Geçtiğimiz hafta, ABD’de faiz indirim beklentileri üzerindeki belirsizlikler ve varlık fiyatlarındaki yüksek değerleme endişeleri nedeniyle küresel piyasalarda olumsuz bir trend gözlendi. New York Fed Başkanı John Williams’ın iş gücü piyasasındaki zayıflamaların, kısa vadede faiz oranlarının düşürülmesi için bir fırsat sunduğunu belirtmesi, piyasalarda risk iştahını artırdı.
Williams, istihdama ilişkin aşağı yöne eğilimlerin fazlalaştığını, ancak enflasyona dair yukarı yönlü risklerin azaldığını vurguladı. Ayrıca, para politikasının ılımlı bir şekilde kısıtlayıcı olduğunu ifade etti.
Williams’ın açıklamalarının ardından para piyasalarında, Fed’in aralık toplantısında faiz indirimine gitme olasılığı yüzde 69 seviyesinde işlem görüyor.
Analistler, Williams’ın olumlu açıklamalarına rağmen, Fed’in toplantısında fikir ayrılıklarının devam edebileceği riskini gündeme getirdi. ABD’de yarın açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi ve perakende satış verilerinin ise Bankanın ilerideki politikalarına dair ipuçları sağlayabileceği öngörülüyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı ile ilgili gerilimlerin azalması, küresel piyasalarda risk algısının hafiflemesine olanak tanıdı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İsviçre’deki barış görüşmelerinin “en verimli toplantı” olarak nitelendirildiğini belirtti.
Beyaz Saray, İsviçre’nin Cenevre kentinde gerçekleştirilen görüşmelerde tarafların “kayda değer ilerleme kaydettiğini” vurguladı ve bu çerçevede bir barış planı taslağının hazırlandığını açıkladı.
Diğer yandan, ABD yetkililerinin Nvidia’nın H200 yapay zeka çiplerinin Çin’e satışıyla ilgili olumlu gelişmeleri değerlendirmesinin ardından küresel piyasalarda risk iştahı bir nebze daha arttı.
Makroekonomik veriler açısından, ABD’de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), sektördeki genişlemenin yavaşladığını göstermekte. Ekim ayında 51,9 ile son dört ayın en düşük seviyesine inen imalat sanayi PMI, hizmet sektörü PMI’nın 55’e, bileşik PMI’nın ise 54,8’e yükseldiği gözlemlendi.
Michigan Üniversitesi tarafından ölçülen tüketici güven endeksi, kasım ayında yukarı yönlü revize edilmesine rağmen tarihsel olarak düşük seviyelerde kalmaya devam etti. Bu endekse göre, tüketici güveni 51’e gerileyerek geçen aya göre 2,6 puan azalmıştır.
Kısa vadeli enflasyon beklentisi, kasımda yüzde 4,6’dan yüzde 4,5’e, uzun vadeli beklenti ise yüzde 3,9’dan yüzde 3,4’e düştü.
Bununla birlikte, ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS), federal hükümetin kapalı olduğu süreçte verilerin toplanamaması nedeniyle ekim ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verisini 18 Aralık’ta açıklayacağını açıkladı.
Fed’in faiz indirim beklentilerinin güçlenmesi ile ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 4 baz puan azalarak yüzde 4,06’ya gerilerken, dolar endeksi 100 seviyesinde yatay seyretmekte.
Rusya ve Ukrayna arasındaki barış sürecine dair olumlu gelişmelerin jeopolitik riskleri azalttığı görülüyor. Bu durumun etkisiyle altın, ons başına yüzde 0,6 azalışla 4.045 dolardan işlem görmekte.
Geçen hafta yüzde 3,1 ile 6 Ekim’den bu yana en hızlı haftalık düşüşünü yaşayan Brent petrolün varili, haftanın ilk işlem gününde yüzde 0,1 artarak 61,9 dolarda işlem görmekte.
ABD borsa endeksleri, Cuma günü faiz indirim beklentilerinin artmasıyla pozitif bir performans sergiledi. New York borsasında Dow Jones endeksi yüzde 1,08, S&P 500 endeksi yüzde 0,98 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,88 değer kazandı. Bugün ise endeks vadeli kontratlar güne yükselişle başladı.
Avrupa’da da borsa endeksleri pozitif bir başlangıç yaptı.
Avrupa borsaları, Cuma günü ABD Merkez Bankası’nın (Fed) aralık ayı toplantısıyla ilgili belirsizlikler ve teknoloji sektöründeki endişelerle karışık bir seyir izledi. Almanya’nın Frankfurt kentinde düzenlenen 35. Avrupa Bankacılık Kongresi’nde ECB Başkanı Christine Lagarde, Avrupa Birliği’nin (AB) ABD ticaret tarifelerinin etkilerini iç engelleri azaltarak dengeleyebileceğini savundu.
Lagarde, AB’nin ihracat odaklı ekonomik modelinin küresel düzeydeki korumacı eğilimlerden olumsuz etkilendiğini, bunun ABD’nin gümrük vergilerinden Çin’in nadir elementler üzerindeki hakimiyetine kadar uzandığını belirtti.
ABD yetkililerinin Rusya-Ukrayna Savaşı’nı çözüme kavuşturma yönündeki çabalarının artması, Avrupa’da savunma sanayisi şirketlerinin hisseleri üzerinde olumsuz etki yarattı.
Makroekonomik veriler açısından, euro bölgesinde ekim ayında 50 olan imalat sanayi PMI, kasım ayında 49,7 olarak kaydedildi ve son 5 ayın en düşük seviyesine geriledi.
Almanya’da, önemli bir ekonomik araştırma enstitüsü olan Ifo’nun ekim ayı verilerine göre, ekonomik faaliyetlerini sürdürmekte endişe duyan şirketlerin oranı yüzde 8,1’e yükseldi. Ekim 2024 için bu oran ise yüzde 7,3 olarak belirtildi.
Fransa’da Ulusal Meclisin, 2026 bütçe teklifinin ilk kısmını reddetmesi, bölgede siyasi belirsizliğe neden oldu. Öte yandan, İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves’ın 26 Kasım’da açıklayacağı “Sonbahar Bütçesi”nin piyasalara etkileri de dikkatle izlenecek.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, İngiltere’nin uzun vadeli kredi notunu “Aa3” ve not görünümünü “durağan” olarak teyit etti. ECB Başkanı Lagarde’ın yapacağı açıklamalar Avrupa piyasalarının odak noktasında olacak. Cuma günü Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,8’lik, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,6’lık bir düşüş yaşadı; İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,13 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,02 artış gösterdi.
Asya borsalarında Çin hariç pozitif bir hava var.
Fed’in faiz indirimlerine dair iyimserliğin yükselmesiyle Asya borsalarında alış ağırlıklı bir görünüm hakim. Williams’ın açıklamaları sonrası New York borsasında görülen risk iştahı Asya borsalarına da yansıdı.
ABD’nin, Nvidia’nın H200 yapay zeka çiplerini Çin’e satışına ilişkin değerlendirmelerde bulunması sonucu, Çinli yerel çip üreticilerinin hisselerinde düşüş kaydedilmesiyle Çin borsasında gerilemeler yaşandı.
Asya’da Japonya ve Çin arasındaki Tayvan konusundaki gerilim sürerken, Çin, Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae’nin açıklamalarına karşılık olarak Birleşmiş Milletler’e bir mektup sundu.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, Japonya Başbakanı’nın Tayvan’a askeri müdahale olasılığına yönelik ifadelerinin yanlış bir mesaj taşıdığını ve kırmızı çizgileri aştığını belirtti. Bu gelişmeler ışığında Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,1, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,4 değer kazanırken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 geriledi. Japonya borsası ise tatil nedeniyle işlemlere kapalıydı.
VİOP Cuma günü akşam seansında yükseliş gösterdi.
Borsa İstanbul’da Cuma günü satış ağırlıklı bir görünüm mevcuttu. BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,52’lik bir kayıpla 10.922,86 puandan kapattı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı aralık vadeli kontrat ise akşam seansında yüzde 0,18 artış gösterdi.
Dolar/TL, Cuma günü yüzde 0,17 artarak 42,4420’den günü tamamlarken, bankalararası piyasada bugün açılışta 42,4425 seviyesinden işlem görüyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF), 4. Madde konsültasyonu çerçevesinde Türkiye ekonomisi ile ilgili ön bulguları aktardı. Fon, Türkiye ekonomisinin kısa vadede büyümesini sürdüreceği ve enflasyonun kademeli olarak düşmesini beklediğini duyurdu.
Analistler, bugün yurt içinde yayımlanacak reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranı verilerinin yanı sıra, yurt dışında ECB Başkanı Lagarde’ın açıklamaları, ABD’de Dallas Fed imalat sanayi endeksi ve Almanya’da Ifo iş dünyası güven endeksini takip edeceklerini bildirdi. Teknik olarak BIST 100 endeksi için 10.800 ve 10.700 puanın destek, 11.000 ve 11.100 puanın ise direnç seviyeleri olarak belirlendi.
