Hazine ve Maliye Bakanlığı, sahte belgeyle mücadele kapsamında 1 Ekim itibarıyla yeni önlemleri yürürlüğe soktu. Bu yeni tedbirler içerisinde KURGAN Sistemi de aktif şekilde kullanılmaya başlandı.
Cari verilerle çalışan ve işlem risklerini ölçen bu yapay zeka destekli sistem, ekonomideki alım ve satım işlemlerini tarayarak, riskli olanları tespit ediyor. KURGAN, işlemlerin gerçekliğini belirlemeye yönelik olarak sahte belgeye dair riskleri hızlı bir şekilde ortaya çıkarıyor.
Sadece riskli alım satım işlemleri belirleniyor
Sistemin geçmiş verilerle çalıştırılması sonucunda, 2023 yılı için 8 bin 753 satıcı ve 35 bin 901 alıcının katıldığı yaklaşık 190 milyar lira tutarındaki işlemler riskli olarak belirlendi. 2024 yılı içinse 11 bin 530 satıcı ve 52 bin 557 alıcının yer aldığı yaklaşık 389 milyar liraya tekabül eden işlemler risk durumuna sokuldu.
Mükerrer işlem yapan satıcı ve alıcılar devre dışı bırakıldığında, iki yıl içinde 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcının taraf olduğu yaklaşık 578 milyar lira değerindeki işlemler risk analizi çerçevesinde değerlendirildi. Uygulama, yalnızca yüksek riskli işlemleri tespit etmeyi hedefliyor.
Müşavirlerden mükelleflere rehberlik etmesi bekleniyor
Sistem riskli bulduğu işlemler hakkında alıcı mükelleflere bilgilendirme yazıları göndermeye başladı. Bu kapsamda, 70 binin üzerinde yazı riskli işlemlere taraf olan alıcılara ulaştırıldı. Bu yazılar sayesinde mükelleflerin olası bir denetim öncesinde risk durumları hakkında bilgi sahibi olmaları amaçlandı.
İki yıl boyunca işlem yapan 17 bin 373 satıcının müfettişlik sürecine girdiği belirtiliyor. Bu süreçte alıcılardan gelecek yanıtlar, satıcılar üzerine yürütülecek incelemelerde önemli birer delil oluşturarak, incelemelerin kapatılmasına zemin hazırlayabilir.
VDK, riskli işlemlere taraf olan mükelleflerin mali müşavirlerine de bilgilendirme yazıları göndermekte. Ancak bu bilgilendirmeler, müşavirler üzerinde bir sorumluluk yaratmak amacı taşımıyor, temel hedef mükelleflere rehberlik sağlamak.
Kayıtları düzeltme imkanı
KURGAN Sistemi, yalnızca riskli işlemleri belirlediğinden, satıcı ve alıcılara “sahte belge düzenleyicisi veya kullanıcısı olma” statüsü kazandırmamaktadır. Bilgilendirilen mükelleflerin, bilmeyerek veya hata ile sahte fatura kullanmalarının önüne geçilmektedir. Uyarılar alan mükellefler, kayıtlarını düzeltme fırsatına sahip oluyor.
“Dürüst mükellefin hak ve hukukunu koruyoruz”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışılıkla mücadelede teknolojik yeniliklere yatırım yaparak en güncel sistemlerin devreye alındığını belirtti. Şimşek, “Bu sistemlerin amacı mükellefleri cezalandırmak değil, bilgilendirmek ve gönüllü uyuma teşvik etmektir. Dürüst mükelleflerin hak ve hukukunu her zaman koruyacağız; gerçek alım satım işlemleri yapanlar için endişe edilecek bir durum yok.” şeklinde konuştu.
