ABD Başkanı Donald Trump, Kongre tarafından onaylanan federal hükümetin yeniden açılmasına yönelik geçici bütçe tasarısını imzalayarak, ülke tarihindeki en uzun hükümet kapanmasını 43. günde sona erdirdi.
Hükümet kapanışının sona ermesi piyasalarda olumlu bir yankı bulurken, bu süreçte ertelenen makroekonomik verilere odaklanıldı.
Veri akışındaki kesintiler, enflasyon ve istihdama dair risk algısını artırmış ve ekonomik görünüm üzerindeki tahminleri zorlaştırmıştır. Bu durum, Fed’in “bekle-gör” stratejisini benimseyeceği yönünde beklentileri artırdı.
Analistler, açıklanacak verilere dair belirsizliklere dikkat çekerken, veri toplamadaki eksikliklerin raporların güvenilirliğini etkileme olasılığından endişe duyduklarını belirtti.
Fed yetkilileri arasındaki sözlü yönlendirmeler de dikkatle takip edilirken, Kansas City Fed Başkanı Jeffrey Schmid, ek faiz indirimlerine karşı olduğunu yineledi. Schmid, enflasyonun halen yüksek olduğunu ve ilave gevşemenin soğuyan iş gücü piyasasına önemli bir katkı sağlamayacağı görüşünü sürdürdüğünü ifade etti.
Dallas Fed Başkanı Lorie Logan da, Aralık ayındaki toplantıda yeni bir faiz indirimine destek vermenin zor olacağını dile getirdi.
Bunun yanı sıra, ABD Başkanı Trump, 2025 yılına kadar geçerli olacak küresel karşılıklı tarifeleri daraltan yeni bir başkanlık kararnamesi imzalayarak, ABD’de yeterli miktarda üretilmeyen belirli tarım ürünlerini gümrük vergisinden muaf tuttu.
Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, bu kararın son dönemdeki karşılıklı ticaret ve yatırım anlaşmalarındaki ilerleme dikkate alınarak, iç talep ve üretim kapasitesini güçlendirmek amacıyla alındığı bildirildi.
Analistler, Amerikan tüketicilerinin artan gıda fiyatlarına karşı duyduğu kaygılar sebebiyle Trump’ın, 200’den fazla temel gıda maddesine uygulanan gümrük vergilerini kaldırdığını not etti.
Çin ekonomisinde ivme kaybı
Çin’de, ABD ile yaşanan tarife gerilimi ve ekonomik anlaşmazlıkların yarattığı belirsizlikler nedeniyle üretim, tüketim ve yatırımlardaki yavaşlama Ekim ayında da devam etti.
Ulusal İstatistik Bürosu’nun açıkladığı verilere göre, Ekim ayında sanayi üretimi yüzde 4,9, perakende satışlar yüzde 2,9 artarken, sabit sermaye yatırımları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,7 düştü.
Üretim ve tüketimdeki artış ivmesi, önceki aylara kıyasla azalmaya devam etti.
Yıllık cirosu 20 milyon yuanın (yaklaşık 2,8 milyon dolar) üzerinde olan sanayi işletmelerinin üretim çıktılarında Ekim ayında yıllık bazda yüzde 4,9 artış görüldü; bu oran Eylül’deki yüzde 6,5’lik artışın altında kaldı.
Diğer yandan, jeopolitik gelişmeler ışığında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında planlanan zirve için hazırlıklara yönelik isteklerini dile getirdi.
Ancak, süren savaş ve enerji altyapısına yönelik saldırılar, enerji arzı konusundaki endişeleri artırmaya devam ediyor.
Tüm bu gelişmelerin ardından, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi gün içinde yüzde 4,15 seviyesinden kapanırken, dolar endeksi yüzde 0,3’lük bir azalışla 99,3’e geriledi.
Değerli metallerde faiz beklentileri etkili oldu
Değerli metaller, geçen haftayı Fed’in Aralık’ta faiz indirimine gideceği beklentileriyle paladyum hariç olumlu bir seyirle geçirdi. Ancak, ABD hükümetinin yeniden açılması ve Fed yetkililerinin şahin söylemleri kazanımlarının bir kısmını geri verilmesine sebep oldu.
Altının ons fiyatı, tamamlanan haftada son iki haftanın zirvesi olan 4.245 dolara yükseldikten sonra, Fed’in faiz indirimine yönelik beklentilerin zayıflaması ile haftayı 4.085 dolardan kapadı.
Analistler, altının dolar endeksinin zayıflaması ve Fed’in olası faiz indirimlerine dair güçlü bir performans sergilediğini, ancak hükümetin yeniden açılması ve Fed’in agresif indirim yapmayabileceği düşüncelerinin etkisiyle kazançlarını kaybettiğini vurguladı.
Gümüşün ons fiyatı, altına paralel hareket ederken, arz sıkıntısı endişelerine dair haber akışı gümüşü destekleyen bir diğer unsur oldu.
Değerli metallerde, ons bazında fiyatlar gümüşte yüzde 4,6, altında yüzde 2, paladyumda yüzde 1,8 artış gösterirken, platinde yüzde 0,1 değer kaybetti.
Baz metallerde ise geçen hafta Çin ekonomisindeki yavaşlama sinyalleri ve ABD’de kapanmanın sona ermesi fiyatlar üzerinde etkili oldu.
ABD’deki hükümet kapanışının sona ereceği yönündeki beklentiler ve Çin’de deflasyonun hafiflediğini gösteren veriler fiyatları olumlu etkilerken, Çin’in zayıf sanayi ve yatırım verileri talep endişelerini artırarak fiyatlamalar üzerinde baskı yarattı.
Bu çerçevede baz metallerdeki tezgah üstü piyasada fiyatlar libre bazında çinkoda yüzde 1,6, nikelde yüzde 0,9 düşüş gösterirken, bakırda yüzde 2, kurşunda yüzde 0,8, alüminyumda ise yüzde 0,1 artış görüldü.
Petrolde jeopolitik gerginlik
Petrol fiyatları, tamamlanan haftada yatırımcıların arz ve talep dengesine ilişkin gelişmelere odaklanmasıyla Brent petrolü, jeopolitik endişelerin etkisiyle pozitif bir seyirle kapattı.
ABD’deki ham petrol stoklarının artması, mevcut küresel arzın yakıt talebini fazlasıyla karşıladığı düşüncesini pekiştirirken, jeopolitik gerginliklerin arz sıkıntısı yaratabileceği beklentileri fiyatlamalar üzerinde belirleyici oldu.
Rusya-Ukrayna Savaşı, küresel enerji arzıyla ilgili belirsizlikleri artırmaya devam ediyor.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya’nın barış amacı güttüğünü ancak Ukrayna tarafının müzakere kapısını kapatmasından dolayı “özel askeri operasyonu” sürdürmek zorunda olduklarını belirtti.
Ayrıca, Ukrayna’nın Karadeniz’deki Novorossiysk Limanı’ndaki petrol deposuna düzenlediği insansız hava aracı saldırısının ardından, haftanın son işlem gününde arz endişeleri artarak fiyatlardaki yükselişi destekleyen bir diğer unsur oldu.
Diğer yandan, dünyanın en büyük petrol tüketicisi olan ABD’de beklenenden fazla stok artışı, arz fazlası endişelerini gündeme getirerek fiyatları olumsuz yönde etkiledi.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA), ülkedeki ticari ham petrol stoklarının geçen hafta yaklaşık 6 milyon 400 bin varil artarak 427 milyon 600 bin varil seviyesine ulaştığını açıkladı. Piyasa beklentisi, stokların yaklaşık 1 milyon 700 bin varil artacağı yönündeydi.
EIA’nın yayımladığı “Kasım 2025 Kısa Dönem Enerji Görünümü Raporu”, ABD’de ham petrol üretiminin artacağına dair öngörülerde bulunarak fiyatlar üzerinde baskı yaratan bir diğer faktördü.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), günlük ham petrol üretimini Ekim ayında önceki aya göre 33 bin varil artırarak 28 milyon 460 bin varile yükseltti.
OPEC, 2025 ve 2026 yıllarına yönelik küresel petrol talebi artış tahminlerini aynen korudu. Bu çerçevede, talebin bu yıl geçen yıla göre günlük 1 milyon 300 bin varil artışla 105 milyon 140 bin varile ulaşması bekleniyor.
Analistler, Orta Doğu’daki jeopolitik gerginliğin kısmen azalmış olmasına rağmen, ABD ve müttefiklerinin Rus petrolüne yönelik yaptırımlarının etkilerinin yatırımcıların ilgisini çekmeye devam edeceğini kaydetti.
Tüm bu gelişmelerle, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 0,5 artarken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 5,8 oranında değer kazandı.
Enflasyon endişesi kahve ve kakaoyu düşürdü
Tarım emtialarındaki fiyatlamalarda geçen hafta karışık bir seyir gözlemlendi. Arjantin, Brezilya, Hindistan ve Çin gibi ana üretici ülkelerden gelen yüksek rekolte tahminleri, buğday ve mısır gibi ürünlerin fiyat artışlarını sınırladı; buna rağmen ABD’den gelen güçlü ihracat verileri fiyatları yukarı taşıdı.
Bu doğrultuda, Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar pirinçte yüzde 1,9, buğdayda yüzde 2,5, mısırda yüzde 3,9 ve soya fasulyesinde yüzde 0,5 artış gösterdi.
Yıl boyunca Brezilya’daki kuraklık ve ihracat kısıtlamaları nedeniyle rekor seviyelere tırmanan kahve fiyatları, ABD yönetiminin seçim öncesi enflasyonla mücadele adımı olarak kahve ithalat vergilerini kaldıracağını açıklamasıyla geriledi. Kakao fiyatları da ABD’nin kakao ürünlerine yönelik tarifeleri kaldırma planının duyurulmasıyla değer kaybetti.
ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te libre bazında fiyatlar kahvede yüzde 2,9, pamukta yüzde 0,8, şekerde yüzde 5,3 artış gösterirken, kakao ton başına fiyatı yüzde 11,6 azalarak haftayı tamamladı.
