Rusya’nın enerji şirketi Gazprom’un Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatı, 2025 yılı itibarıyla bir önceki yıla göre yüzde 44 oranında düşerek 18 milyar metreküpe gerilemiş durumda. Böylece, bu rakam 1973 yılından bu yana görülen en düşük ihracat hacmini oluşturuyor.
TürkAkım boru hattı verilerine göre, Gazprom’un Avrupa’ya yaptığı gaz sevkiyatları 2025 yılı sonunda yüzde 44 azalarak 18 milyar metreküp seviyesine inmiştir.
Bir zamanlar Gazprom’un en önemli pazarı olan Avrupa’ya gaz akışı, 1973 yılından bu yana en düşük düzeye ulaşmış durumda. O yıl, SSCB’nin Avusturya ve İtalya ile imzaladığı sözleşmeler çerçevesinde Avrupa, Sibirya’dan 6,8 milyar metreküp gaz alıyordu.
1975’te Almanya ile imzalanan ünlü ‘gaz karşılığında boru’ anlaşması, ihracatı 19,3 milyar metreküpe taşımış; bu rakam, 1980’de 54,8 milyar metreküp, 1990’ların başında ise 110 milyar metreküpe yükselmiştir.
Gazprom’un sevkiyatları, 2018-2019 yıllarında zirveye ulaşmıştı. Bu dönemde Gazprom, Avrupa ülkelerine 170-180 milyar metreküp gaz gönderiyor ve bu miktar, şirketin uzak pazarlara yaptığı satışların yaklaşık yüzde 80’ini oluşturuyordu.
Bununla birlikte, o tarihten bu yana sevkiyat hacimlerinde 10 katlık bir düşüş gözlemlenmiştir. Gazprom’un en büyük pazarının ise gazı yaklaşık yüzde 40 indirimle satın alan Çin olduğu belirtildi.
Gazprom CEO’su Aleksey Miller, bu yıl Pekin’in Sibirya’nın Gücü boru hattı üzerinden 38,8 milyar metreküp gaz satın aldığını bildirdi.
YENİ PAZAR ARAYIŞLARI TIKANDI
Kremlin’in Rus gazı için yeni pazarlar bulma girişimleri oldukça sınırlı bir başarı gösterebildi. Türkiye’de planlanan gaz ticaret merkezi projesinin durdurulmasıyla birlikte, Türkiye, Çin’den sonra Gazprom’un ikinci büyük müşterisi olmaya devam etmekle birlikte, Ankara yeni uzun vadeli sözleşmelere imza atmadı. 2025’te sona eren mevcut kontratlar yalnızca bir yıllığına uzatıldı.
AB 2027’YE KADAR TAMAMEN ÇIKIYOR
Öte yandan Avrupa Birliği, Rus gazı ithalatını 2027 sonbaharına kadar tamamen durdurma konusunda bu ay bir uzlaşıya vardı. Ayrıca, Ukrayna da 1 Ocak 2025 itibarıyla kendi toprakları üzerinden Rus doğalgazının Avrupa’ya taşınmasına son verecektir.
