ABD’de son haftalarda federal hükümetin 43 gün aradan sonra yeniden faaliyete geçmesi, küresel yatırımcıların risk iştahını artırdı. Ancak, ABD Merkez Bankası (Fed) üyelerinin faiz indirim konusundaki temkinli açıklamaları bu olumlu havayı gölgeledi.
Bu gelişmeler sonucunda para piyasalarında Fed’in aralık ayında faiz indirimine gitme olasılığı, yüzde 67’lerden yüzde 45 seviyelerine geriledi. Analistler, bu hafta açıklanacak Fed Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantı tutanaklarının, faiz indirimi beklentilerinin yönü üzerinde etkili olabileceğine dikkat çekiyor.
Ayrıca, hükümetin kapalı kalmasından dolayı aksayan verilerin açıklanma tarihi de yatırımcılar için önemli bir takip konusu haline geldi. ABD Çalışma Bakanı Lori Chavez-DeRemer, ekim ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerinin tam olarak toplanamadığını belirterek, bu verilerin açıklanmasının kesin olmadığını ifade etti.
ABD’de faiz indirim sürecine ilişkin belirsizlikler devam ediyor
ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu, eylül ayı istihdam raporunun 20 Kasım’da yayımlanacağını duyurdu. Bu hafta açıklanacak istihdam raporunun yanı sıra, Nvidia gibi teknoloji şirketlerinin finansal sonuçlarının da piyasalarda belirleyici olacağı öngörülüyor.
Yatırımcılar, Fed yetkililerinin açıklamalarını yakından takip etmeye devam ediyor. Kansas City Fed Başkanı Jeffrey Schmid, ek faiz indirimlerini desteklemediğini yineledi. Schmid, son para politikası toplantısında faiz indirimi aleyhinde oy kullandığını ve enflasyonun yüksek seyrini koruduğu görüşünü değiştirmediğini vurguladı.
Dallas Fed Başkanı Lorie Logan ise, aralık ayındaki toplantıda başka bir faiz indirimi kararını desteklemenin zor olacağını belirtti.
ABD İsviçre’ye uyguladığı gümrük vergilerini düşürüyor
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Stephen Miran, mevcut verilerin faiz indirimini destekleyeceğini savundu. Ticaret alanında ise ABD’nin İsviçre’ye uyguladığı gümrük vergilerinin yüzde 39’dan yüzde 15’e çekileceği duyuruldu.
ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer, İsviçre ile kapsamlı bir ticaret anlaşmasına vardıklarını ifade ederek, “İsviçre, ilaç, altın eritme ve demir yolu ekipmanları gibi birçok üretimini ABD’ye taşıyacak.” açıklamasında bulundu.
Ayrıca, ABD yönetimi, 13 Kasım’dan itibaren bazı tarımsal ürünleri karşılıklı tarifelerden muaf tutma kararı aldı. Muaf tutulan ürünler arasında sığır eti, domates, kahve, muz, hindistancevizi, avokado ve ananas bulunuyor.
Bu gelişmeler ışığında, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,14 seviyesinde, dolar endeksi ise yüzde 0,1 artışla 99,4 düzeyinde işlem görüyor.
Bitcoin 93 bin dolara kadar geriledi
Altının onsu ise yüzde 0,3 düşüş göstererek 4 bin 075 dolardan işlem görmekte. Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 0,7 azalarak 63,5 dolara geriledi.
Üç hafta boyunca değer kaybı yaşayan Bitcoin, 93 bin dolara kadar geriledi; şu anki seansı ise önceki kapanışın yüzde 1,16 üzerinde, 95 bin 117 dolardan işlem görüyor.
Küresel piyasalardaki bu hareketlerin etkisiyle New York borsası, cuma günü karışık bir seyir izledi. Dow Jones endeksi yüzde 0,65, S&P 500 endeksi yüzde 0,05 düşerken, Nasdaq endeksi ise yüzde 0,13 değer kazandı. ABD’de endeks vadeli kontratlar güne artışla başladı.
Avrupa borsaları negatif seyretti
Avrupa borsaları, Fed’in aralık ayına yönelik faiz indirim beklentilerindeki zayıflama ve teknoloji hisselerindeki değerleme endişeleriyle birlikte cuma günü negatif bir seyir izledi.
Cuma günü açıklanan verilere göre, Euro Bölgesi’nde Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 artış göstererek beklentileri karşılarken, yıllık yüzde 1,4 artışla beklentilerin hafif üzerinde gerçekleşti.
İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,11, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,7, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,76 ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,69 değer kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne düşüşle başladı.
Asya borsaları Güney Kore hariç negatif
Asya borsaları, Japonya-Çin gerilimi nedeniyle Güney Kore hariç negatif bir seyir izliyor. Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae, 7 Kasım’da yapılan oturumda Tayvan Boğazı’na yönelik bir askeri müdahalenin Japonya için “varlığını tehdit eden durum” olacağını ifade etti.
Pekin yönetimi, Japonya’nın Pekin Büyükelçisi Kenji Kanasugi’yi konuyla ilgili Dışişleri Bakanlığına çağırıp protesto notası vermişti. Başbakan Takaiçi’nin Tayvan hakkındaki yorumlarının ardından yaşanan diplomatik gerilim devam ederken, Japonya’da artan askeri huzursuzluk gözlemleniyor.
Çin, Japonya’da eğitim almayı planlayan öğrencileri risk konusunda uyarmış durumda. Ayrıca, Pazar sabahı 4 silahlı Çin Sahil Güvenlik gemisi, Japonya’nın kontrolündeki tartışmalı sulardan geçerek ayrıldı. Asya’daki jeopolitik gerilimin artışı ile Japonya’da perakende ve turizm hisselerinde düşüşler gözlemleniyor.
Japonya’nın üçüncü çeyreğe ilişkin GSYH verisi, yıllık bazda yüzde 1,8 azaldı. Bu veriler, ülke ekonomisinin 6 çeyrek sonrası ilk defa daraldığını gösteriyor.
Analistler, Japonya’daki büyümenin kötü gelmesinin ABD’nin uyguladığı gümrük tarifelerinin ihracatı olumsuz etkilediğinden kaynaklandığını belirtiyor. ABD’nin Eylül’de Japonya’ya uyguladığı gümrük vergilerini yüzde 15’e çektiği düşünülüyor. Bu durumun dördüncü çeyrekte büyüme verilerinin pozitife yakın olabileceği tahminini beraberinde getirdiği ifade ediliyor.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) yetkililerinin ekonomik büyüme verisiyle ilgili yapacakları açıklamalar da dikkatle bekleniyor. Öte yandan Samsung ve Hyundai gibi önde gelen şirketler, Güney Kore’de yerel yatırım planlarını açıkladılar ve Samsung, önümüzdeki beş yıl içinde 310 milyar dolar yatırımı taahhüt etti.
Güney Kore borsasında yükseliş eğilimi güçlü bir şekilde devam ederken, Samsung’un hisseleri yüzde 3’ün üzerinde değer kazandı.
Kapanışa doğru Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,3, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,7 düşüş gösterirken, Güney Kore’de Kospi endeksi ise yüzde 1,8 artış gösterdi.
VİOP cuma günü akşam seansında yükseldi
Cuma günü satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,59 değer kaybederek 10.565,74 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı aralık vadeli kontrat, akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,3 artış kaydetti.
Dolar/TL, cuma gününü yatay seyirle 42,2446’dan kapatırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,2 artışla 42,3320’den işlem görmeye başladı.
Analistler, yurt içinde özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borçları ve bütçe dengesi ile yurt dışında New York Fed imalat sanayi endeksinin takip edileceğini belirtiyor. Ayrıca BIST 100 endeksinde 10.450 ve 10.350 puanın destek, 10.650 ve 10.750 puanın ise direnç seviyeleri olarak değerlendirildiği ifade ediliyor.
