Türkiye, son derece verimli ve zengin maden yataklarına sahip bir ülke olarak, dünya genelinde ticareti yapılan 90 farklı madenin 70’ini barındırmakta ve bunun yaklaşık %60’ının ticaretini gerçekleştirmektedir.
Ankara Üniversitesi ile ABD merkezli Arama Jeofizikçileri Birliği (Society of Exploration Geophysicists) işbirliği içerisinde düzenlenen 2. Avrasya Yer Bilimleri Kongresi (EGCE-2025), Antalya’nın Belek Turizm Merkezi’ndeki bir otelde devam ediyor.
Kongrede bir konuşma yapan Kırşan, Türkiye’nin birçok maden çeşidini barındıran stratejik bir konumda bulunduğunu ifade etti.
Kırşan, Türkiye’nin altın, bakır, kurşun, çinko, krom, kömür gibi değerli madenlere ev sahipliği yaptığını belirterek, “Dünyada ticareti yapılan yaklaşık 90 madenin 70’i ülkemizde bulunuyor ve bu madenlerin 60’ının ticareti gerçekleştiriliyor. Ülkemiz, bu açıdan son derece zengin ve verimli maden yataklarına sahip.” diye ekledi. Türkiye’nin maden potansiyelinin yıllık 6,5 milyar dolarlık bir ihracatla öne çıktığını da vurguladı.
“Petrol çağı bitti, mineral çağı başladı”
Kırşan, petrol çağının sona erdiğini ve mineral çağının başladığını belirterek, iklim değişikliği ve küresel ısınma nedeniyle yeşil enerji geçişinin kritik ve stratejik madenlere olan talebi artırdığına dikkat çekti.
Sorumlu madencilik anlayışının önemine değinen Kırşan, her sektörde olduğu gibi madencilikte de sürdürülebilirlik konusunun kritik olduğunu ifade etti.
Kırşan, “Yaşanabilir bir dünya için temiz bir çevre, toprak ve hava kalitesine ihtiyaç var. Yenilenebilir enerji kaynakları, rüzgar ve güneş enerjisi gibi kaynaklar artacak. Bu değişim, maden talebinin geçmişe göre en az 6-9 kat bir artış göstereceği anlamına geliyor. Kritik minerallere olan talep, hem savunma sanayisi hem de yüksek teknoloji ürünleri için önemli bir gereklilik haline gelecek.” dedi.
Ticaret savaşlarının arka planında ham maddeye ve kritik minerallere erişim sorunlarının yattığını ifade eden Kırşan, Türkiye’nin bu madenleri daha etkili bir şekilde değerlendirerek avantaj sağlaması gerektiğini dile getirdi.
“Yeni dönem kodlarına uygun maden yasası belirlenmeli”
Kırşan, Türkiye’deki maden potansiyelinin değerlendirilmesine yönelik olarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın bir çalışma yürüttüğünü belirtti. Bakanlığın kritik ve stratejik mineral listesi üzerinde çalıştığını ve yasal düzenlemeler konusunda destek olduğuna dikkat çekti.
Bu bağlamda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde iklim değişikliği biriminin kurulmasının elzem olduğunu vurgulayan Kırşan, “Yeni dönem kodlarına uygun olarak bir maden yasası geliştirilmelidir. Yerli araç üretimi, güneş panelleri ve rüzgar türbinleri gibi projeler için kritik minerallere olan ihtiyacımız giderek artmaktadır.” şeklinde konuştu.
“Madenleri çıkaramazsak satın almak zorundayız”
Türkiye Madenciler Derneği Çevre Koordinatörü Dr. Caner Zanbak, dernek olarak 12 maddeden oluşan sorumlu madencilik protokolü hazırlayarak bunu üyelere iletmeye çalıştıklarını bildirdi.
Zanbak, “Madencilik yapmalıyız ama çevreyi koruyarak bunu gerçekleştirmeliyiz. Türkiye, dünya çapında en kaliteli madenlerden bazılarına sahiptir. Madenlerimizi gün yüzüne çıkartmak zorundayız, aksi takdirde dışarıdan satın almak zorunda kalacağız. Bu durum, kalkınmamızı olumsuz yönde etkileyecektir.” ifadelerini kullandı.
