Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, Ekim ayı itibarıyla Türkiye’de toplam 19 serbest ticaret bölgesi mevcuttur.
Bu bölgeler, yatırımcı ve üreticilere çeşitli avantajlar sunarak önemli teşvikler sağlamaktadır. İhracat ve yatırım süreçlerini destekleyen serbest bölgeler, vergi kolaylıkları, ulusal ve uluslararası pazarlara erişim imkânları, stratejik konumlandırmalar, kâr transferi ve uygun altyapı gibi pek çok fırsatı bir arada barındırmaktadır.
Ekim ayı sonu itibarıyla, serbest bölgelerdeki istihdam rakamı 93 bin 406 olarak kaydedilmiştir.
Serbest bölgelerdeki toplam ticaret hacmi, 2024 yılı için 27 milyar 691 milyon dolar olarak belirlenmiştir. Önceki yıl itibarıyla bu rakamın 30 milyar 688 milyon dolar seviyesinde olduğu görülmektedir.
2023 yılının ocak-ekim döneminde Türkiye’nin serbest bölgeleri, 23 milyar 699 milyon dolarlık ticaret hacmi gerçekleştirmiştir.
Yazılım ve Medikal Ürünler ile Ticaret
Yılın 10 aylık döneminde, serbest bölgelerdeki ticaret hareketliliği incelendiğinde, yurt içinden bölgelere 2 milyar 688 milyon dolar, bölgelerden yurt içine ise 3 milyar 338 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Yurt dışından bölgelerle gerçekleştirilen ticaret, 7 milyar 282 milyon dolar, bölgelerden yurt dışına yapılan ticaret hacmi ise 10 milyar 390 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu veriler, toplam ticaret hacminin yaklaşık yarısını serbest bölgelerden yapılan ihracatın oluşturduğunu göstermektedir.
Serbest bölgelerde öne çıkan sektörler arasında yazılım, yat ve gemi inşası, gemi tamir ve bakımı, medikal cihazlar, otomotiv, hazır giyim, deri ve AR-GE faaliyetleri bulunmaktadır.
“Ticaret Hacminin Yıl Sonunda 28 Milyar Dolara Ulaşmasını Bekliyoruz”
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Serbest Bölgeler Meclisi Başkanı Edvar Mum, serbest bölgelerdeki ticaret hedefleri hakkında açıklamalarda bulundu.
Mum, 10 aylık süreçteki 23,7 milyar dolarlık ticaret hacmini hatırlatarak, “Serbest bölgelerde yıl sonu ticaret hacminin 28 milyar dolara ulaşmasını umuyoruz. Bu durum, geçen yıl ile kıyaslandığında benzer seviyelerde bir seyir izliyor,” dedi.
Ticaret hacmindeki değişken unsurlara dikkat çeken Mum, “Serbest bölgelerdeki ihracatın yaklaşık yüzde 56’sını orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünler oluşturuyor. Daha önce bu oran yüzde 50’nin altındaydı. Bu durum, üretim ve ticaret işlemlerinin kalitesine işaret ediyor,” ifadelerini kullandı.
Mum, serbest bölgelerdeki yaklaşık 2 bin 100 şirketin sunduğu yan hizmetlerle birlikte istihdamın 98 bine ulaştığını belirterek, “Türkiye’nin coğrafi konumu, serbest bölgelerimizle birlikte global ölçekte önem arz ediyor. Dünyada 130’dan fazla ülkede 3 binin üzerinde serbest bölge mevcut ve her biri bu yatırımlardan pay almak istemektedir. Bu rekabette yerimizi alabilmemiz için serbest bölge uygulamalarının teşvik edici bir şekilde geliştirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda devletten destek bekliyoruz,” dedi.
