Trafik güvenliğinin mevcut durumu, yeni düzenlemeler ve 2030 hedefleri konularının ele alındığı çalıştayın açılışında konuşan İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu, trafik güvenliğinin altyapı, teknik uygulamalar, yasal düzenlemeler ve idari tedbirler gibi çok yönlü bir alan olduğunu vurgulayarak, temel hedefin can kayıplarını en aza indirmek olduğunu ifade etti.
Karaloğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2021 yılında yayımladığı “Trafik Güvenliği Strateji Belgesi” ile 2030 yılına kadar can kayıplarını yüzde 50 azaltma, 2050’de ise sıfır can kaybına ulaşma hedefinin belirlendiğini hatırlattı.
2023 yılında deprem ve seçim süreçleri nedeniyle denetimlerin azaldığını ve günlük ölüm ortalamasının 17,9’a çıktığını belirten Karaloğlu, 2024 yılına gelindiğinde denetimlerin yüzde 50 artmasına rağmen can kayıplarında yalnızca yüzde 3’lük bir düşüş sağlandığını açıkladı.
Karaloğlu, “Bu rakam, 197 daha az can kaybı demektir. Bu önemli bir gelişme, ancak yeterli değil. Mevcut ivme ile 2030 hedeflerine ulaşamayacağımızı gösteriyor.” dedi.
Trafik kültürünün eksikliğini temel bir sorun olarak nitelendiren Karaloğlu, eğitim çalışmalarının başından itibaren anaokulunda başlatılması gerektiğini vurguladı.
Karaoğlu, yasa dışı çakar kullanımına yönelik alınan önlemler ile ilgili de bilgiler vererek, cezaların 138 bin liraya yükseltildiğini ve tekrarında 276 bin lira ceza uygulandığını, ayrıca ehliyete el koyma ve araç bağlama yaptırımlarının devreye alındığını hatırlattı.
Denetimlerin 166 binden 799 bine yükseldiğini belirten Karaloğlu, çakar kullananların sayısının 7 bin 991’den 1138’e düşerek yüzde 86 azalma gösterdiğini ifade etti.
“YAPTIĞIMIZ İNCELEMELERDE 5 İHLAL, KAZALARIN YÜZDE 84’ÜNÜ OLUŞTURDU”
Karayolları Trafik Kanunu’ndaki düzenlemelere değinen Karaloğlu, “Mevzuat yaklaşık 190 maddeden oluşuyor. Biz bunun 36 maddesinde değişiklik öngören bir tasarı hazırladık.” dedi.
Karaloğlu, “Yaptığımız incelemelerde 5 ihlalin kazaların yüzde 84’ünü oluşturduğunu gördük. Bunlar hız aşımı, kırmızı ışık ihlali, yasa dışı şerit değiştirme, arkadan çarpma ve geçiş önceliğine riayet etmemek.” diye ekledi.
Özellikle hız ihlalinin her gün ortalama 10 can kaybına yol açtığını belirten Karaloğlu, 2025 yılının 11 ayında günlük can kaybı ortalamasının 16,6’ya düştüğünü aktararak, bu durumun geçen yıla göre yaklaşık 400 vatandaşın daha az hayatını kaybetmesi anlamına geldiğini, ancak hedefler açısından yeterli olmadığını dile getirdi.
Karaloğlu, asıl etkinin yasanın yürürlüğe girmesiyle 2026 ve 2027 yıllarında görüleceğini kaydetti.
Teknik kapasitenin güçlendirildiğini anlatan Karaloğlu, trafik ekip araçlarının yenilendiğini, ekip ve radar sayısının artırıldığını, yaka kamera uygulamasının genişletildiğini ifade etti. Bu yılın sonunda polis ve jandarmaya 111 bin yaka kamerası takılacağını, gelecek yıl bu sayının 175 bine ulaşacağını belirtti.
Yaka kamerasının hem vatandaşın hem de görevlilerin güvenliğini arttırdığını vurgulayan Karaloğlu, “Toplumda sıkça karşılaşılan ‘Sen benim kim olduğumu biliyor musun?’ yaklaşımı artık geçerli olmayacak. Kamera her şeyi kaydediyor. Hem vatandaşı hem de polisi koruyor.” dedi.
Uygulamanın rüşvet iddialarını tamamen ortadan kaldırdığını belirten Karaloğlu, “Artık böyle bir şey konuşulmuyor bile. Çünkü mümkün değil.” ifadesini kullandı.
“ŞU ANA KADAR 73 BİN LEVHA KALDIRILDI, 14 BİN YENİ LEVHA YERLEŞTİRİLDİ”
Karaloğlu, Kurban Bayramı öncesinde İçişleri Bakanlığının hız denetimlerini artırdığını, sürücülere hız sınırlarına uymaları konusunda çağrıda bulunduğunu hatırlatarak şunları söyledi:
“Her 30 kilometrede bir radar uygulaması başlatacağımızı duyurduk. Çünkü her gün 10 vatandaşımızı aşırı hız nedeniyle kaybediyoruz. Sürücüler, aynı yolda birbirleriyle çelişen 50, 70, 90 gibi hız levhalarının bulunduğunu, nerede hangi sınırın geçerli olduğunun anlaşılmadığını dile getirdi. Sosyal medyada bu konuyla ilgili büyük bir tartışma yaşandı ve vatandaşın haklı olduğu anlaşıldı. Bir hafta içerisinde hazırlanan raporda trafik levhalarında ciddi bir karmaşa olduğu tespit edildi. Bunun üzerine sadeleştirme çalışmalarına başladık ve süreç Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle tüm kurumlara talimat olarak iletildi. Şu ana kadar, 73 bin levha kaldırıldı ve 14 bin yeni levha yerleştirildi. Yıl sonuna kadar tüm karayollarında, belediye ve köy yolları dahil işaretlemeler tamamlanmış olacak.”
Vatandaştan gelen tepkinin bu düzenlemenin hayata geçirilmesinde belirleyici olduğunu vurgulayan Karaloğlu, “Artık çok daha sade ve net trafik işaret işaretleriyle sürücüler için kafa karıştırıcı bir durum kalmayacak. Bizim amacımız ceza yazmak değil. Hiç ceza olmasın, hiç kaza olmasın istiyoruz. Ancak trafik kültürünü oluşturmak için caydırıcılığın gerektiği yerde uygulanması şart.” şeklinde konuştu.
Karaloğlu, yeni düzenlemenin trafik alanında önemli bir dönemin başlangıcı olacağını belirterek şu şekilde devam etti:
“Bir trafik kültürü oluşturmak istiyoruz. Yani sadece ‘ceza yazılsın, ceza olsun’ gibi bir derdimiz yok. Biz hiç ceza yazmayalım, hiç ceza vermeyelim, hiç trafik kazası olmasın. Ancak trafik kültürü oluşturmak için ceza giderici bir araç ise onu da kullanmamız gerekecek. Şu anda yasamız Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde komisyondan geçti. Genel kurulda genel görüşmeler tamamlandı. Şu anda Meclisimiz daha çok 2026 mahalli bütçesi üzerinde çalışıyor. Bütçe tamamlandıktan sonra, 36 maddelik trafik yasamız yasalaşacak. Bu yeni yasayla beraber trafikte yeni bir döneme girmiş olacağız. Ancak bu yeni dönemi iyi bir şekilde anlatmalıyız. Toplumun bunu içselleştirmesi ve olumlu yaklaşması lazım. Temel amaç, trafikte daha az can kaybı ve yaralanma, dolayısıyla daha az kayıp yaşamaktır.”
İçişleri Bakan Yardımcısı Karaloğlu, “Bu hedefe ulaşmak için üniversitelerimiz bizim için çok değerli. Üniversitelerimizin bu tür çalışmaları çok önemli. Medyamızın konuya olan duyarlılığı da hayati. Ben bu konudaki katkıları için emek veren herkese teşekkür ediyorum.” diye ekledi.
“İSTANBUL, DÜNYADA TRAFİK SIKIŞIKLIĞINDA BİRİNCİ SIRADA”
Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, trafik güvenliğinin Türkiye’nin en kritik sorunlarından biri olduğunu aktarırken, trafikte küçük yaşta kalıcı bilinç oluşturmanın ve caydırıcı cezaların hayati öneme sahip olduğunu belirtti.
Kırk yılı aşkın bir süredir trafik konusunda akademik çalışmalar yürüttüğünü ve üç ayrı kazada beş yakınını kaybettiğini paylaşan Ilıcalı, konunun kendisi açısından öncelikli bir sorumluluk taşıdığını ifade etti.
Her gün İstanbul’da ilkokul öğrencileriyle bilinçlendirme çalışmaları yaptıklarını belirten Ilıcalı, “Bu alışkanlıklar okul öncesi ve ilkokul döneminde kazandırılmazsa işimiz zor.” açıklamasında bulundu.
Ilıcalı, “Bakanımız Ali Yerlikaya ve ekibi gerçekten mükemmel bir çalışma sergiliyor. Denetimler artırılıyor fakat kurallara uyulmadığı için kazalar azalmıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Üniversite bünyesindeki Ulaştırma Merkezi ve Trafikte Ortak Akıl Derneği olarak eğitim faaliyetlerine devam ettiklerini ifade eden Ilıcalı, medyanın trafik konusundaki duyarlılığının da çok önemli olduğunu belirtti.
Ilıcalı, İstanbul’daki trafik sıkışıklığına dikkat çekerek, “İstanbul, dünyada trafik sıkışıklığında birinci sırada. Geçen yıla göre yüzde 12 artış var. Yollarda yılda toplamda 118 saat kaybediyoruz.” dedi.
Kentteki trafik tıkanıklığının geçmişte yıllık yaklaşık 6,5 milyar dolarlık bir ekonomik kayba yol açtığını hatırlatan Ilıcalı, bu sorunun çözümü için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini sözlerine ekledi.
ANADOLU AJANSI’NA ÖDÜL TAKDİM EDİLDİ
Çalıştay kapsamında, trafik güvenliğini güçlendirmeye ve ulaşım kültürünü geliştirmeye yönelik haber çalışmaları nedeniyle Anadolu Ajansı’nın İstanbul Haberleri Müdürü Muhammed Enes Can adına ödül verildi.
Ödülü, Can’ın adına AA muhabiri Ümit Türk, İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu’ndan teslim aldı.
Çalıştayda, trafik kazalarının toplumsal ve ekonomik etkileri, eğitim faaliyetleri, şehir içi planlama, teknoloji kullanımı ve 2030 hedeflerine dair yol haritası konularında sunumlar yapıldı.
