İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves, kamu maliyesini dengelemek ve yatırımcıların güvenini artırmak amacıyla kapsamlı vergi artışları ile harcama kesintilerini içeren yeni bütçe planını açıklamaya hazırlanıyor.
Reeves, tahvil yatırımcılarının güvenini kazanmak ve artan kamu harcamaları taleplerini karşılamak için yeni bütçe düzenlemelerini bugün parlamentoya sunacak.
Ekonomik görünümdeki bozulma ve artan borç maliyetleri nedeniyle on milyarlarca sterlinlik yeni vergi artışları gündemde. Bakanlığın bu durumu ele almak için rogramları hazır durumda.
“KAMU HARCAMALARINDA KONTROLÜ KAYBETMEYECEĞİZ”
Reeves, ekonomik büyümeyi artırmak için “adil ve gerekli seçimler” yaptığını ifade etti. Ülkenin kemer sıkma politikalarına geri dönmeyeceğinin altını çizen Reeves, kamu harcamalarında kontrolsüz borçlanmaya müsaade etmeyeceğini vurguladı.
Bakan, önceliklerinin ailelerin yaşam maliyetlerini düşürmek, hastane bekleme sürelerini azaltmak ve ulusal borcu aşağı çekmek olduğunu belirtti.
VERGİ ARTIŞI 30 MİLYAR STERLİNE ULAŞABİLİR
Reuters’a konuşan yatırım bankası Evercore analistleri, belirsizlik devam ederse İngiltere’deki yatırımların olumsuz etkilenebileceğini belirtti. Yetersiz bir bütçenin yalnızca Reeves’in değil, Başbakan Keir Starmer’ın da konumunu sorgulanabilir hale getirebileceğine dikkat çekti.
HÜKÜMET YENİ GELİR KALEMLERİ OLUŞTURUYOR
Reeves’in, 2030 yılına kadar günlük harcamaları vergi gelirleriyle dengeleme hedefine ulaşmak için gelir vergisi eşiklerini dondurma uygulamasını uzatması bekleniyor. Bu önlemlerin arasında yüksek değerli konut sahiplerine ve şans oyunları sektörüne yönelik vergi artışları ile elektrikli araç sürücüleri için yeni kilometre ücretleri ve emeklilik teşviklerinin kısıtlanması da var.
Ayrıca, bütçe hedeflerine ulaşmak için mali hareket alanını (headroom) genişletme planları mevcut. Reuters anketine katılan tahvil satıcıları, bu alanın yaklaşık 17 milyar sterline çıkarılmasını öngörüyor.
Berenberg Bankası ekonomisti Andrew Wishart, hükümetin mali güvenilirliğini koruması için bütçe açığında somut bir azalma sağlaması gerektiğini ifade etti.
KRİTİK MİNERALLER İÇİN ÖZEL FON
Hükümet, Brexit sonrası ticaret kurallarının yarattığı zorlukları aşmak amacıyla Kuzey İrlandalı işletmelere yönelik 16 milyon sterlinlik bir destek paketi hazırladı. Bu paket, Windsor Çerçevesi kapsamındaki ticari süreçleri kolaylaştırmayı hedefleyen bir “ticari çözüm merkezi” ve yapay zeka destekli danışmanlık hizmetlerini içeriyor.
Ayrıca, İngiltere’nin ithalata bağımlılığı azaltılması amacıyla Kritik Mineraller Stratejisi doğrultusunda yerli projelere 50 milyon sterlinlik bir fon sağlanacağı bildirildi. Başbakan Keir Starmer, bu adımın yerli üretimi artıracağını ve İngiliz işletmelerine uluslararası alanda destek vereceğini belirtti.
Hükümet, İskoçya’daki tek petrol rafinerisinin kapanmasının ardından Grangemouth bölgesindeki istihdamı desteklemek için de 14,5 milyon sterlinlik bir paketi devreye alıyor.
MUHALEFET VE İŞ DÜNYASI TEPKİLİ
Muhafazakar Parti, planlanan vergi artışlarını eleştirerek, hükümeti “gizli vergilerle finanse edilen bir sosyal yardım harcaması” yapmakla suçladı. Gölge Maliye Bakanı Mel Stride, iki çocuk yardım sınırının kaldırılmasının maliyetinin 3,5 milyar sterlini bulacağını savundu.
Daily Telegraph gazetesi de kış yakıt ödemeleri ve enflasyona endeksli yardım artışlarıyla birlikte toplam sosyal yardım harcamalarının 15 milyar sterlin artabileceğini öne sürdü.
İngiliz Sanayi Konfederasyonu (CBI) Genel Müdürü Rain Newton-Smith, hükümeti büyümeyi önceliklendirmeye çağırarak “binlerce vergiyle boğulma” uyarısında bulundu. CBI Başkanı Rupert Soames ise bütçe öncesi sürecin karmaşık olduğunu ve iş dünyasında belirsizlik yarattığını ifade etti.
İngiltere’nin 10 yıllık devlet tahvili faizi yüzde 4,53 seviyesinde seyrederken, bu oran Almanya için yüzde 2,67 ve Fransa için yüzde 3,41 düzeyinde bulunuyor. Ülkenin borçlanma maliyetleri G7 ekonomileri arasında en yüksek seviyede kalmaya devam ediyor.
