SIPRI, 2024 yılı itibarıyla silah ve askeri hizmet satışlarında en yüksek performans gösteren 100 savunma sanayi şirketini duyurdu.
Son veriler, savunma alanındaki bu 100 şirketin silah ve askeri hizmet satışlarının 2024 yılında bir önceki yıla göre %5,9 artışla 579 milyar dolara ulaştığını ortaya koydu. Bu rakam, şirketlerin silah ve askeri hizmet satışlarında kaydedilen en yüksek seviye olarak kaydedildi.
Silah gelirlerinde gözlemlenen artışlar, Asya ve Okyanusya dışındaki diğer bölgelerde ortaya çıkarken, artışın sebepleri arasında Ukrayna’daki çatışmalar, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları, küresel ve bölgesel jeopolitik gerilimler ve artan askeri harcamalar bulunuyor. Bu artışın büyük oranda Avrupa ve ABD merkezli şirketlerden kaynaklandığı belirtildi.
Geçtiğimiz yıl, birçok silah üreticisinin üretim hatlarını genişlettiği, tesislerini büyüttüğü ve yeni yan kuruluşlar kurarak diğer şirketleri satın aldığı raporlandı.
– LİSTENİN ZİRVESİNDE ABD ŞİRKETLERİ BULUNUYOR
Listeye göre, 2018’den bu yana en üst üç sırada yer alan firmaların tamamının ABD merkezli olması dikkat çekiyor. Bu firmalar arasında Lockheed Martin, RTX (eski adıyla Raytheon Technologies) ve Northrop Grumman öne çıkıyor.
Küresel savunma sektöründeki en büyük 100 şirket arasında ABD’li 39 şirket, 2024 yılında 334 milyar dolarlık silah satışı gerçekleştirdi. Bu satışlar, bir önceki yıla göre %3,8 artarak toplam satışların yaklaşık %50’sini oluşturdu.
Elon Musk’ın sahibi olduğu SpaceX, listeye 77. sıradan girmeyi başardı. Şirketin savunma gelirleri, bir yıl içinde iki katından fazla artarak 1,8 milyar dolara ulaştı.
Ayrıca, F-35 savaş uçağı, Columbia sınıfı denizaltılar ve Sentinel kıtalararası balistik füzeleri gibi önemli ABD savunma sistemlerinin geliştirilmesi ve üretiminde bazı gecikmeler ve bütçe aşım durumları yaşandı.
Çinli büyük silah şirketlerinin toplam satışları bir önceki yıla göre %10 düşerken, Japon silah şirketlerinin %40, Alman silah şirketlerinin ise %36 oranında satış artışı dikkati çekti.
Listedeki Avrupa merkezli 26 şirket, toplam silah satışlarında %13 artışla 151 milyar dolara ulaştı. Avrupa’daki şirketler için sipariş alımları artış gösterirken, bazı firmalar Ukrayna’daki savaş ve “Rusya’dan gelen tehditler” nedeniyle talepte önemli bir artış kaydetti.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından Almanya, ordusuna yeni silah alımları yapmaya başladı. Bu kapsamda Rheinmetall, ThyssenKrupp, Hensoldt ve Diehl gibi şirketlerin silah satışları, bir önceki yıla göre %36 artışla 14,9 milyar dolara ulaşmış durumda.
Rapora göre, bu artışın başlıca nedeni, Rusya’nın tehdit durumu nedeniyle kara tabanlı hava savunma sistemleri, mühimmat ve zırhlı araçlara olan talebin artması olarak gösteriliyor.
Almanya’nın en büyük savunma sanayi şirketi olan Rheinmetall, %46,6 oranında bir artışla 8,24 milyar dolarlık satış rakamına ulaştı ve listede 20. sırada yer aldı.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın silah şirketleri üzerindeki etkileri her iki ülkede de hissediliyor. Ukrayna’da JSC Ukrainian Defense Industry, silah satışlarını %40,7 artırarak 3,01 milyar dolara yükseltti.
Öte yandan, Rus şirketleri Rostec ve United Shipbuilding, geçen yıl toplam gelirlerini %23 artırarak 31,2 milyar dolara çıkardı. Rus ordusunun kendi talep hacmi, silah ihracatındaki düşüşten kaynaklanan kayıpları telafi etti.
– TÜRK ŞİRKETLERİ SATIŞLARINI ARTIRDI
SIPRI’nın geçtiğimiz yıl en çok silah ve askeri hizmet satışı gerçekleştiren ilk 100 savunma sanayisi şirketi arasında 5 Türk firması yer aldı. Türk şirketlerinin toplam gelirleri, 2024 yılına göre %11 artışla 10,1 milyar dolara ulaştı.
Raporda, Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ (MKE) ilk kez bu listeye girdi. Listenin diğer Türk şirketleri ise ASELSAN 3,47 milyar dolarla 47’nci, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii 2,16 milyar dolarla 65’inci, Baykar 1,9 milyar dolarla 73’üncü, Roketsan 1,39 milyar dolarla 87’nci ve Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ 1,21 milyar dolarla 93’üncü sırada yer aldı.
SIPRI, 1966 yılından bu yana çatışma, silahlanma, silah kontrolü ve silahsızlanma konularında araştırma ve raporlar hazırlamaktadır. SIPRI’nın küresel silah satışlarına ilişkin veritabanı 1989 yılında kurulmuştur.
SIPRI’nın raporu, yurt içi ve yurt dışındaki askeri müşterilere yapılan tüm ağır silah ve askeri hizmet satışlarını kapsamaktadır.
