Çevre Kanunu’nda önemli değişiklikler yapmayı amaçlayan bir teklifte bulunuldu.
Bu değişiklikle birlikte, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne, 175 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çerçevesinde atanmış görevler doğrultusunda, doğal çevreyi oluşturan biyolojik çeşitliliğin ve bunu barındıran ekosistemlerin korunması yetkisi tanınacak. Ayrıca, biyolojik çeşitliliğin korunması ve kullanımıyla ilgili esaslar, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve ilgili diğer kuruluşların görüşlerine dayandırılarak belirlenecek. Sulak alanların doğal yapılarını ve ekolojik dengelerini koruma görevleri de Genel Müdürlüğe veriliyor.
İdari yaptırım uygulama yetkisi de bu çerçevede Genel Müdürlüğe devredilecek. Yapılacak denetimlerle ilgili harcamaların karşılanabilmesi için Genel Müdürlüğün bütçesine gerekli ödenek ayrılacak. İdari yaptırımlara itiraz edilen durumlar da doğrudan Genel Müdürlük aleyhine açılacak.
Milli Parklar Kanunu’nda yapılan değişiklikle birlikte, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü kamu tüzel kişiliğine sahip bir özel bütçeli kuruluş olarak yapılandırılacak. Bu bağlamda, “bakanlık”, “genel müdürlük” ve “alan kılavuzu” gibi terimler yasaya eklenecek.
“Alan kılavuzu” terimi, korunan alanlarda ziyaretçi yönetimi amacıyla, bu alanın yakınında yaşayan kişiler arasından seçilen, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından verilen eğitimi tamamlayarak kimlik almaya hak kazanmış bireyleri tanımlamak için kullanılacak.
“Av ve doğa koruma memuru” ise, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen mevzuat hükümleri çerçevesinde, biyolojik çeşitliliği koruma ve av hayvanlarının takibi gibi işlerin yürütülmesi için görevli personeli ifade edecek.
Milli park dışındaki korunan alanlar için aynı planlama uygulamaları geçerli olacak
Ayrıca, milli park dışındaki korunan alanlar için de, milli parklar için belirlenmiş olan plan hazırlama süreçlerinin uygulanacağı belirtiliyor.
Milli Parklar Kanunu uyarınca, milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanı olarak belirlenen yerlerin özellikleri göz önünde bulundurularak, bu alanların korunması ve kullanılması için gerekli uzun vadeli gelişim planları, ilgili bakanlıkların görüşleri alınarak Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanacak.
İskana açık yerler için, imar mevzuatına uygun olarak hazırlanan imar planlarının, milli park ve tabiat parkı gelişme planı hükümlerine uygun şekilde düzenlenmesi gerekecek. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizm Merkezleri’nde yapılacak turizm yatırımları için de alternatif süreçler sunulacak.
Gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişilerine verilecek izinler
Milli parklar ve tabiat parkları haricindeki alanlarda, kamu yararı amacıyla, plan dahilinde turistik tesisler inşaatı için gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine izin verilebilecek. Bu izinler, 49 yıl süreyle verilecek ve sürenin bitiminde tesisler Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne geçecek.
İşletmesinin başarılı olduğu belgelenen hak sahiplerinin intifa hakkı, belirlenen bedelle 99 yıla kadar uzatılabilecek. Ancak, sadece koruma amacıyla hizmet veren tesislere yönelik izinlerden herhangi bir ücret alınmayacak.
Kamu yararı gerektiren bazı tesislerin yapımı için bedel mukabilinde yetki verilebilecek. Bu izinler, ilgili amaçlar dışında kullanılamayacak ve uygulamalar Milli Parklar Kanunu’na göre denetlenecek.
Tescil yasağı kapsamındaki yapılar
Kamu kurumlarına ve özel gerçek ve tüzel kişilere verilecek izinler haricinde, milli parklar, tabiat parkları ve tabiat anıtları gibi alanlarda planlar doğrultusunda yapılan hizmetler Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek.
Alanda belirlenen projeler, Genel Müdürlük tarafından hazırlanacak. Tescil yasağı kapsamındaki yapılara, herhangi bir koşul aranmadan, doğrudan el konulacak.
Bu yapıların, inşa aşamasında olanlar da dahil, Genel Müdürlük tarafından yıkılması veya değerlendirilmesi sağlanacak.
Av ve doğa koruma memurları ile saha bekçilerine ilişkin düzenleme
Av ve doğa koruma memurları, korunan alanlardaki koruma hizmetlerinden sorumlu olacak ve suçların takibinde görev alacak. Bu alanlardaki kaynakların korunması için hazırlanan ziyaretçi yönetim planları etkin bir şekilde uygulanacak.
Eğitim programlarına alınacak olan “alan kılavuzu” adaylarının belirlenmesi ve eğitilmeleri, yine Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilerek, yönetmelikler çerçevesinde belirlenmiş usul ve esaslar doğrultusunda yürütülecek.
Genel Müdürlüğün döner sermayeli işletmeler kurma yetkisi
Genel Müdürlük, Milli Parklar Kanunu kapsamındaki alanlardan elde edilen gelirleri döner sermaye hesabına kaydedecek. İhtiyaç halinde, döner sermaye işletmeleri kurabilecek ve bu işletmelere ait sermaye miktarını artırma yetkisi Cumhurbaşkanına ait olacak.
İşletmelerin faaliyetleri ve denetimi, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın görüşü doğrultusunda yürütülecek.
Orman muhafaza ile av ve doğa koruma memurlarına yönelik düzenlemeler
Avcılığın kontrolü ve av hayvanlarının korunması amacıyla yapılan denetimler, Doğa Koruma ve Milli Parklar ile Orman Genel Müdürlükleri tarafından gerçekleştirilecek. Orman muhafaza memurları, yasakları ihlal edenlere karşı tutanak düzenleme yetkisine sahip olacak.
Canlı av hayvanları, sağlığına kavuşmalarının ardından doğaya bırakılacak. Ayrıca, gönüllü destek sağlamak üzere fahri av müfettişliği görevleri verilebilecek.
Avcılar, avlanma belgelerini ibraz etmekle yükümlü olacak. Resmi kıyafet giyme zorunluluğu ve gerekli teçhizatlar Genel Müdürlük tarafından sağlanacak.
İdari para cezalarında artış
Kanun teklifi kapsamında, izinsiz avlanmalar için idari para cezalarında artış yapılması öngörülüyor. Yasaklı bölgelerde avlananlara 200 lira yerine 10 bin lira ceza kesilecek.
Ayrıca, avcılık belgesiz avlananlar 10 bin lira, izinsiz avlananlar ise 5 bin lira ceza ile karşılaşacak. Belirli suçların tekrarında ceza miktarı 3 katına çıkacak.
Bu değişikliklerle, yasa dışı avcılığın önüne geçilmesi amaçlanıyor. İptal edilen avcılık belgelerini yeniden almak isteyenlerin belirli şartları yerine getirmesi gerekecek.
Ayrıca, ödenmemiş katılım payları, ilgili vergi dairesine bildirilecek ve genel bütçeye gelir kaydedilecek.
Uyum düzenlemeleri
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 175 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde belirlenen görevleri yerine getirmek amacıyla, ilgili yasalarda değişiklikler yapılması öngörülüyor. Kamulaştırma işlemleri ve personel hakları da bu düzenlemeler ile güncelleniyor.
