Polonya Anayasa Mahkemesi, Komünist Parti’nin “yasa dışı” olarak kabul edilmesiyle birlikte, kapatılmasının önünü açan bir karar aldı. Ancak, bu durum Anayasa Mahkemesi’nin kendisinin mevcut hükümet tarafından tanınmadığı gerçeğiyle de çelişiyor.
Mahkeme, Polonya Komünist Partisi’nin (KPP) faaliyetlerinin ve hedeflerinin ülke anayasasıyla uyumlu olmadığına dair bir hüküm verdi. Bu karar, partinin resmi olarak kapatılması yolunda önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin “meşru olmayan yargıçlar” içermesi nedeniyle hükümet tarafından tanınmaması, konunun tartışmalı olmasına yol açıyor.
Kararın gerekçesini açıklayan Anayasa Mahkemesi yargıcı Krystyna Pawłowicz, “Komünist rejimlerin ve suçluların yüceltilmesine Polonya hukuk sisteminde yer yok” şeklinde bir ifade kullandı.
Bu karar, eski adalet bakanı Zbigniew Ziobro’nun 2019’da yaptığı başvuru ve mevcut Cumhurbaşkanı Karol Nawrocki’nin son başvurusunun ardından alındı.
KPP, 2002 yılında kurulmuş olup, kendisini II. Dünya Savaşı öncesindeki komünist partinin bir devamı olarak görmekteydi. Parti, 2015 yılında hukuki sorunlardan kaçınmak amacıyla programından “komünist devrim” ifadesini çıkartmıştı.
ANAYASA HANGİ MADDELERE DAYANIYOR?
Mahkeme, KPP’nin Anayasa’nın 11 ve 13. maddelerine aykırı olduğunu vurguladı.
Bu maddeler şu şekildedir:
Madde 11: Siyasi partilerin eşitlik ilkesine dayanması ve demokratik yöntemlerle politika etkilemesi gerekir.
Madde 13: Nazi, faşist veya komünist totaliter yöntemlere dayanan partiler yasaklanır.
PARTİNİN KAPATILMASI BEKLENİYOR
Polonya yasalarına göre, Anayasa Mahkemesi bir partiye “anayasa dışı” statüsü tanıdığı takdirde, Varşova bölge mahkemesi bu partiyi derhal sicil kayıtlarından silmekle yükümlüdür.
Fakat, Polonya’da Anayasa Mahkemesi’nin meşruiyeti hâlâ tartışma konusu. Yönetimdeki hükümet, Anayasa Mahkemesi’ndeki bazı yargıçların, daha önceki PiS hükümeti döneminde hukuka aykırı olarak atandığını iddia etmekte ve bu mahkemenin kararlarını kabul etmemektedir.
Ayrıca, mevcut kararı veren yargıçlar arasında, PiS’in eski milletvekili olan ve geçmişte komünist dönemde savcı olarak görev yapmış Stanislaw Piotrowicz de yer almakta.
