Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Türkiye-ABD İş Konseyi (TAİK), 2019 ve 2020 yıllarında, ABD’nin saygın danışmanlık firması Boston Consulting Group (BCG) ile iş birliği yaparak, iki ülkenin liderleri tarafından belirlenen 100 milyar dolarlık ticaret hedefi için bir rapor hazırladı.
Türkiye-ABD Özel Sektörleri Öncülüğünde Dış Ticaret İlişkilerinin Geliştirilmesi Projesi çerçevesinde oluşturulan bu rapor, iki ülke arasındaki ticaret hacminin nasıl artırılabileceğine dair detaylı bir yol haritası sunmaktaydı. Mevcut ekonomik koşullar ve uluslararası ticaret eğilimleri doğrultusunda bu bağların daha da güçlendirilmesi amacıyla raporun güncellenmesi için çalışmalar başlatıldı.
Stratejik sektörlerde ticaret için yol haritası
Güncel rapor üzerinde çalışmak üzere iş dünyası temsilcilerinin görüş ve önerileri alındı. Yeni rapor, özellikle beyaz eşya, tekstil, hazır giyim, otomotiv, sivil gemi inşası, turizm, teknoloji, elektrik-elektronik, nükleer enerji ve üçüncü ülke ortaklıkları gibi öncelikli alanlardan hareketle hedef eyaletlere odaklanacak. Bu kapsamda, iki ülke iş dünyası için ortak fırsatların geliştirilmesi amacıyla çağdaş bir yol haritası hazırlanacak.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, bahsi geçen sektörlerde Amerika Birleşik Devletleri’ne geçen yıl yapılan ihracat; hazır giyim ve konfeksiyonda 856 milyon dolar, elektrik-elektronik alanında 774,1 milyon dolar, gemi ve yat sektörü ile hizmetlerde 38,8 milyon dolar olarak kaydedildi. Otomotiv endüstrisinde ise, ABD’ye yapılan ihracat bir önceki yıla göre yüzde 18,9’luk bir artışla 1,2 milyar dolara ulaştı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2022 yılında ABD’ye gerçekleştirilen toplam ihracat, bir önceki yıla göre yüzde 9,9 artış göstererek 16,4 milyar dolar seviyesine ulaştı. İki ülke arasındaki dış ticaret hacmi sağlam bir artış sergilerken, 2024 yılı itibarıyla ikili ticaret hacminin 32,6 milyar dolara yükselmesi öngörülüyor. Aynı dönemde Türkiye, ABD ile olan ticaretinde 124,9 milyon dolar dış ticaret fazlası elde etti.
“Dengeli yakınlaşma” dönemi
Türkiye ile ABD arasında uzun yıllara dayanan ticari ilişkilerin olumlu gelişmeler göstermesi, özellikle stratejik sektörlerdeki ortaklık potansiyelinin yeniden değerlendirilmesine yol açtı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın New York’ta Birleşmiş Milletler (BM) 80. Genel Kurulu sırasında ve Washington’daki ABD Başkanı ile yaptığı görüşmeler, iki ülke ilişkilerinde yeni bir “dengeli yakınlaşma” döneminin başladığı şeklinde yorumlanıyor. Bu görüşmelerde, iki ülkeyi 100 milyar dolarlık ticaret hedefine yaklaştıracak adımlar tartışıldı. Ayrıca “Stratejik Sivil Nükleer İşbirliği Mutabakat Zaptı” da, nükleer enerji alanındaki iş birliğini derinleştirmek için bir adım oldu.
Karşılıklı yatırımlar artıyor
ABD, Türkiye’nin ikinci en büyük ihracat ve beşinci en büyük ithalat pazarı konumunda. Türk firmaları, son dönemde bu ülkede daha nitelikli, ileri teknolojiye dayalı ve uzun vadeli yatırımlara yöneliyor. Türk firmalarının ABD’deki yatırımları toplamda 13,2 milyar dolara ulaşırken, Amerikan firmalarının Türkiye’deki yatırımları da 15,7 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.
Türkiye’deki ABD sermayesine sahip 2 binden fazla şirket, çeşitli sektörlerde faaliyet göstermekte. Karşılıklı yatırımların artmaya devam etmesi bekleniyor. Bu bağlamda, siber ve uzay gibi stratejik alanlarda yapılacak yatırımlar ve iş birliği fırsatları önemli alanlar olarak değerlendirilmektedir.
