Zaporizhya Nükleer Santrali, üç günü aşkın bir süre boyunca dışarıdan elektrik alamıyor. Acil durum jeneratörlerinin devrede olmasına rağmen, uzmanlar bu uzun süreli kesintinin reaktör güvenliğini riske attığını kaydediyor ve “yeni bir Fukuşima senaryosu” olasılığını öne sürüyorlar.
Rusya’nın işgali altındaki Zaporijya Nükleer Santrali’nde, dış elektrik bağlantısının kesilmesi güvenlik endişelerini artırıyor. Altı reaktöre sahip olan santralde, bu durum kritik bir durum oluşturuyor.
Rus tarafında, 24 Eylül Salı günü son enerji hattı devre dışı kaldı. Jeneratörler devrede olsa da, yeniden enerji bağlantısı sağlama yönünde herhangi bir gelişme kaydedilmedi.
UAEA’DAN ENDİŞELİ AÇIKLAMA
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, yaşanan durumun “derin endişe verici” olduğunu belirtti.
Greenpeace uzmanları ve Ukraynalı yetkililer, Moskova’nın santrali siyasi bir baskı aracı olarak kullandığını ve en az bir reaktörü yeniden çalıştırma çabaları içinde olduğu iddialarında bulundu.
KRİTİK 72 SAAT SINIRI AŞILDI
2011 yılındaki Fukuşima felaketi sonrasında yapılan stres testlerine göre, bir nükleer tesisin dış elektrik bağlantısı olmadan 72 saat boyunca çalışabilmesi gerektiği belirtildi. Bu sürenin aşılması, daha önce deneyimlenmemiş bir durum olarak değerlendiriliyor. Ukrayna kaynakları, bunun ciddi riskler taşıdığına dikkat çekiyor.
RUSYA’NIN PLANI NE?
2022 yılında Rusya tarafından ele geçirilen santral, güvenlik amacıyla reaktörlerin “soğuk kapatma” moduna alınmıştı. Kremlin, reaktörleri tekrar devreye alarak Rus enerji şebekesine bağlamak istiyor.
Ukraynalı bir yetkili, “Rusya kendini kurtarıcı olarak göstermeye çalışıyor” ifadesinde bulundu. Greenpeace’in uydu görüntüleri, Mariupol üzerinden 200 kilometreyi kapsayan yeni bir enerji hattının inşasına dair tespitler ortaya koydu.
YAKIT VE SU KAYNAKLARI
UAEA’nın sağladığı bilgilere göre, jeneratörleri beslemek için 20 günlük dizel yakıt mevcut. Şu anda 18 jeneratörden yalnızca yedisi, soğutma sistemlerinin çalıştırılmasında kullanılıyor. Jeneratörlerde bir arıza meydana gelmesi durumunda ise, reaktör yakıtlarının birkaç hafta içinde kontrolden çıkarak erime riski bulunuyor.
Ayrıca, yaz aylarında santral bölgesinde bir kanal üzerine baraj inşa edildiği ve bu sayede daha küçük bir su kaynağının elde edildiği de tespit edildi. Greenpeace uzmanları, bunun en az bir reaktörü yeniden çalıştırmak amacıyla planlandığını düşünüyor.
FUKUŞİMA HATIRLATMASI
2011 yılında Japonya’da meydana gelen 9 büyüklüğündeki deprem sonrasında devreye giren acil durum sistemleri, tsunami etkisiyle faaliyet gösteremez hale gelmişti. Bu süreçte üç reaktörde erime yaşanmış ve 100 binden fazla kişi tahliye edilmişti. Zaporijya’da ise reaktörler şu anda soğuk durumda, ancak uzun süreli elektrik kesintisi büyük tehditler doğurabilir.
