Son günlerde Güneş’in arkasında konumlanan yıldızlararası gezgin 3I/ATLAS, geçtiğimiz hafta Güneş’e en yakın noktasına, yani günberisine (perihelion) ulaşmayı başardı.
Artık Güneş’in arkasından görünür hale gelen kuyruklu yıldız, Dünya’nın Güneş’ten uzaklaşırken izlenebilir durumda. Bu durum, 3I/ATLAS’ı incelemek için önümüzdeki haftaların en elverişli zamanı olduğuna işaret ediyor.
TELESKOP VEYA DÜRBÜNLE GÖZLEMLENEBİLİR
Kuyruklu yıldız, şafak saatlerinde basit teleskoplar veya güçlü dürbünlerle rahatlıkla gözlemlenebilecek bir parlaklıkta olacak. Her ne kadar etkileyici bir görüntü sunması beklenmese de, bu, Güneş Sistemi’nin ötesinde, yaklaşık 10 milyar yıl önce oluşmuş bir gök cismini gözlemlemek için değerli bir fırsat.
KASIM AYI EN UYGUN DÖNEM
SETI Enstitüsü’nden Dr. Franck Marchis, IFLScience’a verdiği demeçte, “Kasım ayı, nadir bir yıldızlararası ziyaretçi olan Kuyruklu Yıldız 3I/ATLAS’ı gözlemek için en uygun zaman olacak” şeklinde açıklamada bulundu. Marchis, bu kuyruklu yıldızın, Venüs ve Başak (Virgo) takımyıldızındaki parlak yıldız Spica’nın yakınında görülebileceğini belirtti.
Dr. Marchis, “Yaklaşık 3 Kasım civarında, kuyruklu yıldız Güneş doğmadan yaklaşık iki saat önce yükselecek ve 10 kadir civarında parlaklığı ile teleskop ya da güçlü dürbünle görünür hale gelecektir.” dedi.
Kuyruklu yıldızı bulmak için Venüs veya Spica yıldızını referans almak yeterli. Eğer hangi yönden bakmanız gerektiğini bilmiyorsanız, SkySafari, Stellarium veya Sky Tonight gibi gökyüzü uygulamalarından veya yıldız haritalarından faydalanabilirsiniz.
Marchis, “Kuyruklu yıldızlar tahmin edilemezdir; parlaklığı günberi sonrası değişiklik gösterebilir. Bu yüzden, onu yakalamak için bu hafta son derece uygun bir zaman diliminde bulunuyorsunuz.” ifadelerini ekledi.
Son gözlemler, Marchis’in öngörüleri doğrultusunda gelişiyor. 3I/ATLAS, Güneş’e 203 milyon kilometreden fazla yaklaşmamış olsa da, gösterdiği etki hızla artmakta. Şu an itibarıyla bazı amatör astronomlar da bu kuyruklu yıldızı görüntülemeyi başarmış durumdalar.
CANLI YAYIN İMKAANI
Eğer hava bulutlu olursa gözlem şansınız azalabilir ancak endişelenmenize gerek yok. Virtual Telescope Project, önümüzdeki birkaç hafta içerisinde 3I/ATLAS’ın canlı gözlemlerini çevrimiçi platformda yayınlamayı planlıyor.
ÜÇÜNCÜ YILDIZLARARASI ZİYARETÇİ
3I/ATLAS, Güneş Sistemi dışından geldiği onaylanmış üçüncü yıldızlararası cisim olma niteliği taşıyor. Daha önce keşfedilen ilk iki nesne ‘Oumuamua (1I/2017 U1) ve 2019 tarihli 2I/Borisov kuyruklu yıldızlarıydı.
3I/ATLAS, 1 Temmuz 2025 tarihinde “Asteroid Terrestrial Last Alert System” (ATLAS) adı verilen teleskop sistemi tarafından keşfedilmiş ve adını bu teleskoptan almıştır.
7 MİLYAR YAŞIYLA DİKKAT ÇEKİYOR
Gökbilimciler, 3I/ATLAS’ın Güneş Sistemi’nde şimdiye kadar keşfedilen en yaşlı cisim olabileceğini ifade ediyor. Güneş Sistemi yaklaşık 4,6 milyar yıl önce oluşmuşken, yapılan kimyasal analizler bu kuyruklu yıldızın 7 milyar yıldan daha yaşlı olduğunu gösteriyor.
Galaksinin derinliklerinde milyarlarca yıl geçiren 3I/ATLAS, yalnızca birkaç ayını Güneş Sistemi’nde değerlendirecek. Güneş’e bu kadar yaklaşması, muhtemelen milyonlarca yıl sonra ilk kez bir yıldıza bu kadar yakın gelmesi anlamına geliyor.
Kuyruklu yıldızın dış katmanlarında olağanüstü yüksek miktarda karbondioksit ve yerel kuyruklu yıldızlarınkinden daha fazla nikel tespit edilmiştir. Bu kimyasal bileşim, kuyruklu yıldızın geldiği yıldız sisteminin kökenine dair önemli ipuçları sunmaktadır.
Sosyal medya üzerinde bazı asılsız iddialar, 3I/ATLAS’ın “Güneş’in arkasına saklandığı” veya “rotasından saptığı” gibi bilgiler üzerinde dursa da, bu söylentilerin bilimsel bir temeli bulunmamaktadır. Uzmanlar, bu tür yanlış bilgilendirmelerin genellikle “uzaylı” temalı tartışmalarla hızla yayıldığını vurgulamaktadır.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), kuyruklu yıldızı Mars Express, ExoMars Trace Gas Orbiter ve Jupiter Icy Moons Explorer gibi görevlerle gözlemlemeyi planlamaktadır.
