Popüler video oyunu Minecraft’ın kareli evreninde sıra dışı bir toplum ortaya çıktı. Burada çiftlikler ve pazarlar kuruldu, kaynaklar zümrütlerle takas edildi, hatta yönetim ve din benzeri yapılar şekillendi.
Toplumda bazıları “lider” ya da “rahip” rolü üstlenirken, bazıları ise rüşvet vererek etkisini artırmaya çalıştı. Üyeler, kaybolan bireyleri için endişelendi ve geri dönüş yollarını bulmak üzere iş birliği yaparak bir çiftçiyi grubun gıda ihtiyacını karşılamaya ikna etti.
Ancak bu topluluğun gerçek bir varlık olmadığı, onun yalnızca bir video oyunu içerisinde yaratılan bir proje olduğu ortaya çıktı. Üyeler, “Altera AI” adını taşıyan Fundamental Research Labs tarafından tasarlanmış yaklaşık bin yapay zeka ajanından oluşuyordu.
BBC’nin Science Focus dergisi, Minecraft’taki bu yapay zeka topluluğunu inceledi.
DENEYİN AMACI
Bu önemli deneyin amacı, dijital zihinlerin sanal bir dünyaya bırakıldığında neler olacağını gözlemlemekti. Aynı zamanda, bu sanal “vatandaşların” bir gün gerçek dünyada insanlara yardım eden itaatkar varlıklar haline gelip gelemeyeceklerini test etmek hedeflendi.
Project Sid olarak bilinen çalışma, yapay zekayı basit komutlar ve bireysel ajanların ötesine geçirmeyi amaçladı. Sinirbilim alanında uzmanlaşan girişimci Dr. Robert Yang’ın liderliğindeki ekip, yüzlerce hatta binlerce otonom ajanın bir arada yaşama, iletişim kurma ve iş birliği yapma gerekliliğini keşfetmeyi hedefledi. Minecraft’ın sunduğu kaynak toplama, ticaret, inşa etme ve sosyal etkileşim imkanları, bu deney için mükemmel bir ortam sağladı.
Deneyin sonuçları, hem şaşırtıcı hem de öğretici oldu. Ajanlar, kendine özgü kültür ve kimliklere sahip topluluklara dağıldı. İş bölümüne gidildi; bazıları tarım, bazıları inşaat, diğerleri ise ticaretle meşguldü. Toplum içinde sosyal normlar ve hiyerarşiler gelişti; dans etmekten çevre bilinci oluşturmaya kadar geniş bir yelpazede karmaşık davranışlar ve tartışmalar ortaya çıktı.
Ancak zaman zaman sistemin işlerliği aksadı. Bazı ajan grupları, sonsuz nezaket döngülerine girdi veya ulaşılmaz hedeflerin peşinde koşarak sıkıştı. FRL, bu döngüleri kıracak mekanizmalar eklemek zorunda kaldı; böylelikle gerçek dünyada ekonomiyi yönlendiren düzenlemelere benzer bir yaklaşım benimsendi.
Project Sid, ticari bir ürün olarak düşünülmemişti. Sunucular halka açıldığında kullanıcılar, ajanların fazla bağımsız hareket etmesinden dolayı şikayetçi oldular. Ajanlar, kendilerine verilen talimatları her zaman yerine getirmiyor, kendi uzun vadeli hedeflerini takip ediyordu.
Araştırma perspektifinden bakıldığında ise Project Sid, önemli dersler sağladı: Büyük yapay zeka grupları nasıl bir arada çalışır, durgunluk nasıl bertaraf edilir ve etkili iş birliği nasıl sağlanır gibi konulara dair kayda değer veriler sundu.
SANAL KÖYLERDEN OFİS MASALARINA
FRL için oyun içindeki bir toplum ile işyeri verimliliği arasındaki ilişki oldukça belirgin. Minecraft’ta gözlemlenen koordinasyon eksiklikleri ve uzun vadeli planlama sorunları, yapay zeka ajanlarının gerçek anlamda faydalı olmasını sağlama çabasının merkezinde yer alıyor.
Bu anlayış, FRL’nin oyun deneyimlerini üretkenlik araçlarına dönüştürmesine zemin hazırladı. Şirket, tek bir “dijital insan” yaratmak yerine, belirli görevlerde uzmanlaşmış ajanlar geliştirip bunları güçlü ekipler haline getirmeyi tercih etti.
Başlangıçta, çoğu model görevlerinin yalnızca yüzde 20 ila 25’ini başarıyla tamamlıyordu. İnsanlar ise yüzde 60 ila 70 oranında başarı gösteriyordu. FRL, oyun dünyasında edindiği deneyimlerle bu başarı oranını yaklaşık yüzde 50’ye çekmeyi başardı ve dönemin en iyi sonuçlarından birini elde etti.
EXCEL AJANLARI
Bu noktada FRL’nin baş ürünlerinden biri olan Shortcut devreye girdi. “İlk süperinsan Excel ajanı” olarak tanıtılan bu yapay zeka, yalnızca elektronik tablolar üzerinde çalışmakta. Finansal model oluşturma, satış verilerini analiz etme veya gelir tahmini yapma gibi görevler verildiğinde, yoğun iş yükünü Shortcut üstleniyor.
Formülleri yazıyor, grafikler oluşturuyor ve veri kaynaklarını birleştiriyor; çoğu zaman bir insan analistin saatler sürecek işini dakikalar içinde tamamlıyor.
Denemelerde Shortcut, bankacılık ve danışmanlık alanında analistleri neredeyse her on denemeden dokuzunda geride bıraktı. Excel şampiyonası tarzındaki zorluklarda, birçok kullanıcının çözemediği problemleri yaklaşık 10 dakikada hallederek yüzde 80’in üzerinde başarı sağladı.
FRL, Excel için ajan geliştiren tek örnek değil; şirket bu alandaki yatırıma devam etmeyi amaçlıyor. Şu anda, sohbet edebilen, randevu ayarlayabilen ve uygulamalar arasında bağlantı kurabilen genel amaçlı masaüstü asistanı Fairies’i de piyasaya sürdü.
