2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı çerçevesinde tarım arazilerinin korunmasına ve etkin kullanımına yönelik kapsamlı çalışmalara başlanacak. Bu bağlamda, mevcut arazilerin amacı dışında kullanılmasının önüne geçilmesi, modern tarım tekniklerinin yaygınlaştırılması, nadas alanlarının üretime kazandırılması ve arazi toplulaştırma faaliyetlerinin hızlandırılması öne çıkan hedefler arasında yer alıyor.
Tamamlanan toplulaştırma alanının yıl sonunda 9,6 milyon hektara ulaşması, tescil edilen toplulaştırma alanının ise 7,8 milyon hektar olması bekleniyor. 2024 yılı için ise 450 bin hektar alanda yeni toplulaştırma çalışmaları başlatılması ve 352 bin hektara ilişkin tescil işlemlerinin tamamlanması planlanıyor.
Arazi kullanımı planlarının oluşturulması amacıyla 2024 yılında 755 bin hektar alanda detaylı toprak etütleri ve haritalandırma çalışmaları tamamlandı. Bu yıl itibarıyla etüt ve haritalandırması sona eren kümülatif tarım arazisi alanı 3,6 milyon hektara ulaşmışken, 2026’da bu ölçütün 5,4 milyon hektara çıkarılması hedefleniyor.
Tarımda suyun verimli kullanımı için önlemler
Sınırlı su kaynaklarının büyük bölümünün tarımda kullanıldığını ve gıda talebinin arttığını göz önünde bulundurarak, verimli sulama sistemleri ve tekniklerinin benimsenmesi giderek daha önemli bir hale geliyor. Bu doğrultuda, sulama alanlarının genişletilmesine yönelik çalışmalar yürütülmekte, eski kanal ve kanaletli sulama sistemleri modern kapalı sistem borulu sulama yöntemlerine dönüştürülmektedir.
Geçen yıl sonu itibarıyla toplam hacmi 183 bin 413 hektometreküp olan depolama tesislerinin sayısı 1802’ye ulaşmış durumda. Bu yıl içinde 22 baraj ve 7 gölet inşaatının sona ermesiyle toplam su depolama kapasitesinin 183 bin 739 hektometreküp olacağı tahmin ediliyor.
Bu yıl brüt 70 bin hektar alanın sulamaya açılmasıyla toplam sulama alanının 7 milyon 27 bin hektara ulaşması öngörülüyor. Gelecek yıl ise 64 bin hektar daha sulamaya eklenerek toplam sulama alanının 7 milyon 334 bin hektara çıkması planlanıyor.
Geçen yıl yenilenen brüt sulama alanı 80 bin 313 hektara ulaşırken, toplam 254 bin hektarlık sulama alanını kapsayan 80 sulama tesisinde yenileme çalışmaları sürüyor. Ayrıca, yaklaşık 950 bin hektar alanı etkileyen yenileme projelerinin planlama ve proje aşamaları devam etmektedir.
Yeni sistemlerle su tasarrufuna yönelik adımlar atılacak
DSİ tarafından geliştirilen sulama sistemlerinin geçen yıl sonu itibarıyla yüzde 32’si klasik sistemler, yüzde 32’si kanaletli sistemler ve yüzde 36’sı ise borulu sistemlerden oluşuyor. Yeni projelerin borulu sistemle inşa edilmesi ve mevcut sulama sistemlerinin modernizasyonu ile gelecekte borulu sulama sistemlerine geçiş oranının artırılması planlanıyor. Böylece, tarımda önemli miktarlarda su tasarrufu sağlanması öngörülüyor.
Tarımda su kullanımını esas alan bir fiyatlandırma modeli oluşturulması planlanıyor. Bu model ile etkin su kullanımının sağlanması ve aşırı su tüketiminin önlenmesi amaçlanmakta. Mevcut sulama şebekelerine sayaç takma çalışmaları ise hâlâ devam etmekte. Geçen yıl sonunda 377 sulama tesisine 56 bin 550 sayaç takılmışken, bu yıl 80 sulama tesisine daha 12 bin sayaç takılması hedefleniyor.
Ayrıca, atık su arıtma tesislerinden elde edilen çıkış sularının geri kazanım üniteleri aracılığıyla tarımsal sulamada yeniden kullanılmasına dair proje çalışmaları sürmektedir. Bu süreçlerle, sulama suyundan sağlanacak tasarrufun artırılarak tarımda suyun etkin ve verimli kullanılması teşvik edilecektir.
