Kadrosu bir kez daha küçülen Jet İtki Laboratuvarı, tarih boyunca Voyager uzay sondaları ve Mars keşif araçları gibi Amerika Birleşik Devletleri’nin en prestijli uzay projelerini gerçekleştirmiştir.
NASA’nın en önemli araştırma merkezlerinden biri olan Jet İtki Laboratuvarı (JPL), yeni bir işten çıkarma dalgasıyla sarsıldı. Laboratuvarın direktörü Dave Gallagher, 13 Ekim tarihinde yaptığı açıklamada, 550 çalışanının daha işten çıkarılacağını bildirdi.
NASA’DA NELER OLUYOR?
Gallagher, laboratuvarın web sitesinde yer alan açıklamasında, bu sürecin “yeniden yapılanma ve kadro düzenlemesi” ile ilgili olduğunu belirtti.
“Gelecekteki başarımızı güvence altına almak amacıyla organizasyonumuzu yeniden yapılandırıyor ve uygun bir büyüklüğe getiriyoruz.” diye ifade etti.
Yeni işten çıkarma süreci, JPL’de son birkaç yıldır yaşanan kesintilere ek olarak gerçekleşiyor. Kasım 2024’te dönemin direktörü Laurie Leshin, geçmişte yapılan küçülme sürecinin ardından, “Artık sürdürülebilir bir personel seviyesine ulaştığımızı düşünüyorum” şeklinde yorumda bulunmuştu.
Ancak Leshin, Mayıs 2025’te görevinden ayrıldı ve yerine uzun süredir laboratuvarda çalışan Gallagher getirildi.
550 KİŞİ DAHA GİDİYOR
Gallagher, mevcut işten çıkarmaların Temmuz 2025’te başlamış olan yeniden yapılanma sürecinin bir parçası olduğunu ve bu kararın “hükümet kapanmasıyla” ilgisi olmadığını vurguladı.
Açıklamasında, “Bu haftaki kararlar kolay değil, ancak JPL’nin geleceğini güvende tutmak adına bu adımı atmak lazım” dedi. “Daha yalın bir yapı oluşturmak, teknik yeteneklere yoğunlaşmak, mali disiplini korumak ve değişen uzay ekosisteminde rekabet gücümüzü artırmak için bu adımları atıyoruz.” şeklinde ekledi.
İKONİK UZAY PROJELERİNİ YÜRÜTTÜ
JPL, teknik olarak NASA’nın bir parçası olmasa da Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü (Caltech) tarafından işletilmektedir. Ancak NASA’nın mali desteğine büyük ölçüde bağımlıdır.
Laboratuvar, Voyager uzay sondaları ve Mars keşif araçları (Curiosity, Perseverance) gibi ABD’nin emblem haline gelmiş projelerini gerçekleştirmiştir.
Bu nedenle, NASA’nın bütçesindeki herhangi bir daralma, JPL’yi doğrudan etkilemektedir.
ABD’NİN UZAYDAKİ LİDERLİĞİ İÇİN KÖTÜ
İşten çıkarmalar sadece çalışanlar açısından zorlayıcı değil; aynı zamanda ABD’nin uzay alanındaki liderliği için de olumsuz bir görüntü arzetmektedir. Kısa vadede mühendislik projelerinin yavaşlaması, fırlatma tarihlerinin kaçırılmasına yol açabilirken, uzun vadede genç mühendislerin JPL veya NASA’da çalışmaktan uzaklaşma ihtimali gündeme gelmektedir.
Bir diğer olumsuz etki ise kurum içindeki moral kaybıdır. Mevcut çalışanların bazıları, artan istikrarsızlık nedeniyle farklı fırsatlara yönelmeye başlayabilir.
“BİLİME DARBE”
Orijinal Voyager görevinde yer alan bilim insanlarından Garry Hunt, The Register’a verdiği demeçte, JPL kariyerinin sona erdiğinden dolayı bu belirsizlikten etkilenmediğini belirtirken, “Bu gerçekten endişe verici bir dönem. ABD’nin anlamaktan kaçındığı şey, bu durumun yalnızca JPL’yi değil, genel olarak bilimi ve teknolojiyi de zayıflatacağıdır.” ifadelerini kullandı. “Burası, yetenekli insanları yetiştiren bir kurumdu; artık bu insanlar bu alandan uzaklaşacak” dedi.
The Register’a konuşan bir JPL çalışanı, kurumun genel atmosferini “karamsarlık ve umutsuzluk” şeklinde tanımladı. Hunt, gecikmelerin yaratabileceği sonuçlara da dikkat çekti. Voyager uzay araçları, Güneş Sistemi’nin “büyük turu” için 175 yılda bir meydana gelen nadir bir fırlatma fırsatını değerlendirmişti. Bilim insanı, “O görevin penceresini kaçırmak bir seçenek değil” diyerek, JPL’nin bu tür gecikmelerin ciddiyetini biliyor olduğunu vurguladı.
