklamaları ve tutumları farklılık gösteriyor. Avrupa’daki liderlerin UCM kararlarına yanıtları da çeşitli oldu.
İspanya İkinci Başkan Yardımcısı Yolando Diaz, Madrid’in adaletin yanında olduğunu belirterek ICC kararını olumlu karşıladı. Bunun yanında, İngiltere’nin eski Başbakanı Keir Starmer’ın sözcüsü de, ICC’nin bağımsızlığına saygı duyduğunu ifade etti. “İngiltere, iç ve uluslararası hukuk bağlamında belirlenen yasal yükümlülüklerine her zaman bağlı kalacaktır” şeklinde bir açıklama yapıldı.
Öte yandan, Avusturya gibi bazı ülkeler UCM kararlarını eleştirdi. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Netanyahu’yu davet etme niyetinde olduğunu belirtirken, Almanya ise İsrail’e desteğini sürdüreceğini duyurdu.
NETANYAHU KARARLARI SİYASİ BULMUŞTU
Netanyahu, UCM’nin aldığı kararların siyasi motivasyonla alındığı iddiasında bulundu. AB Dış Politika Şefi Josep Borrell, ICC kararlarına uyulmasının önemine vurgu yaparken, bu tutuklama emirlerinin siyasi değil, hukuki olduğunu ve saygı gösterilmesi gerektiğini açıkladı.
Borrell, Netanyahu’nun ifade ettiği gibi kararların antisemitizmle hiçbir ilgisi olmadığını da kaydetti.
