ABD Başkanı Donald Trump tarafından ilan edilen Gazze Planı, uygulanma aşamasına geçmekte. Taraflar arasında müzakere süreci başlamış durumda. İsrail ordusu, Gazze’de düzenlediği operasyonları askıya alırken, Hamas da rehineler için süre talep etti. Her iki tarafın yarın Mısır’da bir araya gelmesi bekleniyor.
Trump’ın 29 Eylül tarihindeki Gazze Planı, taraflarca olumlu karşılandı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, planı ilk duyduğunda kabul ettiğini belirtmişti.
Taraflar arasında müzakerelerin olası olduğunu gösteren bu durum sonrasında, Hamas’ın esir aldığı İsrail vatandaşlarını serbest bırakması öncelikli bir konu haline geldi. İsrail ordusunun da planın uygulama aşamasına geçerek operasyonlarını askıya aldığı ifade ediliyor.
Hamas’ın Gazze Planı’nı müzakereye açık olduğu açıklaması sonrası, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Gazze’deki operasyonlarını durdurma hazırlığı içinde. IDF, “siyasi kademeden” gelen emirler doğrultusundan Trump Planı’nın ilk aşamasının uygulanması için gerekli hazırlıkların ilerletilmesi talimatını verdi. İsminin açıklanmadığı bir İsrailli yetkili, IDF’nin Gazze Şeridi genelinde yalnızca savunma operasyonlarına geçeceğini belirtti. Ancak, Gazze Şehri’ne yönelik saldırıların ne zaman sona ereceği veya savunmaya geçişin ne zaman gerçekleşeceği hakkında kesin bir bilgi verilmedi.
TOPLANTI YARIN MİSIR’DA OLABİLİR
İsrail basınına göre, İsrail ile Hamas arasındaki arabuluculuk görüşmelerinin ilk turunun yarın (pazar günü) Mısır’da başlaması bekleniyor. En muhtemel görüşme yeri olarak ise Kızıldeniz kıyısındaki tatil kenti Şarm el-Şeyh öne çıkıyor.
SÜREÇ NASIL İLERLEDİ?
Bu plan aslında yeni değil, ancak bu sefer süreç hızlı bir gelişim gösterdi. ABD Başkanı Trump’ın Gazze müzakerelerinde gayriresmi elçisi olarak bilinen Filistin asıllı iş insanı Bishara Bahbah, 4 Eylül’de Hamaş’a tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılması karşılığında savaşın sona ermesi konusunda yeni bir ABD teklifinin getirildiğini açıkladı. Bahbah, Hamas’ın bu teklifi kabul ettiğini öne sürdü.
Şu anda plan, öncelikle rehinelerin serbest bırakılması üzerine kurgulanmış durumda. Hamas, Trump’ın planı kendisine yeniden sunulduğunda bazı şartlarını dile getirdi. Bu şartlar arasında, planın aşamalarıyla ilgili belirli bir takvimin oluşturulması, İsrail ordusunun Gazze’den tamamen çekilmesi ve Gazze’ye ABD-İsrail vesayetinin kurulmayacağına dair teminat yer aldı.
Trump, ilk açıklamasında Hamas’a 3 veya 4 gün süre tanıdı. Bu süreçte Hamas, planı gözden geçirmeye başladı ve Katar’da birçok ülkenin yetkilisi sürece dahil oldu.
TRUMP’IN CEHENNEM TEMALI UYARILARI
3 Ekim’de Trump, Hamas’a sert bir uyarıda bulundu. Anlaşmanın Washington saatiyle pazar günü saat 18.00’e kadar sağlanması gerektiğini belirten Trump, “Eğer anlaşma sağlanmazsa, Hamas için kimsenin daha önce görmediği bir cehennem kopacak.” dedi.
Trump’ın bu cehennem tehdidi de sürpriz değil. Göreve geldikten sonra, bu sorunu öncelikli olarak ele almış ve 2 Aralık 2024’te yine benzer bir tehditte bulunmuştu. “Eğer ABD Başkanlığını 20 Ocak 2025’te üstlenmeden önce rehineler serbest bırakılmazsa, Ortadoğu cehenneme döner.” ifadelerini kullanmıştı.
7 Eylül 2025 tarihinde, Hamas’a Gazze Şeridi’nde ateşkese dair son teklifin kabul edilmesi gerektiği yönündeki çağrısında, “Bu son uyarım, bir daha uyarı olmayacak.” dedi.
PEKİ PLAN ŞU AN NASIL İLERLİYOR?
Hamas, 3 Ekim’de Trump’a plana ilişkin mektubunu iletti. Bu mektup Beyaz Saray tarafından da paylaşıldı.
HAMAS’IN TRUMP’A MEKTUBU
Mektubun tam metni şu şekildeydi:
“Gazze Şeridi’ndeki direnişçi halkımıza karşı sürdürülen saldırıların ve soykırımın sona ermesi konusundaki kararlılığımızdan, ulusal sorumluluk bilincimizden, halkımızın sabit haklarını ile yüce çıkarlarını savunma gayemizden hareketle; İslami Direniş Hareketi Hamas, ABD Başkanı Donald Trump’ın planına karşı sorumlu bir tutum geliştirmek amacıyla, liderlik kurumları içinde kapsamlı istişareler yürütmüş, Filistinli güçler ve gruplarla geniş çaplı görüşmeler yapmış, ayrıca kardeşler, arabulucular ve dostlarla derinlemesine istişarelerde bulunmuştur.
“HAMAS TÜM GİRİŞİMLERİ TAKDİR ETMEKTEDİR”
“Ayrıntılı değerlendirmelerden sonra hareket kararını vermiş ve aşağıdaki yanıtı arabuluculara iletmiştir: Hamas, savaşın ve Gazze Şeridi’ndeki yıkımın sona erdirilmesi, esirlerin değişimi, insani yardımın derhal girişine izin verilmesi, işgalin reddi ve Filistin halkının yerinden edilmesine karşı çıkılması çağrılarından ötürü Arap, İslami ve uluslararası çabaları ve ayrıca ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimlerini takdir etmektedir.”
REHİNELERİN SERBEST BIRAKILMASINA ONAY
Bu çerçevede ve savaşın sona ermesini, Gazze’den tam çekilmeyi sağlayacak bir şekilde, hayatta olanlar ve ölenlerden oluşan tüm işgalci mahkumların Trump’ın teklifinde yer alan takas formülüne göre serbest bırakılmasını onaylamaktadır. Bunun uygulanması için gerekli saha koşulları sağlandığında, Hamas arabulucular aracılığıyla derhal müzakerelere girmeye hazır olduğunu teyit etmektedir.
Ayrıca, Gazze Şeridi’nin idaresinin, Filistin ulusal mutabakatına dayanan, Arap ve İslam dünyasının desteğini almış bağımsız bir Filistinli teknokratlar heyetine devredilmesini kabul ettiğini yeniden vurgulamaktadır.”
Bu açıklamaların ardından dünya liderlerinden çeşitli yorumlar geldi ve planın uygulanması adına destek çağrıları tekrarlandı.
Plan, bundan sonraki aşamada müzakerelere tabi olacak. Hamas ve İsrail heyetlerinin planın uygulanması konusunda müzakere toplantılarına katılması bekleniyor.
Hamas, 3 Ekim 2025 tarihinde, gece yaptığı açıklamada, 48 rehinenin tamamını serbest bırakma kararı aldığını duyurdu; ancak ABD’nin verdiği 72 saatlik süreyi gerçekçi bulmadığının altını çizdi.
Yaşanan gelişmelere bakıldığında, plana yönelik sürecin hızla ilerlediği görülüyor. İsrail’de yayın yapan Kanal 12’ye göre, İsrail müzakere heyetine en kısa sürede yola çıkmaları talimatı verildi.
