Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Akdeniz Genel Balıkçılık Komisyonu (GFCM) tarafından yayımlanan Akdeniz ve Karadeniz Balıkçılığın Durumu 2025 Raporu’nu değerlendirdi.
İki yılda bir yayımlanan bu rapor, Türkiye de dahil olmak üzere bölgedeki ülkelerin balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğine dair bilimsel bulgular, uzman yorumları ve güncel veri analizleri içeren kapsamlı bir çalışma niteliği taşıdığını belirten Yumaklı, 2023 yılı itibarıyla bölgedeki avcılık üretiminin 1,12 milyon tona ulaştığını ve bu rakamın yüzde 13 oranında bir artış gösterdiğini aktardı.
Yumaklı, Akdeniz ve Karadeniz’de toplam 83 binin üzerinde balıkçı gemisinin faaliyet gösterdiğini, bu gemilerin yüzde 81’inin küçük ölçekli olduğunu vurgulayarak, GFCM’nin alt bölgeleri arasında Karadeniz’in yüzde 39,5’lik payla en yüksek üretimi sağladığını ifade etti.
Akdeniz’de küçük pelajik türlerin hakimiyetinin sürdüğünü ve bazı ülkelerde av miktarlarında azalmalar görüldüğünü belirten Yumaklı, buna karşın, stok durumunda önceki yıllara kıyasla belirgin iyileşmeler kaydedildiğini söyledi.
Bölgedeki hamsi, derin su pembe karidesi ve dil balığı, 2023 itibarıyla sürdürülebilir şekilde işletilen stoklar arasında değerlendirildi. Yumaklı, Karadeniz’de kalkan balığı stoklarında sağlanan önemli iyileşmenin, uygulanan bölgesel yönetim tedbirlerinin etkili olduğunu gösterdiğini dile getirdi.
“Türkiye bölgenin lideri”
Yumaklı, Akdeniz ve Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin su ürünleri yetiştiricilik üretiminin 2023 yılında 2,97 milyon tona ulaştığına dikkat çekerek, sözlerine devam etti:
“Bu üretimin 940 bin tonu denizlerde gerçekleştirilmiş olup, denizlerdeki yetiştiricilikte Türkiye, yüzde 43’lük payla bölgenin açık ara lideri olmuştur. 2023 yılı verilerine göre GFCM bölgesinde denizlerde avcılık ve yetiştiricilik sektörleri, bölge ekonomisine güçlü katkılar sağlamaya devam etmektedir. Denizlerdeki avcılık sektörü, 3,1 milyar dolar ilk satış geliri elde etmiş ve 750 bin kişiye istihdam sağlamıştır. Son on yılda denizlerde su ürünleri yetiştiriciliği sektörü yüzde 63 büyüyerek 5,2 milyar dolar gelir üretmiştir. Türkiye, 2022-2023 yılları ortalamasına göre, denizlerdeki su ürünleri avcılığı ve yetiştiriciliği üretimi açısından bölgenin lider ülkesi konumundadır. Türkiye, GFCM alanında deniz balıkçı filosunun yüzde 17,4’üne, denizlerdeki avcılığın yüzde 31,4 ve denizlerdeki yetiştiriciliğin yüzde 43’üne sahiptir. Ülkemiz her üç alanda da birinci sırada yer almaktadır. Türkiye, Karadeniz’deki toplam avcılığın yüzde 70,6’sını gerçekleştirmiştir.”
Yumaklı, Türkiye’nin yetiştiricilikte güçlü bir teknik altyapı, uygulama ve hukuki çerçeve geliştirdiğini kaydederek, ülkenin Avrupa levreği ve çipura türlerinde küresel bir ihracatçı haline dönüştüğünü aktardı.
Yumaklı, Türkiye’nin yüksek üretim performansı ve güçlü filo yapısının, bölgedeki ekolojik ve ekonomik dinamizmlerde belirleyici aktör olduğunu gösterdiğini ifade etti. Bu durum, GFCM bölgesinde yönetim süreçleri ve stokların sürdürülebilirliği açısından stratejik bir önem taşımaktadır.
“Ülkemiz sürdürülebilir balıkçılıktaki öncü konumunu güçlendirdi”
Türkiye’nin GFCM’de üstlendiği yönetim görevleriyle etkinliğini artırdığına dikkat çeken Yumaklı, şunları da sözlerine ekledi:
“Üyesi olduğumuz GFCM’de Türkiye, ilk kez başkanlık görevine seçilmiştir. Kararlı ve yapıcı diyaloglar sonucunda elde edilen bu başarı, ülkemizin komisyonun karar alma süreçlerindeki etkinliğini artıracak ve Akdeniz ile Karadeniz’de sürdürülebilir balıkçılıktaki öncü konumunu güçlendirecektir. Ülkemiz ayrıca, GFCM kapsamındaki Karadeniz Çalışma Grubunun başkanlığını ve Karadeniz ülkeleriyle birlikte yürütülen BlackSea4Fish Projesi’nin koordinatörlüğünü yürütmektedir.”
