Rusya’nın başkenti Moskova’da gerçekleştirilen “Dünya Nükleer Haftası” uluslararası forumu çerçevesinde, Türk basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Dedusenko, Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) ile ilgili güncel gelişmeleri aktardı.
Akkuyu NGS sahasındaki dört güç ünitesinin inşaat çalışmalarının devam ettiğini belirten Dedusenko, “1. güç ünitesinde devreye alma süreçleri için hazırlıklar sürüyor. Ünite, tüm sistemlerinin kapsamlı kontrolünden geçiyor. Bu aşama, devreye alma öncesi kritik bir dönemdir ve güç ünitesinin inşaatı tamamen tamamlanmıştır.” şeklinde konuştu.
Dedusenko, Akkuyu NGS’nin tüm güç ünitelerine teknik su sağlamak üzere inşa edilen deniz ve kıyı hidroteknik tesislerinin inşaatının sona yaklaştığını ifade ederek, “Ayrıca, santralde üretilen elektriği enerji şebekesine iletecek gaz yalıtımlı anahtarlama tertibatının montajı da önemli bir aşamaya gelmiştir. 2025 yılı sonuna kadar bu ekipmanın montajının tamamlanmasını hedefliyoruz. Bu tesis, NGS’nin en önemli bileşenlerinden biri olup, enerji üretiminin dağıtımında kritik rol oynayacaktır.” dedi.
1. güç ünitesinin devreye alınması sürecinin çok aşamalı bir operasyon gerektirdiğine dikkat çeken Dedusenko, şu anki aşamanın, ünitenin sistemlerinin projeye uygunluğunu kontrol etme aşaması olduğunu kaydetti. Bu adım, nükleer güvenliğin sağlanması ve santralin uzun ömürlü güvenilir çalışması bakımından büyük önem taşımakta.
Dedusenko, devreye alma sürecinin sağlıklı referanslara dayandığını vurguladı. Rosatom’un, faal güç üniteleri ile ilgili geniş tecrübelerinden faydalanarak, Türkiye’nin enerji sistemine ilk atom kilovatını en kısa sürede vermek için çalıştıklarını belirtti. Özellikle, teslimat zorlukları sebebiyle bazı ekipmanların yeniden tedarik edilmesi gerektiği bilgisi de paylaşıldı.
Yerlileştirme hacmi 11 milyar dolara ulaştı
Akkuyu NGS projesinde Türk tedarikçilerin katkısının önemine dikkat çeken Dedusenko, Türk sanayisinin projeye katılım düzeyinin arttığını belirtti. Proje başlangıcında öngörülen yerlileştirme hacminin 4 milyar dolar iken, bugünkü değeri 11 milyar dolara ulaştığını ifade etti. Projeye şu ana kadar yaklaşık 2 bin Türk şirketinin katıldığını söyledi.
Bu şirketlerin, nükleer santralin ihtiyaçları için malzeme ve hizmet sağladıklarını kaydeden Dedusenko, Türk üreticilerin inşaat malzemeleri, ekipman ve montaj işleri gibi çeşitli alanlarda aktif olduğunu belirtti. Yerel üreticiler, beton karışımları, çelik yapı malzemeleri gibi çeşitli ürünler temin etmekte.
Dedusenko, Türk firmaların nükleer sektöre hızlı bir şekilde adapte olduklarını ve üretim süreçlerini geliştirdiklerini vurguladı. Ayrıca, bu firmaların uluslararası projelerde yer alabilmek için rekabetçi olma hedefi taşıdığını da ekledi. Örneğin, NÜTED’in Macaristan’daki Paks-2 NGS projesi için ekipman denetim hizmetleri sunmaya başlaması ve Türk inşaat firmalarının Mısır’daki El-Dabaa NGS projesinde bulunması bu duruma örnek olarak gösterildi.
Akkuyu NGS ile geleceğe yatırım yapılıyor
Akkuyu NGS’nin uzun vadeli bir proje olduğuna vurgu yapan Dedusenko, bu santralin birkaç nesle temiz ve güvenilir enerji sağlayacağını belirtti. Akkuyu NGS’nin ayrıca, Türkiye’nin enerji istikrarını artıracağı ve ekonomik sektörel bağımsızlığını güçlendireceği değerlendirilmektedir.
Dedusenko, Türkiye’de inşa edilecek nükleer santralin, ülkeyi çevre dostu elektrik üretim teknolojisine sahip ülkeler arasında konumlandıracağını ifade etti. Akkuyu NGS’nin, önceki projelerden edinilen deneyimlerin uygulandığı bir model olacağını da sözlerine ekledi.
Söz konusu projede, en iyi mühendislik ve yönetim uygulamalarının hayata geçirileceği, Türk mühendislerinin Rus üniversitelerinde eğitim alarak nükleer santral işletmeciliği alanında pratik kazanacağı ifade edildi.
Dedusenko, Akkuyu NGS’nin, Rus nükleer sanayisinin tecrübesini yansıttığını ve bu projeyle Türkiye’nin nükleer enerji alanında uzun dönemli iş birliklerine kapı açıldığını belirtti.
