ABD’de süren hükümet kapanmasının ardından, Başkan Donald Trump’ın enflasyon kaygıları nedeniyle tarifelere yönelik aldığı geri adımların fiyatlamalar üzerindeki etkileri hissedilmeye devam ediyor. Bu süreçte açıklanmaya başlayan makroekonomik veriler de yatırımcıların ilgisini çekiyor.
Son haftada açıklanan verilere göre, ABD’de tarım dışı istihdam eylül ayında 119 bin kişilik artış göstererek beklenilenden fazla gerçekleşti. Bununla birlikte, işsizlik oranı yüzde 4,3’ten 4,4’e yükseldi. İlk kez işsizlik maaşı başvurusu yapanların sayısı ise 15 Kasım ile biten haftada 8 bin azalarak 220 bine geriledi.
İstihdam artışındaki bu olumlu veriler, ABD Merkez Bankası (Fed) tarafından 9-10 Aralık tarihlerinde yapılacak toplantı öncesinde dikkat çekti.
Diğer yandan, ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS), hükümetin kapalı olduğu süreçte verilerin toplanamadığını belirtirken, ekim ayına ait Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verisinin açıklanmayacağını duyurdu.
Fed mesajları para piyasalarını hareketlendirdi
Para piyasalarında, Fed’in aralık ayı toplantısına ilişkin faiz indirim beklentileri, yetkililerden gelen karmaşık mesajların etkisiyle bu hafta boyunca dalgalanmalara neden oldu. Bankanın toplantısında alacağı kararla ilgili belirsizlikler sürmeye devam ediyor.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, enflasyondaki ilerlemenin durma eğiliminde olduğuna ve ters bir yönde değişiklik olabileceğine dair uyarılarda bulundu. Bu durum, Goolsbee’yi kaygılandırdığını ifade etti.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook ise “yüksek değerleme” endişelerine dikkat çekerek finansal sistemdeki potansiyel riskleri vurguladı. Cook, ABD ekonomisini destekleyen varlık fiyatlarındaki büyük düşüşlerin muhtemel olduğunu ifade etti.
Bu açıklamalar ardından, para piyasalarında Fed’in aralık toplantısında faiz indirimine gitme olasılığı hafta ortasında yüzde 30 seviyelerine indi. Bununla birlikte, New York Fed Başkanı John Williams, iş gücü piyasasındaki zayıflamanın kısa vadede faiz oranlarının düşürülmesi için bir fırsat sunduğunu kaydetti.
Williams, istihdamla ilgili aşağı yönlü risklerin arttığını, enflasyona dair yukarı yönlü risklerin ise azaldığını belirtti. Açıklamaları sonrasında, Fed’in aralık toplantısında faiz indirimine gitme olasılığı yüzde 70’in üzerine çıktı.
Tüm bu gelişmelerin ardından, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,07 seviyesinden tamamlarken, dolar endeksi yüzde 0,7 artarak 100,2’ye yükseldi.
Değerli metaller negatif bir seyrin içinde
Değerli metaller, ABD’den gelen para politikası sinyallerine duyarlı bir seyir izleyerek haftayı negatif bir tabloyla tamamladı. Dolar endeksindeki artış ve faiz indirim beklentilerinin zayıflaması, satış baskısını artırdı.
Fed üyelerinin şahin tutumunu devam ettirmesi ve ekim ayındaki tarım dışı istihdam verisinin olumlu gelmesi, Fed’in aralıkta faiz indirimine gitme olasılıklarını düşürerek güvenli liman olarak görülen varlıklarda satışa neden oldu.
Haftanın son işlem günündeki Williams’ın “güvercin” tondaki açıklamaları, piyasalarda risk iştahını artırırken, değerli metallerdeki kayıpların bir kısmının telafi edildiği gözlemlendi. Değerli metallerde, ons bazında fiyatlar platinde yüzde 1,8, gümüşte yüzde 1,3, paladyumda yüzde 0,8 ve altında yüzde 0,5 değer kaybetti.
Baz metallerde Çin’den gelen olumsuz veriler etkili oldu
Baz metallerde, Fed’in para politikasına dair belirsizliklerin yanı sıra Çin’den gelen zayıf veriler de fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu. Çin’in sanayi üretimi ve perakende satış verilerinin ardından, çelik üretiminin ekimde aylık bazda yüzde 2, yıllık bazda ise yüzde 12,1 gerilediği bildirildi.
Bakır fiyatları, ABD’deki faiz indirimi beklentilerinin zayıflaması ve Çin’den gelen zayıf makroekonomik veriler nedeniyle satış baskısı altında kaldı. Analistler, yıl içinde zayıf dolardan kaynaklı yükseliş gösteren bakır fiyatlarının, Çin’deki talep endişeleri nedeniyle kısıtlandığını belirtti.
Baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta çinkoda fiyatlar yatay seyrederken, kurşunda yüzde 2,5, bakırda yüzde 1, alüminyumda yüzde 0,4 ve nikelde yüzde 0,2 azalma kaydedildi.
Petrol fiyatları jeopolitik faktörlerle baskı altında
Petrol fiyatları, tamamlanan haftada aşağı yönlü bir seyir izledi. ABD’nin Rusya ile Ukrayna arasındaki barış girişimlerinin hızlanması, küresel arzın artabileceği yönündeki beklentileri destekledi. Bunun yanı sıra ABD dolarının güçlenmesi de fiyatlar üzerinde etki yarattı.
Rusya ile Ukrayna arasında olası bir barış planı gündeme gelirken, savaşın neden olduğu arz risklerinin azalabileceği beklentisi oluştu. Ancak, ABD’nin Rus enerji şirketlerine yönelik yeni yaptırımları, piyasalarda kısa süreli belirsizlik yaratsa da barış ihtimalinin güçlendirilmesi ile petrol fiyatları üzerinde baskı devam etti.
Güçlü seyreden ABD doları, petrol üzerinde ilave baskılar yarattı. Dolardaki artış, petrolü küresel ölçekte daha pahalı hale getirerek talebi olumsuz etkiledi. Doğal gaz fiyatlarında ise pozitif bir seyir görüldü; soğuk hava koşulları ve ABD’den rekor düzeyde LNG ihracatı gaz talebini artırdı.
Bu gelişmelerle, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 3,1 azalırken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın fiyatı ise yüzde 0,3 değer kazandı.
Tarım emtialarında karışık bir durum var
Tarım emtiaları, güçlü üretim rakamları ve yüksek stoklarla bu hafta karışık bir seyir izledi. Çin’in ABD’den yaptığı büyük soya fasulyesi alımları kısa vadede fiyatları yukarı çekse de, Brezilya’nın rekord üretim hedefleri ve Çin’deki stok fazlası gibi faktörler yatırımcıların dikkatini çekti.
Buğday ve mısırda, Rusya, Hindistan, Brezilya ve Avustralya’dan gelen rekor üretim haberleri, fiyat artışlarının kar satışlarıyla sınırlanmasına neden oldu. Pirinçte ise Asya kaynaklı rekor üretim beklentileri ve Hindistan’ın yüksek hububat rekoltesi fiyatları aşağı yönde baskıladı.
Bu hafta Chicago Ticaret Borsası’nda mısır fiyatları yüzde 1,4, pirinçte ise yüzde 0,5 değer kaybederken, buğdayda yüzde 0,1 ve soya fasulyesinde yüzde 0,2 artış yaşandı.
Yumuşak emtialar olarak adlandırılan kahve ve kakao gibi ürünlerde, artan dolar endeksinin etkisiyle değer kaybı gözlemlendi. Dolar endeksindeki yükseliş, ABD yönetiminin bazı tarım ürünlerindeki ithalat vergilerini geri çekmesiyle de birleşince, piyasalarda etkisini gösterdi.
ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 0,5, pamukta yüzde 0,3, şekerde ise yüzde 1,3 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 5,5 düşüşle tamamladı.
