Meclis tutanaklarına göre, Mustafa Abdülhalik Renda, Atatürk’ün vefatının hemen sonrasında TBMM Başkanı olarak cumhurbaşkanı vekilliği görevini üstlendi.
Bu dönemde, TBMM Başkanı ve Cumhurbaşkanı Vekili Renda, yeni cumhurbaşkanının seçimi için Meclis’i, 11 Kasım Cuma günü olağanüstü bir toplantıya davet etti.
Olağanüstü oturum, Atatürk’ün vefatından yaklaşık 26 saat sonra başlamış olup, Renda bu oturumda, “Ankara Mebusu Reisicumhur Atatürk’ün vefatına dair Başvekalet tarafından hazırlanan tezkereleri” ve vefat raporunu Genel Kurul’a okudu.
Daha sonra Meclis’e hitap eden Renda, “Değerli arkadaşlarım, büyük kurtarıcımızın ölümünden duyduğumuz acının boyutunu, dünden beri hem kendimizde hem de milletimizde hissettiğimiz derin acılarla daha iyi anlıyoruz.” şeklinde konuştu.
Teşkilatı Esasiye Kanunu’na göre yeni cumhurbaşkanı seçim sürecinin derhal başlatılması gerektiğini ifade eden Renda, “Bu önemli görevi yerine getirmek, bizler için büyük bir mükellefiyettir. Ancak bu vazifeyi ifa etmeden önce, çok aziz ve büyük bir şahsiyetin hatırasına saygı göstermek amacıyla, 5 dakikalık bir sükutla sizleri anmaya davet ediyorum.” diyerek milletvekillerini saygı duruşuna yönlendirdi.
“Hıçkırıklar ve ağlamalar”
Saygı duruşu sırasında Meclis salonunda hıçkırık ve ağlama sesleri yükseldi. Bu duygu dolu anlar, Meclis tutanaklarına “Hıçkırıklar ve ağlamalar” notuyla kaydedildi.
Daha sonra, Meclis’te yeni cumhurbaşkanı seçimi gerçekleştirildi. 348 milletvekilinin katıldığı bu seçimde, İsmet İnönü, tüm milletvekillerinin oyunu alarak cumhurbaşkanı olarak seçildi ve ant içti. Teşekkür konuşmasına Atatürk’ü anarak başlayan İnönü, “Bu anda, Atatürk’ün hatırası, kalbimizdeki acılarla dolu bir teselli kaynağıdır. Atatürk’ün olağanüstü hizmetleri, bugünkü Türk devletinin bünyesinde somut ve temiz bir şekilde yaşatılmaktadır.” dedi.
İnönü, Türk milletinin en değerli hazinesinin Büyük Millet Meclisi olduğunu vurgulayarak, “Geçmişte büyük zorlukları aşmış olan Türkiye Büyük Millet Meclisi, gelecekte de önemli zaferlerin ve başarıların ana kaynağı olacaktır.” şeklinde konuşmasını sonlandırdı.
Atatürk’ün vefatını takiben, uygulanması gereken esasları içeren bir Başbakanlık Kararnamesi yayımlanmış olup, 10 Kasım saat 11.25 itibarıyla ülke genelinde bayraklar yarıya indirildi.
Atatürk’ün vefatı sonrası, yabancı devlet adamları TBMM Başkanı Renda’ya taziye telgrafları gönderdi. Ayrıca, çeşitli ülkelerin meclis başkanları tarafından iletilen bazı taziye mesajları daha sonra Meclis’te okunarak kamuoyuyla paylaşıldı.
