Türkiye’de her gün binlerce hasta, “Size uygun organ bulundu” bildirimini almayı sabırla bekliyor. 2025 yılı itibarıyla yaklaşık 32 bin 500 kişi organ nakli listesinde bulunuyor. Bu hastalar için yeniden hayata tutunmanın tek yolu, bağışlanacak bir organ. Her geçen gün ve saat, onların yaşamı için büyük bir önem taşıyor.
Farkındalığı artırma amacıyla her yıl 3-9 Kasım tarihleri arasında “Organ Bağış Haftası” kutlanıyor. Bu özel hafta boyunca, organ bağışının önemi vurgulanıyor ve toplumsal duyarlılığın artırılması hedefleniyor.
[Fotoğraf: AA]
Bu yıl 4 bin 169 organ nakli gerçekleştirildi
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Doku, Organ Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre, 2025 yılının başından bu yana Türkiye genelinde toplam 4 bin 169 organ nakli yapıldı. Bu nakillerin büyük çoğunluğunu böbrek nakilleri oluşturuyor; bu yılın ilk on ayında 2 bin 695 böbrek nakli gerçekleşti.
İkinci sırada, hem canlı vericilerden hem de kadavradan yapılabilen karaciğer nakli yer alıyor. 2025 yılının başından itibaren 1.415 karaciğer nakli gerçekleştirildi. Ayrıca 41 kişi kalp nakli ile hayata yeniden tutundu. Bunun yanı sıra 17 akciğer ve 1 ince bağırsak nakli işlemi de yapıldı.
[Fotoğraf: AA]
Organ bağışı, tamamen gönüllülük esasına dayalı bir uygulamadır. Nakil işlemleri, yalnızca beyin ölümü gerçekleştiğinde ve kişinin yaşam bağlantısının tamamen kesildiği durumda gerçekleştirilmektedir.
Nakiller, canlı ve kadavra kaynaklı olmak üzere iki şekilde gerçekleştiriliyor. Canlı vericilerden sadece böbrek ve karaciğer nakli yapılırken; kadavradan yapılan nakillerde kalp, karaciğer, pankreas, akciğer, böbrek, kornea, kalp kapakları, yüz, el, kol ve bacak gibi birçok organ ve doku kullanılabiliyor.
Kadavradan nakil sürecinde, beyin ölümü gerçekleşen kişinin organ ve dokularının, nakil bekleyen hastalarla tıbbi uyumu inceleniyor. Hangi organların kimlere nakledileceğine ise Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi karar veriyor. Merkezin veri tabanında kayıtlı hastalar, tıbbi öncelik sırasına göre değerlendiriliyor ve böylece her bir organ, en uygun hastaya en kısa sürede ulaştırılmaya çalışılıyor.
e-Nabız ve e-Devlet üzerinden bağış yapmak mümkün
Organ bağışı yapmak isteyenler için süreç oldukça basit hale geldi. 18 yaşını doldurmuş ve akli dengesi yerinde olan herkes, e-Nabız veya e-Devlet sistemleri üzerinden sadece birkaç dakika içinde organ bağışçısı olabiliyor.
Yeni sistemle beraber organ bağışında bulunan kişilerin birinci derece yakınlarına, ileride organ nakline ihtiyaç duymaları durumunda öncelik hakkı tanınıyor. Bu uygulama, hem bağış bilincini artırmayı hem de toplumsal dayanışmayı güçlendirmeyi amaçlıyor.
