Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul Kongre Merkezi’nde düzenlenen 41. İSEDAK Toplantısı Açılış Töreni’ne katıldı.
Konuşmasına, üç kıtanın buluşma noktası İstanbul’da misafirleri ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti ifade ederek başlayan Erdoğan, “İSEDAK Bakanlar Toplantısı’nın 41’incisini gerçekleştirdiğimiz bu güzel İstanbul’da sizleri ağırlamanın onurunu yaşıyorum. Türkiye ve İstanbul’a teşrif eden tüm misafirlere teşekkürlerimi sunuyorum,” dedi.
Dünyanın farklı bölgelerindeki Müslümanlara selamlarını ileten Erdoğan, toplantıda alınacak kararların ve yapılacak istişarelerin hayırlara vesile olmasını diledi.
Toplantı organizasyonu çerçevesinde, Cumartesi gününden itibaren çeşitli paneller, oturumlar ve yan etkinliklerin düzenlendiğini hatırlatan Erdoğan, şunları ifade etti:
“Ekonomik ve mali iş birliği, ulaştırma ve iletişim, sürdürülebilir turizm ve dijital dönüşüm gibi birçok önemli başlık altında fikir alışverişleri yapıldı. Tüm katılımcılara, şahsım ve milletim adına içten teşekkür ediyorum. Rabbim, emeklerinizi hayırlara dönüştürsün.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yürütülen çalışmalara atıfta bulunarak, bu tür organizasyonların ülkeler arasındaki kardeşliği, muhabbeti ve dayanışmayı pekiştirmesini umduğunu belirtti. “Tüm bu çalışmaların, aramızdaki bağı, muhabbeti ve dayanışmayı güçlendirmesini bekliyorum,” şeklinde konuştu.
“Zafere ulaşan Suriyeli mazlumlar oldu”
Son toplantıdan bu yana Ortadoğu’daki tarihi gelişmelere dikkat çeken Erdoğan, İSEDAK başkanı olarak yıllarca Suriye halkının yaşadığı zorlukları dile getirdiğini aktardı. Yaklaşık 14 yıl boyunca Suriyeli kardeşlerin ağır bedeller ödediğini söyleyen Erdoğan, “Baas rejiminin ve terör örgütlerinin saldırılarında 1 milyona yakın Suriyeli kardeşimiz hayatını kaybetti. 3,6 milyonu Türkiye’ye olmak üzere, milyonlarca insan başka ülkelere göç etmek zorunda kaldı. Bu süreçte Suriyeli kardeşlerimize ensar bilinciyle sahip çıktık. Kardeşlik görevimizi en iyi şekilde yerine getirmeye çalıştık. Allah’a şükür, sonunda zafere ulaşan Suriyeli mazlumlar oldu,” ifadelerini kullandı.
“Suriye yeniden toparlanma sürecine girdi”
14 yıl boyunca Suriye’de yaşanan mezalim, 8 Aralık devrimi ile sona ererken, Erdoğan, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın liderliğinde ülkenin toparlanma sürecine girdiğini belirtti. “Burada, hürriyetleri için mücadele eden Suriyeli kardeşlerimizi rahmetle anmayı bir borç biliyorum. Suriye’nin İSEDAK Bakanlar Toplantısı’nda temsil edilmesinden memnuniyet duyuyorum,” dedi.
Türkiye’nin, ulaştırma, eğitim, güvenlik, ticaret, sağlık ve sosyal hizmetler alanlarında Suriye halkına destek vermeye devam ettiğini vurgulayan Erdoğan, Suriye’nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğünün korunmasının önemine değindi. “Suriye’nin bölge ekonomileriyle entegrasyonu, hem Suriye’ye hem de bölgemize fayda sağlayacaktır. Ulaştırma projelerinin hayata geçirilmesi hayati önem taşımaktadır,” mesajını verdi.
“İSEDAK çatısı altında bugün Suriye’ye özel bir destek programını başlatıyoruz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Türkiye olarak ulaştırmadan eğitime, güvenlikten ticarete, sağlıktan sosyal hizmetlere kadar Suriye halkına destek vermeye devam ediyoruz. pic.twitter.com/8TUnIX7gID
— Başkent Haber Canlı (@trthabercanli) November 3, 2025
“Suriye’ye yaptırımlar bizim de girişimimizle bir bir kalkıyor”
Erdoğan, Suriye’de ekonomik kalkınmanın önündeki yaptırımların, Türkiye’nin girişimleriyle aşamalı olarak kaldırıldığını belirterek, özel sektörün Suriye’ye yatırım yapmasını teşvik ettiklerini ifade etti. “Komşumuz Suriye’nin yeniden ayağa kalkması temel önceliğimizdir. Bu bağlamda, İSEDAK çatısı altında özel destek programını başlatıyoruz. Eğitim, uzman değişimi ve ihtiyaç analizi gibi alanlarda projelere destek sağlayacağız,” dedi.
“Kıbrıs Türk halkı İslam dünyasının ayrılmaz parçası”
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Teşkilatımızın Kıbrıs Türk halkıyla dayanışmasını artırmasını çok önemli görüyorum. Kıbrıs Türklerinin iki devletli çözüm mücadelesine destek vermenizi bekliyorum. pic.twitter.com/PPZB9M3LQs
— Başkent Haber Canlı (@trthabercanli) November 3, 2025
“Kıbrıs Türk halkını asla yalnız bırakmayacağız”
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden gelen kardeşlerinin de aralarındaki yer aldığını söyleyen Erdoğan, Kıbrıs Türk halkının İslam dünyasının ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguladı. “Kıbrıs Türkü, uzun yıllar boyunca haksız bir izolasyona tabi tutulmuştur. Ancak bu zorluklara rağmen, Kıbrıs Türkü kardeşlerimiz onurlu bir duruş sergiledi. Yeni oyunlarla Kıbrıs’ın meseleye dahil edilmeye çalışıldığına dair sinyaller alıyoruz. Teşkilatımızın Kıbrıs Türkü ile dayanışmasının artmasını önemsiyorum. İki devletli çözüm mücadelesine daha fazla destek vermenizi bekliyorum. Anavatan olarak biz de Kıbrıs Türk halkının yanında olacağız,” dedi.
“Sorunların üzerine kararlılıkla gitmemiz gerekiyor”
İslam dünyasının zor bir dönemden geçtiğine ve bu süreçte daha çok kenetlenmeleri gerektiğine vurgu yapan Erdoğan, “Peygamber Efendimiz ‘Müslümanların ilişkisi birbirine kenetlenmiş bina gibidir’ demiştir. Münasebetlerimizi güçlü tutmalıyız,” şeklinde konuştu.
“Gazze’de hala ulaşılamayan şehit cenazeleri var”
Erdoğan, Gazze’de yaşananlardan bahsederek, “Geçmişte Gazze, en vahşi soykırımlara şahitlik etti. Çoğu çocuk ve kadın olan 70 binden fazla Filistin yaşamını yitirdi. Hala ulaşılamayan şehit cenazeleri mevcut. Gazze adeta bir enkaza dönüştü,” ifadelerini kullandı.
“Attığımız adımlarla zalimlerin karşısına dikildik”
Uluslararası kuruluşların kayıtsızlığının Gazzelilere derin yaralar açtığını ifade eden Erdoğan, Türkiye’nin bu süreçte en güçlü tepkileri veren ülkelerden biri olduğunu belirtti. “İnsani yardım ve diplomatik girişimlerimizle zalimlerin karşısında durduk. Kalıcı bir ateşkes sağlanması yönünde büyük çaba sarf ettik,” şeklinde ekledi.
“Ateşkes anlaşmasından bu yana 200’ün üzerinde masumu katleden, Batı Şeria’da işgal ve saldırılarına ara vermeyen bir yönetimle karşı karşıyayız.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Bu saldırılar, İsrail-Filistin meselesine kalıcı bir çözüm bulma gayretinin önüne geçmeyecek. pic.twitter.com/sz86gZH9JA
— Başkent Haber Canlı (@trthabercanli) November 3, 2025
“Saldırılarına ara vermeyen bir yönetimle karşı karşıyayız”
Hamas’ın ateşkes anlaşmasına bağlı kalma kararlılığına karşılık, İsrail’in sicili hakkında duyduğu endişeleri dile getiren Erdoğan, “İsrail, çeşitli bahanelerle 200’ün üzerinde masumu katletti. Bu saldırılar, barışa giden yolu hedef alıyor,” dedi. Gazze halkına daha fazla insani yardım ulaştırılması ve yeniden imar sürecine başlanması gerektiğinin altını çizdi.
“Bağımsız egemen ve coğrafi bütünlüğe sahip Filistin Devleti kurulana kadar mücadelemizi sürdüreceğiz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ne Batı Şeria’nın ilhakına ne Kudüs’ün statüsünün değiştirilmesine, Mescid-i Aksa’nın kutsiyetine zarar verme teşebbüslerine izin veremeyiz.pic.twitter.com/Cc8wl1AeO7
— Başkent Haber Canlı (@trthabercanli) November 3, 2025
Teşkilatın ve İSEDAK’ın Gazze’nin yeniden inşasında öncü bir rol üstlenmesi gerektiğine işaret eden Erdoğan, bağımsız ve egemen bir Filistin devletinin kurulması doğrultusundaki mücadelelerine devam edeceklerini söyledi.
“Sudan’da sivil halka yönelik katliamları göğsünde kalp taşıyan hiç kimse kabul edemez, sessiz kalamaz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Sudan’da akan kanı durdurmak İslam alemine düşüyor. Sudan halkının yanında olmamız büyük önem taşıyor. pic.twitter.com/7Zq2mz98cR
— Başkent Haber Canlı (@trthabercanli) November 3, 2025
“Sudan’daki katliamlara sessiz kalamayız”
Sudan’daki 29 aydır devam eden çatışmalara dikkat çeken Erdoğan, “Son günlerde El-Faşir’de sivil halka yönelik katliamlar kabul edilemez,” dedi. Sudan’da akan kanın durdurulmasının İslam alemine düşen bir sorumluluk olduğunu belirten Erdoğan, Müslümanların sorunlarını kendilerinin çözmesi gerektiğini vurguladı.
“İşbirliğinin ne kadar hayati olduğu ortaya çıkmıştır”
Koruma tedbirlerinin etkileri uluslararası ticarette belirgin bir şekilde hissedilmeye başlandı. Küresel salgın öncesindeki 20 yıl boyunca yıllık ortalama büyümenin yüzde 3,7 olduğunu hatırlatan Erdoğan, 2025-2030 döneminde bu oranın yüzde 3’e gerileyeceğinin öngörüldüğünü bildirdi. “Bu durum, ülkelerimizin işbirliğinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor,” dedi.
İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerin, dünya ticaretinden hak ettikleri payı almadığını vurgulayan Erdoğan, bu durumun değişmesi için atılacak adımların mümkün olduğunu ifade etti. “İSEDAK bünyesindeki ortak programlar bu noktada kritik bir önem arz ediyor,” şeklinde tamamladı.
Ayrıntılar gelecek…
