Türkiye Madencilik Derneği (TMD) tarafından 4 Aralık Dünya Madenciler Günü dolayısıyla düzenlenen Sorumlu Madencilik Zirvesi 2025’te, Bakan Bayraktar, Türkiye’nin madencilik alanındaki zenginliğine dikkat çekti. Bayraktar, dünyada 90 çeşit madenin 70’inin Türkiye topraklarında bulunduğunu vurguladı.
Bayraktar, Türkiye’nin maden çeşitliliği ve zenginliğinin büyük bir potansiyele sahip olduğunu belirtti. “Endüstriyel ham madde rezervlerinin yüzde 2,2’si, metalik mineral rezervlerinin binde 4’ü, kömür rezervlerinin yüzde 1’i ve jeotermal potansiyelin binde 8’i ülkemizde bulunuyor. Bor, soda külü, alçı taşı ve krom kategorilerinde dünya genelinde ilk 5’te yer aldığımızı söyleyebilirim,” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin maden çeşitliliği açısından dünyada yedinci sırada olduğuna değinen Bakan Bayraktar, maden sektörünün 2024 itibarıyla 363 milyar liralık bir ekonomik büyüklüğe ulaşacağını da aktardı.
Madencilik sektörünün sağladığı istihdam ile 141 bin kişiye istihdam imkanı sağlandığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti: “Geçen yıl 6 milyar dolar madencilik ihracatı gerçekleştirildi. Bu yıl 11 ayda ulaştığımız 5,1 milyar dolar seviyesinin yıl sonunda 6 milyar doları aşmasını bekliyorum. 2002 yılında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki payı binde 6 oranında olan madencilik sektörünün bu oranı yüzde 5 seviyelerine çıkarmayı hedefliyoruz. Bunu sağlarken iş sağlığı ve güvenliğini ön planda tutarak, çevreye uyumlu bir biçimde, ham madde değil, katma değerli ürünler halinde işleyeceğiz.
“23,7 milyon ağaç dikilmesini sağladık”
Bayraktar, madencilik faaliyetlerinde güncel teknolojilerin ve yenilikçi çözümlerin kullanıldığını ifade ederek, “2024 yılında aylık ortalama 774 madencilik denetimi gerçekleştiriyoruz. 2025’te bu sayı 806’ya çıkacak. Artan denetimlerin sonucunda 2025’in 10 ayında 1323 firmaya idari para cezası uyguladık. Toplamda 2 bin 43 faaliyet durdurma tedbiri aldık. Bugüne kadar rehabilite edilen alanlarda 13 bin hektar üzerinde, 23,7 milyon ağaç dikilmesini sağladık” dedi.
Eti Maden ve MTA’nın 90. yıl dönümü
Bakan Bayraktar, Eti Maden ve Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü’nün 90. kuruluş yıl dönümünü kutlayarak, “İhracat liderimiz Eti Maden, bor madeni alanında geçtiğimiz yıl 2 milyon 500 bin ton satışla 1 milyar 322 milyon dolarlık gelir elde etti ve bu alanda tüm zamanların rekorunu kırdı. Eskişehir Kırka’da kurulan pilot tesisle lityum karbonat üretiminde ilk ürünü elde ettik ve Kırka’da yıllık 600 ton kapasiteli endüstriyel tesisin kurulumu üzerinde çalışıyoruz,” ifadelerini kullandı.
Eskişehir Beylikova’da NTE sahasında ilk çalışmalar yapıldı
MTA’nın, Eskişehir-Beylikova’daki nadir toprak elementleri (NTE) sahasında ilk çalışmaları gerçekleştirdiğini belirten Bayraktar, “125 bin metrenin üzerinde sondaj gerçekleştirdik. Bu alanda 694 milyon tonla dünyada bir tek sahada bulunan ikinci en büyük NTE kaynağını tespit ettik. İkinci fazdaki endüstriyel tesisin kurulması için çalışmalar devam ediyor. Amacımız 2026’da bu tesisin temelini atmak ve 2 yıl içinde hayata geçirmektir. Saflaştırma oranını daha da yükseltecek teknolojiyi hızla edinmek için uluslararası görüşmeler yapıyoruz. Bu varlıkları devlet eliyle en iyi şekilde değerlendirerek ülke ekonomisine katkı sunmayı planlıyoruz.” şeklinde konuştu.
“Madencilikte dışa bağımlılığı bitirmeyi hedefliyoruz”
“Türkiye Kritik ve Stratejik Madenler Raporu”nu yayımladıklarını hatırlatan Bakan Bayraktar, toplam 37 maden türünün kritik ve stratejik öneme sahip olduğunu belirttiklerini dile getirdi. Türkiye’nin stratejik ve kritik madenlerini hukuki güvence altına aldıklarını kaydeden Bayraktar, “Kritik Madenler Strateji Belgesi yakın zamanda kamuoyuyla paylaşılacak,” dedi.
Ayrıca yatırımcılara devlet güvencesi sağlayan “Öngörülebilir İzin Sistemi”ni hayata geçirdiklerini ifade eden Bayraktar, “İnvestorler sahanın kullanımında yıllarca çalıştıktan sonra ‘Bu alanda sondaj yapılamaz’ gibi sözlerle karşılaşmayacaklar. Stratejik ve kritik madenler için acele kamulaştırma yetkisi de kullanılacak. Cumhurbaşkanı’na ulusal maden stoklarını belirleme yetkisi verildi. Türkiye artık sadece maden çıkaran değil, madenini stratejik değerine göre yöneten bir ülke haline gelecek. Ayrıca maden bulunmayan 82 bin sahayı sistemden çıkardık” diye ekledi.
Yeni hedef, İstanbul Finans Merkezinde Maden Borsası’nı hayata geçirmek
Bakan Bayraktar, İstanbul Finans Merkezi’nde maden borsası kurma hedeflerini paylaşarak, “EPİAŞ bu konuda Sermaye Piyasası Kurulu’na başvuruda bulundu. Kurulun en kısa sürede gerekli izni vermesini bekliyoruz,” ifadelerini kullandı.
Ayrıca, cari açığı azalt mak için altın ithalatını düşürmenin önemine değinen Bayraktar, “Yıllık 30-40 ton olan altın üretimimizi 100 ton düzeylerine çıkarmalı ve yer altındaki bu değeri ekonomimize kazandırmalıyız. Afrika’daki Nijer’ deki altın sahasında faaliyetlerin ilk aşamasını tamamladık ve orada altın üretimine başlayacağız. Özbekistan’da da altın başta olmak üzere farklı maden türleri için arama faaliyetlerine devam ediyoruz. Pakistan, Azerbaycan, Fas, Kırgızistan, Libya ve Suriye’de de madencilik alanındaki projelerimizi somutlaştırma çalışmalarımız sürüyor,” dedi.
