Bugün, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’de ateşkes sağlama umudu taşıyan planı için kritik bir gün. İsrail ve Hamas heyetleri, müzakereler gerçekleştirmek üzere Kahire’de bir araya geliyor.
İki yıldır İsrail’in işgal ve soykırım politikalarıyla mücadele eden Gazze’de barış umutları sürüyor. Hamas ile İsrail temsilcileri, ABD Başkanı Trump’s 20 maddelik Gazze Planı çerçevesinde ateşkes, rehine takası ve İsrail ordusunun bölgeden çekilmesi konularında görüşmeler yapmak üzere Mısır’da toplanacak.
Hamas, hareketin Gazze’deki lideri Halil el-Hayye başkanlığındaki heyetin müzakerelere başlamak için Mısır’a ulaştığını açıkladı. Yapılan resmi açıklamada, “Halil el-Hayye liderliğindeki heyet, ateşkes, işgal güçlerinin çekilmesi ve esir değişimi üzerine görüşmeler yapmak üzere Mısır’a gitmiştir.” denildi. Ancak ziyaretin süresi veya görüşme takvimi hakkında detay verilmiyor. Halil el-Hayye, daha önce İsrail’in Doha saldırısında hedef alınan isimlerden biri olmuştu.
GÖRÜŞMELER DOLAYLI YAPILACAK
İsrail, Trump’ın önerdiği 20 maddelik planı kabul ettiğini ve Gazze’deki işgal operasyonlarına ara verdiğini duyurdu. Hamas da planı müzakereye hazır olduğunu belirtmiş ve rehineler için süre istemişti. Mısır Dışişleri Bakanlığı, iki tarafın müzakere için bir araya geleceğini duyurarak; görüşmeler sırasında sahadaki koşulların iyileştirilmesine ve esir değişimine dair detayların ele alınacağını ifade etti. Bakanlık, “Bu sürecin savaşın sona ermesine ve Filistin halkının çektiği acıların hafiflemesine katkı sağlamasını umuyoruz.” şeklinde bir açıklama yaptı.
İLK GÜNDEM ÇEKİLME VE ESİRLERİN DURUMU
Görüşmelerde öncelikli konular, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) çekileceği bölgeler ve esirlerin durumu olacak. Müzakerelere, ABD Temsilcisi Steve Witkoff ve Başkanlık Danışmanı Jared Kushner de katılacak. İsrail heyetinde ise Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve güvenlik alanında üst düzey yetkililer yer alacak.
TRUMP: İLK AŞAMA HAFTA İÇİ TAMAMLANMALI
ABD Başkanı Donald Trump, ön görüşmelerin olumlu geçtiğini belirterek, bu hafta içinde ilk aşamanın tamamlanmasını istediğini ifade etti. Trump, “Herkesten hızlı hareket etmelerini rica ediyorum. Zaman önemli, yoksa çok kan dökülecek. Bu, kimsenin görmek istemeyeceği bir şey.” şeklinde konuştu.
Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Gazze saldırılarını durdurup durdurmayacağı sorusuna “Evet, Bibi bombardımanı sonlandıracak.” yanıtını verdi. “Hamas’ın ne kadar ciddi olduğunu yakında anlayacağız” diyen Trump, “Hamas iktidarda kalmaya devam ederse tam bir imha gerçekleşecek.” ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise “Gazze’de savaş henüz bitmedi” diyerek durumun ciddiyetini vurguladı.
İsrail Başbakanı Netanyahu, “rehinelerin serbest bırakılması için teknik detayların netleştirilmesi” amacıyla Kahire’ye bir müzakere heyeti gönderdiğini belirtti. Netanyahu, “Kısa süre içinde rehinelerin serbest bırakıldığını açıklamayı umuyorum.” dedi.
MADDE MADDE TRUMP PLANI
Trump’ın Gazze Planı 20 maddeden oluşmakta olup, yalnızca ateşkes ya da rehine takasını değil, Gazze’de savaşın tamamen sona ermesini ve İsrail ordusunun bölgeden çekilmesini de kapsıyor. Aşağıda planın maddeleri belirtilmiştir:
- Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, terörden arındırılmış bir bölge olacak.
- Bölge, Gazze halkının yararına yeniden inşa edilecektir.
- İki taraf da öneriyi kabul ederse savaş hemen sona erecektir.
- İsrail ordusu, ABD, İsrail ve garantörlerin üzerinde anlaştığı standartlarda ve takvimde çekilecektir.
- ABD, Gazze’ye geçici uluslararası istikrar gücü oluşturmak için Arap ve uluslararası ortaklarla işbirliği yapacaktır.
- İsrail’in bu anlaşmayı kabul etmesinden sonraki 72 saat içinde bütün rehineler iade edilecektir.
- İsrail, cenazesi teslim edilen her İsrailli rehine için ölen 15 Gazzelinin cenazesini teslim edecektir.
- Tüm rehineler serbest bırakıldıktan sonra, İsrail, 250 mahkumu ve 7 Ekim 2023’ten sonra alıkonulan 1700 Gazzeli’yi serbest bırakacaktır.
- Tüm rehineler geri verildikten sonra, barışçıl yaşama sözü veren ve silahlarını teslim eden Hamas üyelerine af tanınacaktır.
- Gazze’den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine, gidecekleri ülkelere güvenli geçiş sağlanacaktır.
- Bu anlaşmanın kabul edilmesinden sonra, bütün yardımlar derhal Gazze Şeridi’ne ulaşacaktır.
- Gazze Şeridi’ne yardım girişi ve dağıtım, BM ve Kızılay aracılığıyla, iki tarafın da müdahalesi olmaksızın gerçekleştirilecektir.
- Gazze, geçici olarak teknokratlardan oluşan bir Filistin komitesince yönetilecektir.
- Komiteye Trump başkanlık edecek, diğer üyeler daha sonra ilan edilecektir.
- Komitede, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in yer alması beklenmektedir.
- Komite, Filistin Yönetimi reform programını tamamlayana kadar Gazze’nin kalkınması için finansman sağlayacaktır.
- Gazze’yi yeniden inşa etmek ve canlandırmak için bir ekonomik kalkınma planı oluşturulacaktır. Özel ekonomik bölge kurulacaktır.
- Kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak; gitmek ya da dönmek isteyenlere izin verilecektir.
- Hamas ve diğer gruplar, Gazze yönetiminde doğrudan veya dolaylı bir role sahip olmayacaklarını kabul edeceklerdir.
- İsrail Gazze’yi işgal ya da ilhak etmeyecek.
- Hamas öneriyi geciktirir veya reddederse, öneri genişletilmiş yardım operasyonu da dahil olmak üzere terörden arındırılmış bölgelerde işletilecektir.
Gazze planı, savaşın sona ermesi ve İsrail ordusunun bölgede çekilmesi konularını da içermektedir.
