Çin’deki fabrika faaliyetleri, ABD ile yapılan ticaret ateşkesine rağmen sekizinci ayda da daralmaya devam etti. Resmi veriler, imalat sektöründeki yavaşlamanın sürdüğünü gösterirken, hizmet ve inşaat gibi imalat dışı alanlarda da daralma yaşandığı bildirildi. Bu, yaklaşık üç yıl sonra ilk kez meydana geldi.
Ulusal İstatistik Bürosu (NBS) tarafından açıklanan verilere göre, resmi imalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ekimdeki 49 seviyesinden, kasımda 49,2 seviyesine hafif bir artış gösterdi.
Ancak 50 puanın altında kalan endeks değerleri, hala bir daralma yaşandığını ortaya koyuyor. Analistlerin beklentileri ile uyumlu bir şekilde, endeksin küçülme bölgesinde kalmaya devam ettiğini belirtmekte fayda var. Ekonomistlerin medyan tahmini ise endeksin 49,4 seviyesinde olacağı yönündeydi.
TİCARET ATEŞKESİ YAVAŞLAMAYI DURDURAMADI
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve ABD Başkanı Donald Trump, geçen ay Güney Kore’de bir araya gelerek ticaret savaşında geçici bir ateşkes sağladı. Görüşme sonrasında Trump, ABD’nin Çin mallarına uyguladığı gümrük vergisinin yüzde 20’lik kısmını yarıya indireceğini duyurdu. Şi Cinping ise önemli nadir toprak elementleri sektöründeki bazı ihracat kısıtlamalarını bir yıllığına askıya alacaklarını belirtti.
Ayrıca Trump’ın açıklamalarına göre, Çin bu hasat döneminde durma noktasına gelen ABD soya fasulyesi alımlarına da devam edecekti. Bu gelişmeler, ülkedeki ihracat ve imalat sanayisi üzerinde bir iyimserlik yaratmış olsa da, kasım ayı verileri, ateşkesin ekonomideki ivmeyi yeniden canlandırmakta henüz yetersiz kaldığını gösterdi.
İMALAT DIŞI SEKTÖRLER DE DARALDI
Huo, emlak ve konut hizmetleri sektörlerindeki zayıflığın da ekimdeki verilere göre endekste 0,6 puan azalmaya sebep olduğunu ekledi.
İÇ TALEP ZAYIF
Çin’de emlak piyasasında süregelen durgunluk ve düşen konut fiyatları, tüketici güvenini olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor. Gayrimenkul yatırımları da düşüş eğiliminde. Bunun yanı sıra, otomotiv sektöründe yaşanan yoğun fiyat rekabeti, pek çok işletme üzerinde baskı oluşturmakta.
Associated Press’in haberine göre, analistler, Çinli yetkililerin daha önce ev aletleri ve elektrikli araçlar için uygulamaya koyduğu takas sübvansiyonlarının bir kısmının aşamalı şekilde kaldırılmasının, satış ve talebi olumsuz etkileyebileceğini dile getiriyor.
Capital Economics’ten Çin ekonomisti Zichun Huang, bu hafta yayımladığı notta, “Tüketim malları takas politikalarındaki azalan destek, imal edilmiş ürünlere yönelik iç talebi baskılıyor olabilir. İç talep ile ilgili sinyaller karışık” değerlendirmesini yaptı.
Ekonomistler, ekonomiyi canlandırmak için hükümetten daha fazla politika desteği bekliyor. ING Bankası’nın Büyük Çin baş ekonomisti Lynn Song, bu ayın başlarında kaleme aldığı notta, “Karar mercii, ek politika desteği talebini erteliyor gibi görünüyor” ifadesini kullandı.
Çinli yetkililer, 2025 yılı için yüzde 5 civarında bir ekonomik büyüme hedeflemişti. Ekonomi, temmuz-eylül çeyreğinde yüzde 4,8 büyüme gösterdi. Song, “Bu yılki büyüme hedefine ulaşmak için muhtemelen asgari düzeyde ek destek gerekecek” tahmininde bulundu.
“RENMİNBİNİN DEĞERİ ARTIRILMALI”
Financial Times (FT) gazetesinde yayımlanan bir makalede, Çin ekonomisi üzerine tartışmalara yeni bir boyut eklendi ve ülkenin para birimi renminbinin değerinin artırılması gerektiği vurgulandı.
Makalede, “Çin’in para birimi renminbi’nin değeri düşük. Gündelik kanıtlar açık: Para birimi ABD dolarına sıkı sıkıya bağlı olan Hong Kong sakinleri, fiyatların Hong Kong’dakinin yarısı olduğu Şenzen’e hafta sonu alışverişine akın ediyor” denildi.
Öte yandan, The Economist dergisinin Big Mac endeksine atıfta bulunularak, “Bir McDonald’s Big Mac’in ABD’de 6,01 dolara, Çin’de ise sadece 25,5 renminbi’ye (yaklaşık 3,60 dolar) mal olduğu gösteriyor; bu da renminbi’nin yaklaşık yüzde 41 değerinin altında olduğuna işaret ediyor” ifadeleri yer aldı.
Makalede, Çin’in 32 yıldır üst üste dış ticaret fazlası verdiğine dikkat çekilirken, “İstikrarlı bir değerlenme, iç tüketimi artıracak ve ticari ilişkileri iyileştirecektir” vurgusu yapıldı.
Söz konusu yazıda, Çin’in sürdürülebilir büyüme için ihracata olan bağımlılığını azaltmasının önemli olduğu belirtildi. Daha güçlü bir renminbi’nin, ithalatı ucuzlatarak ve hanehalkı alım gücünü artırarak tüketimin büyümedeki payını artıracağı ifade edildi.
