Türkiye, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve “asrın felaketi” olarak adlandırılan Kahramanmaraş merkezli depremlerle yasa boğuldu. 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki bu depremler, 11 ili etkileyerek, yaklaşık 14 milyon insanı doğrudan etkiledi.
Depremin ardından Türkiye, uluslararası yardımları da kapsayan 4. seviye alarm durumu ilan etti ve ülke genelinde 7 gün milli yas sürdürüldü.
Afet bölgesindeki 11 ilde çadır ve konteyner kentler için alanlar belirlendi. Geçici barınma sağlamak amacıyla 1 milyon çadır temin edilerek, 350 çadır kentte 645 bin çadır kuruldu. Böylelikle yaklaşık 2,5 milyon afetzede barınma imkanına kavuştu.
Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) yurtlarında 477 bin 952 kişi, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) yurtlarında ise 710 bin 266 kişi konakladı. Böylece toplamda 1 milyon 188 bin 218 afetzede, bu tesislerde misafir edildi.
Ayrıca 428 konteyner kentte 220 bin konteyner kurularak 707 bin afetzede burada barındırıldı. Bu konteyner kentlerde sağlık, eğitim ve diğer sosyal hizmetler de vatandaşlara sunuldu. Ayrıca, 105 bin vantilatör ve 149 bin 305 klima, konteynerlere ihtiyaç doğrultusunda kuruldu.
Bugüne kadar 182 bin 773 ağır hasarlı bina enkazı kaldırıldı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan hasar tespit çalışmaları çerçevesinde, 2 milyon 381 bin 888 bina ve 6 milyon 612 bin 685 bağımsız bölümde inceleme gerçekleştirildi. Bu tespitlerde 311 bin 440 acil, ağır, yıkık ve orta hasarlı bina ile 810 bin 902 bağımsız bölüm belirlendi. Yıkılması gereken 60 bin 763 binanın enkazı ise 68 günde tamamen kaldırıldı.
Yıkılması gereken ağır hasarlı bina sayısı 200 bin 167 olarak belirlendi. Ayrıca, toplam 182 bin 773 ağır hasarlı binanın enkazı kaldırıldı. 18 ilde hacme göre yüzde 97 ve bina sayısına göre yüzde 91 oranında enkaz kaldırma işlemi gerçekleştirildi.
30 Mayıs 2023 tarihinde başlayan ve 211 gün süren hak sahipliği süreci, 18 il, 179 ilçe, 8 bin 474 mahalle ve 2 bin 472 köy için tamamlandı.
Bu süreç içerisinde 845 bin 371 talep değerlendirildi. 85 milyon evrak içeren taleplerin tümü ilgili komisyonlar tarafından incelendi. 15 milyon sayfa içeren 70 bin komisyon kararı alındı. Başvuruların yüzde 65’i e-Devlet, yüzde 35’i ise Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi (AYDES) üzerinden alındı.
Saatte 23, günde 550 konut inşa edildi
Deprem sonrası inşaat sürecinin hızlandırılması amacıyla Bakanlık koordinasyonunda TOKİ, Emlak Konut GYO, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı ve İller Bankası işbirliğiyle çalışmalar başlatıldı.
Deprem etkisi altındaki 11 ilde, 174 ayrı alanda 3 bin 481 şantiyede 200 bin mimar, mühendis ve işçi “asrın inşa seferberliği” için seferber oldu. Bu çerçevede saatte 23, günde ise 550 konut inşa ediliyor.
İlk temel, depremin 15. gününde Gaziantep Nurdağı’nda atıldı ve 45’inci günde ilk köy evleri teslim edilmek üzere hazırlandı.
Şimdiye kadar, 68 bin 293 konut Malatya’da, 51 bin 875 Kahramanmaraş’ta, 38 bin 533 Adıyaman’da, 29 bin 433 Gaziantep’te, 98 bin 74 Hatay’da, 12 bin 326 Elazığ’da, 11 bin 381 Adana’da, 9 bin 200 Osmaniye’de, 2 bin 261 Kilis’te, 16 bin 319 Diyarbakır’da, 12 bin 96 Şanlıurfa’da, 62 Bingöl’de, 64 Kayseri’de, 97 Tunceli’de ve 164 Sivas’ta olmak üzere toplamda 350 bin 178 konutun anahtarı hak sahiplerine verilmiştir.
Deprem bölgesinde inşa çalışmalarında sona gelindi
Son bir yıl içinde 254 bin konut daha tamamlandı ve 27 Aralık’ta, toplam 455 bin konut ve iş yerinin teslim edilmesiyle deprem bölgesindeki inşa faaliyetleri tamamlanmış olacak.
Ayrıca, bölgede Yerinde Dönüşüm Projesi’nin talep toplama ve değerlendirme aşaması da sona erdi.
Bugüne kadar 121 bin bağımsız bölümün inşası için destek sağlanmış olup, bu destekten yararlanan 44 bin bağımsız bölüm ise tamamlanmıştır.
