Elektrikli araç üreticisi Tesla, Avrupa, Çin ve ABD pazarlarındaki artan rekabet ile daralan talep nedeniyle satış baskısıyla karşı karşıya. Şirketin eskiyen model gamı ve CEO Elon Musk’ın politik duruşu, satış rakamlarına olumsuz yansıyor.
Elon Musk, yılın büyük bir kısmını hissedarların onayına sunulan 1 trilyon dolarlık maaş paketine odaklayarak geçirdiği için, otomobil satışları açısından durum giderek karmaşık hale geliyor.
Güncel veriler, Tesla’nın Avrupa, Çin ve ABD gibi stratejik pazarlarda önemli bir satış baskısı altında olduğunu gösteriyor.
AVRUPA PAZARINA TESLİMATLAR DÜŞÜŞTE
Reuters’ın Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği verilerine dayandırdığı habere göre, Tesla’nın Avrupa genelindeki satışları ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 48,5 oranında düştü.
Bölgedeki genel elektrikli araç satışları yüzde 26 artış gösterirken, Tesla’nın yıl genelindeki kaybı yüzde 30 seviyelerine ulaştı.
Bloomberg’in analizine
Özellikle Alman otomobil üreticisi Volkswagen, 2017’deki emisyon skandalının ardından elektrikli araç teknolojisine yaptığı yatırımların karşılığını alıyor. Volkswagen, eylül ayına kadar elektrikli araç satışlarını yüzde 78,2 artırarak 522 bin 600 adede ulaştı ve Tesla’nın satışlarını üç katına çıkardı.
Duisburg-Essen Üniversitesi CAR düşünce kuruluşu başkanı Ferdinand Dudenhoeffer, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Elon Musk için sorun sadece kendi araçları değil, aynı zamanda Avrupalı üreticilerin arayı kapatmasıdır” ifadesini kullandı.
ÇİNLİ ÜRETİCİLER MODEL ÇEŞİTLİLİĞİYLE ÖNE ÇIKIYOR
Verilere göre, Tesla’nın Çin’deki teslimatları geçen ay yüzde 35,8 gerileyerek son üç yılın en düşük seviyesine ulaştı. Yıl genelindeki düşüş ise yüzde 8,4 olarak kaydedildi.
Bu gerilemenin önemli nedenleri arasında, Çinli otomobil markalarının yükselişi dikkat çekiyor. Çinli üretici BYD, geçen ay 17 bin 470 adet araç satışına ulaştı ve Tesla’nın satışlarını ikiye katladı.
Ayrıca, Xiaomi gibi teknoloji devlerinin otomotiv sektörüne girişi rekabeti artırdı. Xiaomi’nin haziran ayında piyasaya sürdüğü YU7 modeli, Tesla Model Y’nin doğrudan rakibi olarak görülüyor.
Tesla’nın ürün gamının “eskimesi” ve 30 bin doların altında bir model sunmaması, tüketicileri daha uygun fiyatlı ve donanımlı Çinli modellere yönlendiriyor.
İngiltere merkezli özellikle elektrikli araç tavsiye sitesi Electrifying.com CEO’su Ginny Buckley, Reuters’a verdiği demeçte gelecek yıl piyasaya çıkacak 50 yeni elektrikli modelden hiçbirinin Tesla olmadığını vurguladı.
SATIŞLARIN DÜŞMESİNDE SİYASİ TARTIŞMALARIN DA ETKİSİ VAR
Satışlardaki düşüşün yalnızca ekonomik faktörler veya rekabetle açıklanamayacağı görülüyor.
Geçen ay Yale Üniversitesi araştırmacıları tarafından gerçekleştirilen yeni bir çalışma, Elon Musk’ın “kutuplaştırıcı ve partizan eylemlerinin” Tesla’nın satışlarına zarar verdiğini ortaya koydu.
Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu (NBER) tarafından yayımlanan çalışmaya göre, Musk’ın Twitter (şimdi X) satın alması ve siyasi söylemleri, şirketin satışlarını üç yıllık bir dönemde 1,2 milyon araç kadar azaltmış olabilir.
Araştırmacılar, Musk’ın eylemlerinin özellikle Demokrat Parti eğilimli eyaletlerde satışların düşmesine yol açtığını belirtti.
Çalışmada, “Demokratların Cumhuriyetçilere kıyasla bir Tesla satın alma olasılığı çok daha yüksek olduğundan, Musk’ın eylemleri en sadık müşteri tabanını kaybettirdi” tespiti yer aldı.
Bloomberg’in analizi de aynı eğilime dikkat çekiyor ve bu yıl “Tesla Takedown” (Tesla’yı Bitirme) hareketinin ortaya çıktığı ve Musk’ın siyasi söylemlerine tepki olarak boykot çağrılarının yapıldığı hatırlatılıyor.
MALİ TEŞVİKLER KESİLDİ, SATIŞLAR GERİLEDİ
ABD pazarında satışlar dalgalı bir seyir izliyor. Eylül ayında sona eren 7 bin 500 dolarlık vergi teşvikine bağlı olarak artış gösteren satışlar, teşviklerin sona ermesinin ardından yüzde 24 oranında geriledi.
Bloomberg, Tesla’nın ABD’deki pazar payının yüzde 40 civarına düştüğünü belirtirken, şirketin düzenleyici kredi satışlarından elde ettiği gelirlerin de baskı altında olduğunu vurguladı.
Diğer otomobil üreticilerinin emisyon standartlarını karşılmasına yardımcı olması için satılan bu kredilerden elde edilen gelir, üçüncü çeyrekte yüzde 44 oranında azalmış durumda.
ŞİRKET ODAĞINI SÜRÜCÜSÜZ ARAÇLARA KAYDIRIYOR
Satışlardaki düşüş karşısında Tesla yönetimi, odağını geleneksel otomobil üretimi yerine yapay zeka ve otonom sürüş teknolojilerine kaydırmaya çalışıyor.
Elon Musk, şirketin geleceğinin “robotaksi” ve insansı robot “Optimus” projelerinde olduğunu savunuyor. Hissedarlara sunduğu vizyonunda, Tesla’nın değerinin büyük ölçüde otonom sürüş teknolojisinden geleceğini belirtiyor.
Haziran ayında Teksas eyaletinin Austin şehrinde robotaksi hizmetini sınırlı bir kullanıcı grubu ile başlattı, ancak bu hizmet henüz geniş çapta kullanıma sunulmadı ve araçlarda hala insan güvenlik monitörleri yer alıyor.
Analistler, Tesla’nın satışları artırmak için yeni ve uygun fiyatlı bir modele ihtiyaç duyduğunu belirtse de, Musk’ın otonom sürüşe öncelik vermesi nedeniyle yakın vadede insan sürücüler için tamamen yeni bir modelin piyasaya sürülmesi beklenmiyor.
HİSSEDARLAR REKOR ÜCRET PAKETİNİ İMZALAMAYA HAZIRLANIYOR
Şirketin mali geleceği ve Musk’ın liderliği konusundaki tartışmaların merkezinde devasa maaş paketi yer alıyor. Hissedarların Musk için yaklaşık 1 trilyon dolar değerinde tazminat paketini oylamaya hazırlık yaptığı bildiriliyor.
Söz konusu paketin yürürlüğe girebilmesi için Tesla’nın önümüzdeki 10 yıl içinde yıllık ortalama 1,2 milyon araç satışına ulaşması ve piyasa değerinin 8,5 trilyon dolara yükselmesi gerekiyor.
Tesla Yönetim Kurulu Başkanı Robyn Denholm, hissedarlara gönderdiği mektupta, paketin onaylanması çağrısında bulunarak, “Elon olmadan Tesla, mobilite, enerji ve iş gücünün temel yapı taşlarını yeniden hayal eden dönüştürücü bir güç olma hedefine ulaşamaz” ifadesini kullandı.
