TBMM’ye sunulan yeni ekonomik pakete ilişkin AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, önemli açıklamalarda bulundu.
Güler, durdurulan Bağ-Kur ihya prim oranlarının yüzde 45 olarak belirlenmesi gerektiğini vurguladı. Bu durum, 31 Aralık 2021 tarihine kadar Bağ-Kur borcu olanların ihya işlemlerini gerçekleştirebileceği anlamına geliyor.
12 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme ile geçmişe dönük prim borçlarının ihya (yeniden canlandırma) hakkı tanınmıştı. Ancak bu düzenlemede yalnızca 2021 yılına kadar olan prim borçları için ödeme hakkı verilmişti.
Yeni düzenleme ile geriye dönük prim borçlarının ne kadar süreyle ödenebileceği kesin olarak belirlenecek.
ERKEN EMEKLİLİK GÜNDEME GELEBİLİR
İhyanın gerçekleştirilmesi halinde 2021 yılı ve öncesindeki prim borçlarının ihya edilebilmesi, EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesinden yararlanarak emekli olacak Bağ-Kurluların sayısında artış beklentisini artırıyor. Örneğin, Bağ-Kur’a 1997 yılında başlayan ve primlerini ödemeyen bireyler, 8 Eylül 1999 tarihinden sonraki primlerini ödemeye devam etmişlerse, 1997 yılına ait prim borçlarını ihya ederek EYT’den emekli olma hakkına sahip olacaklar.
İHYA NE ANLAM GELİYOR?
Sosyal güvenlik düzenlemeleri açısından "ihya", durdurulan sürelerin primlerinin geriye doğru ödenerek yeniden hizmet olarak işlenmesi anlamına geliyor. Bağ-Kur’lulardan prim borcu olanların sigortalılıkları geçici kanun maddeleriyle, en son prim ödeme tarihlerine göre durdurulmuş durumda. Bu dönemlere ilişkin prim borçları, SGK tarafından takipten çıkarılmıştır.
Daha önceki uygulamada, ihya edilecek süreler; Durdurulan Gün Sayısı x Beyan Edilen Prime Esas Günlük Kazanç x yüzde 34,75 oranı ile hesaplanmaktaydı. Yeni yasanın yürürlüğe girmesi durumunda, 2025 yılı için yüzde 34,5 yerine yüzde 45 artış oranı dikkate alınacak.
2025 YILI İHYA HESABI
2025 yılı için bir günlük ihya tutarı, asgari ücret brütü üzerinden 26.005,50 TL x yüzde 45 hesaplaması ile 11 bin 702 TL olarak belirlenmiştir. İhya yapmak isteyenler, bu tutarı aylık olarak ödeyecekler. Örneğin, geriye dönük 2 yıl prim borcu ödemek için toplam 281 bin TL ödenmesi gerekecek.
İhya talebinde bulunan sigortalı veya hak sahipleri, yeni düzenlemeye göre, ödeyecekleri tutarı dokuz katına kadar artırma imkânına sahip olacaklar.
Durdurulan Sigortalılık Sürelerinin İhya Edilmesi
17 Aralık 2020 tarihli ve 31307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile SGK borcu olanlar için ödeme kolaylığı sağlanmıştı. Uygulamanın usul ve esaslarına dair genelge de yayımlanmış olup, ihya işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için sigortalıların ya da hak sahiplerinin belirtilen başvuru formuyla sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat etmeleri gerekiyor.
Başvuru sahiplerine, belirlenen prime esas kazanç tutarı üzerinden ihya borcu hesaplanacak. İhya edilecek sürelerin belirlenmesinde, durdurulan sürelerin tamamı ele alınacak.
Yenilenen düzenlemeyle, hesaplanan ihya borç tutarının tamamen ödenmesi halinde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek. Ancak, bu sürelerin ödeme zamanında tamamlanmaması halinde, yapılan ödemeler geri iade edilecektir. İhya edilerek kazanılan hizmet süreleri, borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli sayılır. Kısmi ihya ise yasal olarak mümkün değildir.
