Çevrim içi yemek siparişi hizmeti veren bir esnaf, platformdan elde ettiği satışlardan yüksek komisyon ücretleri alındığı gerekçesiyle Kamu Denetçiliği Kurumu’na (KDK) başvuruda bulundu.
Esnaf, platformun belirttiği komisyon ve taşıma ücretinin toplamda yüzde 32 olduğunu, buna ek olarak uyguladığı indirimler, reklam giderleri ve diğer çeşitli masraflarla bu kesintilerin yüzde 60’a kadar yükseldiğini dile getirdi.
Yemek siparişi platformlarının küçük işletmelere uyguladığı yüksek komisyon oranlarının sınırlandırılması için gerekli düzenlemelerin hayata geçirilmesini talep eden esnaf, firmaların kesinti ve ücretlendirme sisteminin şeffaf hale getirilerek denetlenmesini istediklerini belirtti.
Başvuruyu inceleyen KDK, çevrim içi yemek siparişi platformlarındaki komisyon oranlarına makul bir üst sınır getirilmesi ve etkin bir denetim mekanizmasının kurulması gerektiği yönünde Ticaret Bakanlığı’na tavsiyede bulundu.
Ayrıca platformların pazar hakimiyetlerinin kötüye kullanılıp kullanılmadığının yeniden değerlendirilmesi için Rekabet Kurumu’na, komisyon oranlarının esnaflar ile küçük ve orta ölçekli işletmeler üzerindeki etkilerinin araştırılması için de Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne tavsiye kararı verildi.
Makul, ölçülü ve maliyet esaslı tavan sınır getirilmeli
Çeşitli ülkelerin, yemek dağıtım sektöründe faaliyet gösteren dijital platformların komisyon oranlarını sınırlandırmak amacıyla geçici veya kalıcı düzenlemeler hayata geçirdiğine dikkat çekilen KDK kararı, Türkiye’deki komisyon oranlarının Avrupa ortalamasının oldukça üzerinde olduğunu vurguladı.
Kararda, idarenin küçük esnaf ve işletmelerin ticari varlığını sürdürebilmesiyle birlikte tüketicinin refah kaybına uğramaması için kamu yararını gözeterek rekabet şartlarını dengelemek, haksız ticari uygulamaları engellemek ve gerekli düzenlemeleri hayata geçirmekle yetkili ve görevli olduğu ifade edildi.
KDK’nin kararında şu ifadelere yer verildi:
“Piyasadaki pazarlık gücü asimetrisinden doğabilecek olumsuzlukların ortadan kaldırılması, rekabetçi yapının korunması ve hem esnafın ticari sürdürülebilirliğinin hem de tüketici refahının haksız ticari uygulamalara karşı güvence altına alınması amacıyla, çevrim içi sipariş platformları üzerindeki denetim mekanizmalarının etkinleştirilmesi ve sözleşmesel yükümlülüklerde şeffaflığın sağlanması gerektiği mütalaa edilmiştir. Serbest piyasa kuralları ile kamu yararı dengesi gözetilerek platformlar tarafından yemek hizmetlerine uygulanan komisyon oranlarına makul, ölçülü ve maliyet esaslı bir tavan sınır getirilmesi, adil rekabet ortamının tesisine katkıda bulunacak ve taraflar arasındaki menfaat dengesini yeniden kuracak bir hukuki düzenleme olacağı kanaatine varılmıştır.”
