Fransız enerji şirketi TotalEnergies’e, Mozambik’teki gaz sahasını koruyan birliklerin işlediği savaş suçlarına ortak olduğu iddiasıyla dava açıldığı bildirildi.
Almanya merkezli Avrupa Anaya ve İnsan Hakları Merkezi (ECCHR), TotalEnergies hakkında, Mozambik’teki doğalgaz sahasında meydana gelen insan hakları ihlalleri dolayısıyla Fransa Ulusal Terörle Mücadele Savcılığına suç duyurusunda bulundu.
Suç duyurusu, şirketin işlettiği doğalgaz sahasını korumakla görevli Ortak Görev Gücünde (JTF) yer alan askerlerin, Temmuz-Eylül 2021 tarihleri arasında işlediği kötü muamele vakalarına dikkat çekiyor.
ECCHR’nin açıklamalarına göre, bu olaylar sırasında pek çok sivilin işkenceye maruz kaldığı ve öldürüldüğü tespit edildi. Olaylar, TotalEnergies’in ülkenin kuzeydoğusundaki problemlerle boğuşan Cabo Delgado bölgesinde yürüttüğü sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) projesi kapsamındaki alanlarda gerçekleşti.
“TOTALENERGIES ORDUNUN SUÇLARINDAN HABERDARIDIR”
ECCHR, yaptığı açıklamada, “Dahili belgeler, TotalEnergies’in Mozambik ordusunun Mayıs 2020’den bu yana sivillere yönelik şiddet iddialarından haberdar olduğunu, ancak JTF’ye verdiği desteği sürdürdüğünü göstermektedir” ifadelerini kullandı.
Söz konusu Ortak Görev Gücü, 2021’de Selefi cihatçı grupların gerçekleştirdiği saldırılar sonucunda faaliyetleri durdurulan doğalgaz sahasının altyapısını korumakla görevli Mozambik ordusunun birimlerinden oluşuyor.
İŞKENCE VE CİNAYET SUÇLAMALARI
Buna ek olarak Politico dergisi, bölgedeki askerlerin cihatçılara destek vermek amacıyla 250’ye yakın sivili üç ay süreyle konteynerlerde tuttuğunu bildirdi.
Derginin haberine göre, bu siviller dövüldü, işkenceye maruz kaldı ve bazıları hayatını kaybetti. Olaylardan yalnızca 26 kişinin sağ kurtulduğu aktarıldı.
“ŞİRKETLER HESAP VERMELİ”
ECCHR İş ve İnsan Hakları Eş Program Direktörü Clara Gonzales, “TotalEnergies, Mozambik ordusunun sistematik insan hakları ihlalleriyle suçlandığını biliyordu ancak kendi tesisinin güvenliğini sağlamak amacıyla onlara destek vermeye devam etti” açıklamasında bulundu.
Gonzales, “Şirketler ve yöneticileri, çatışma bölgelerinde tarafsız aktörler değildir. Eğer suçları mümkün kılıyor ya da körüklüyorlarsa suç ortağı kabul edilebilirler ve hesap vermeleri gerekir” şeklinde ekledi.
ECCHR, doğalgaz projesini yürüten Mozambique LNG şirketinin ise söz konusu ihlallerden haberdar olmadığını ve bu tür olayların yaşandığına dair bilgi sahibi olmadığını bildirdiğini duyurdu.
Öte yandan, geçtiğimiz ay Mozambikli ve uluslararası sivil toplum kuruluşları, projede yüzde 26,5 payı bulunan TotalEnergies’in “aşırı imtiyazlı” koşullar talep ederek ülkeyi “rehin aldığını” öne sürdü.
TotalEnergies ise doğalgaz sahasında üretim faaliyetlerine 2029 yılında yeniden başlamayı hedeflediğini açıklarken, bunun için öncelikle 4,5 milyar dolarlık yeni bütçenin onaylanması gerektiğini ifade etti. Bu ek maliyetin ise Mozambik hükümeti tarafından karşılanmasının planlandığı belirtiliyor.
