Emine Erdoğan, Sıfır Atık Vakfı tarafından düzenlenen Uluslararası Sıfır Atık Forumu’na katıldı. Forum, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı (UNEP) ve BM-Habitat işbirliğiyle gerçekleştirildi. Etkinlik, “Sıfır Atık Hareketi: İnsan, Mekan, Dönüşüm” temasıyla İstanbul’da toplandı.
Program, forumun tanıtımına dair bir video gösterimiyle başladı ve Emine Erdoğan’ın insanlığa yaptığı çağrılara yer veren bir videoyla devam etti.
Emine Erdoğan, forumda yaptığı konuşmada, insanlığın geleceği için tarihi bir buluşmaya ev sahipliği yaptıklarını belirtti. İlk kez düzenledikleri Uluslararası Sıfır Atık Forumu’nda katılımcılarla umut ve heyecanı paylaşmaktan mutluluk duyduğunu ifade etti.
Forumun her bir katılımcısının, daha yaşanabilir bir dünya için atılacak adımların önemine inandığına dikkat çeken Erdoğan, konuklarına “Hepiniz, tarihin ilk evrensel çevre kanununun kaleme alındığı topraklara, medeniyetler abidesi İstanbul’umuza hoş geldiniz.” diyerek selamladı.
“Ne var ki insanlık, bu yüzyıla geldiğinde, değişimin değil, değiştirmesi gereken şeylerin kendisi oldu”
Emine Erdoğan, insanları değişim için harekete geçmeye çağırarak, ünlü bir özdeyi hatırlattı: “Dünyada görmek istediğiniz değişimin kendisi olun.” Ancak, günümüzde insanlığın, değiştirmesi gereken şeylerin kendisi haline geldiğini ifade etti. Tüketim toplumları oluştuğunu ve bunun sonucunda doğada israf ve atık yığınlarının meydana geldiğini vurguladı.
Yapılan anketlere göre, insanların yüzde 85’inin ihtiyacından fazla alışveriş yaptığını ifade eden Erdoğan, reklamların “Ne kadar çok tüketilirse o kadar değerli olunacağı” mesajını verdiğine dikkat çekti. Ayrıca, ihtiyaç olmadığı halde indirim etiketi taşıyan ürünlerin alımının yaygınlaştığını belirtti.
Bozulan eşyaların tamir edilmek yerine yenilerinin alındığını dile getiren Erdoğan, “Ucuz ve seri üretim, ‘ucuza yenilemeyi’ bir fırsat olarak sunuyor” dedi. Ancak bu yaklaşımın uzun vadede büyük maliyetler doğurduğunu hatırlattı ve tüketim alışkanlıkları üzerine sorular sordu.
“Sıfır atık, umut ürettiğimiz, yepyeni bir dönemin adıdır”
Sıfır atık kavramını yeni bir dönemin simgesi olarak tanımlayan Erdoğan, geçmişte yaşanan umutsuzluğun yerini dönüşümle dolu bir geleceğin alacağını ifade etti. Bunun yanı sıra, sıfır atık yaşam tarzının her bireyin katkısıyla hayata geçebileceğini vurguladı.
Erdoğan, sıfır atık uygulamalarının zor olduğu yönünde eleştiriler aldığını aktararak, bireylerin küçük ama kararlı adımlarla önemli değişimler yaratabileceği mesajını verdi.
“Anadolu’da, ‘çöpe atmak’ kimsenin tanımadığı bir kavramdı”
Emine Erdoğan, sıfır atığın günümüzde çağın bir gerekliliği olarak öne çıktığını ancak her kültürde doğayla uyumlu yaşam pratiklerinin var olduğunu belirtti. Anadolu’da çöpe atmanın bir kavram olmadığını, atıkların başka bir değere dönüştüğünü vurguladı.
Geleneğin sürdürüldüğü dönemlerde, evde üretilen atıkların kaygı yaratmadığını, aksine yaşamın doğal bir parçası olduğunu açıkladı. Bu noktada, farklı kültürlerin doğa dostu uygulamalarını hayata geçirme konusunda önemli fırsatlara sahip olunduğunu kaydetti.
Erdoğan, küresel sıfır atık hedeflerine ulaşmak için devletlere ve uluslararası kuruluşlara düşen sorumlulukları da vurguladı.
“Türkiye olarak var gücümüzle çözümün parçası olmak için çalışıyoruz”
Erdoğan, Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadeledeki düşük payına rağmen çözüm sürecinde aktif bir rol aldığını söyledi. 2017 yılında başlatılan Sıfır Atık Hareketi’nin bu amaca hizmet ettiğini belirtti. Ülkedeki geri kazanım oranının artırıldığını ve önemli miktarda atığın geri kazanıldığını aktardı.
2022 yılında BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile “İyi Niyet Beyanı”nı imzalayarak, küresel bir hareket başlattıklarını belirten Erdoğan, BM Genel Kurulu’na sunulan sıfır atık konulu kararın 105 ülkenin eş sunuculuğunda kabul edildiğini ifade etti.
Bu karar neticesinde 30 Mart’ın, tüm dünyada Uluslararası Sıfır Atık Günü olarak ilan edildiğini belirten Erdoğan, bir danışma kurulunun oluşturulduğunu söyledi. Bu kurul ile birlikte en iyi sıfır atık uygulamalarının yaygınlaştırılması yönünde çalışmalar yürütüldüğünü kaydetti.
“İnanıyorum ki güzel İstanbul’umuz, bundan sonra sıfır atığın başkenti olacak”
2023’te Türkiye’de Sıfır Atık Vakfı’nın kurulduğunu hatırlatan Erdoğan, bu vakfın sıfır atık alanında uluslararası bir merkez olma hedefiyle hareket ettiğini söyledi. Vakfın faaliyetlerine hızlı bir şekilde başladığını ifade eden Erdoğan, İstanbul’un sıfır atığın başkenti olacağına inandığını belirtti.
İklim değişikliğiyle mücadelede çeşitli başlıkların gündemde olduğunu söyleyen Erdoğan, bu bağlamda savaşların çevreye verdiği tahribata dikkat çekti. Özellikle Gazze’de yaşananların çevre kirliliğini artırdığını ve insanların yaşam alanlarının yok olduğunu vurguladı.
“Gazze’de yok olan çevre, tüm insanlığa aittir”
Emine Erdoğan, savaşların çevreye etkilerinin ne denli zararlı olduğunu belirtirken, Gazze’deki durumun acı bir örnek teşkil ettiğini dile getirdi. İnsani krizlerin yanı sıra çevresel felaketlerin de yaşandığını ve bunun insanların yaşam koşullarını tehdit ettiğini ifade etti.
“Sizleri İyi Niyet Beyanı’nı imzalayarak küresel sıfır atık hareketinin bir parçası olmaya davet ediyorum”
Erdoğan, Kızılderili liderlerin geleceği düşünerek karar aldıklarını aktararak, “Yedi Nesil İlkesi”ni gündeme getirdi. Bu anlayış ile atılacak adımların geleceği nasıl etkileyeceğini vurguladı. İyi Niyet Beyanı’nın imzalanarak, küresel sıfır atık hareketine katılımın önemini belirtti.
Konuşmaların ardından, Sıfır Atık Vakfı Başkanı Samed Ağırbaş, sıfır atıktan ilhamla yapılan “Yusuf’un gömleği” adlı eseri Emine Erdoğan’a hediye etti. Program, aile fotoğrafı ile sona erdi.
Foruma, çeşitli ülkelerin çevre bakanları, BM yetkilileri, akademisyenler ve medya mensupları katıldı.
