ABD Kongresi, gelecek yıl için belirlediği 901 milyar dolarlık rekor savunma bütçesini içeren Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nı (NDAA) duyurdu. Bu tasarı, Başkan Trump’ın bütçe taleplerini aşarak önemli bir kaynak ayrımını mümkün kılıyor.
Dün açıklanan yıllık savunma bütçesi tasarısı, ulusal güvenliği artırmayı hedefliyor. Bu kapsamda, Ukrayna’ya yönelik 400 milyon dolarlık askeri yardımlara da yer verilmektedir.
Yaklaşık 3 bin sayfalık tasarının askeri personel maaşlarına yüzde 4 artış getirdiği belirtiliyor. Ancak, bazı Cumhuriyetçi ve Demokrat temsilci ve senatörlerin konut stoğunu artırmaya yönelik önerilerinin tasarıda yer almadığı da vurgulanmakta.
Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, bu mevzuatın Trump’ın politikalarını ilerlettiğini ifade ederek, “Pentagon’daki ‘woke’ ideolojisine son vererek, sınır güvenliğini artırarak ve savunma sanayisini canlandırarak bu hedefe ulaşılmıştır” dedi.
Bu tasarı, Trump’ın Cumhuriyetçi partili müttefikleri tarafından geçmişte kabul edilen Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası versiyonları arasında bir uzlaşma niteliği taşımaktadır.
BÜTÇE TRUMP’IN TALEBİNİ AŞIYOR
Donald Trump, mayıs ayında Kongre’den 2026 mali yılı için 892,6 milyar dolarlık bir savunma bütçesi talep etmişti. Bu talep, Savunma Bakanlığı ile diğer güvenlik kurumlarının finansmanını da kapsamaktadır.
Temsilciler Meclisi tasarısı harcamaları belirtilen seviyede tutarken, Senato 925 milyar dolarlık bir yetkilendirme yapmıştı; nihayetinde uzlaşı 901 milyar dolarda sağlandı.
NDAA, Pentagon programlarına yetki verse de finansman sağlamıyor. Kongre’nin Eylül 2026’da sona erecek mali yıl için ayrı bir harcama önerisine onay vermesi gerekmektedir.
Bu yılki tasarı, askeri teçhizat alımları ve Çin ile Rusya gibi rakiplerle rekabet etmeye yönelik hükümlerin yanı sıra, Trump tarafından eleştirilen çeşitlilik ve kapsayıcılık girişimlerine yönelik kesintiler ile dikkat çekiyor. Ayrıca, düzensiz göçmenleri ve uyuşturucuyu engellemek amacıyla ABD’nin güneybatı sınırına asker gönderilmesini öngörüyor.
Mike Johnson, bu mevzuatın askeri gücün etkinliğini korumak için çok önemli hükümler içerdiğini belirtirken, ordudaki ‘wokeizm’ anlayışının kökünden kazınacağını da dile getirdi.
ÇİN YATIRIMLARINA DAHA AĞIR KISITLAMALAR YOLDA
Tasarı, Trump’ın güney sınırında fiziksel bariyerler inşası ve asker konuşlandırmasını öngören en az 15 başkanlık kararnamesini yasalaştırıyor. Bu durum, Kongre’nin bu düzenlemeleri onaylaması gerektiği anlamına geliyor.
Ayrıca, ABD’nin Çin yatırımlarına yönelik kısıtlamalar içeren ifadeleri tasarıda yer bulmuş durumda. Kongre, ABD şirketlerinin Çinli şirketlere yatırımlarını daha sıkı denetlemek için yıllardır çalışıyor.
Tasarı metninde, bu kısıtlamaların “ABD ulusal güvenliğine ve dış politika çıkarlarına zarar verilmesini önlemek” amacıyla gerekli olduğu ifade ediliyor.
Kapsamlı Dış Yatırım Ulusal Güvenlik Yasası’nı (Comprehensive Outbound Investment National Security Act) dahil eden NDAA, belirli Çinli kuruluşlara yaptırım uygulayarak bazı yatırımları engelliyor ve ABD şirketlerinin Çin’e yapacağı yatırımların bildirilmesini zorunlu kılıyor.
Johnson, bu tasarının Komünist Çin’in agresif davranışlarını besleyen yatırımların sona erdirilmesine yönelik önemli adımlar içerdiğini vurguladı.
FBI, SORUŞTURMALARINI KONGRE’YE BİLDİRECEK
Tasarıda, Cumhuriyetçi Parti içindeki tartışmalar nedeniyle geçen hafta üzerinde uzlaşı sağlanan bir madde de bulunmaktadır. Bu maddeye göre FBI, federal adaylar hakkında bir soruşturma başlatması durumunda Kongre’yi bilgilendirmek zorunda kalacak.
Söz konusu madde, başlangıçta Demokratların desteğini engelleme endişesiyle engellenmişti ancak Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçi yönetimi içinde yaşanan gerginlik sonucunda tasarıya dahil edilmiştir.
BAŞKANIN IRAK ÜZERİNDEKİ SAVAŞ YETKİLERİ KALKIYOR
Tasarının bir diğer önemli detayı ise 1991 ve 2002 yıllarında Irak’ta askeri güç kullanma yetkilerini kaldırmasıdır. Bu durum, her iki yetkinin de artık gerekli olmadığı düşüncesiyle yıllardır tartışılmaktaydı.
Cumhuriyetçi Temsilciler, Beyaz Saray ile görüşmelerin sonucunda Trump yönetiminin, bu yetki olmadan da başkanın anayasal sorumluluklarını yerine getirebileceğine inandığını dile getirdi.
DEMOKRATLAR NEYE İTİRAZ EDİYOR?
NDAA, Kongre’nin her yıl geçirdiği büyük yasalar arasında önemli bir yer tutmaktadır. Tasarının hazırlanması genellikle kapalı kapılar ardında süren müzakerelerin ardından gerçekleşmektedir ancak bu yılki süreçte partiler üstü uyum az görünmektedir.
Bazı Demokratlar, Trump’ın orduyu ABD şehirlerinde kullanma ihtimali üzerinden tasarıyı engelleme tehdidinde bulunmuştu. Ayrıca, NDAA metninden çıkarılan en tartışmalı maddelerden biri yardımcı üreme teknolojilerinin sağlık sigortası kapsamının genişletilmesiydi.
Bu madde, önceki NDAA versiyonlarında yer almasına rağmen nihai metinden çıkarıldı. Ancak, Temsilciler Meclis Başkanı Johnson’ın sağlık sigortası kapsamını destekleyeceği yönündeki açıklamaları dikkat çekti.
Temsilciler Meclisi, önümüzdeki günlerde tasarının oylama aşamasına geçecektir.
