İngiliz sanatçı Stuart Semple, bilim insanları tarafından keşfedilen ve daha önce hiç görülmediği iddia edilen “Olo” rengini taklit ettiğini duyurdu.
Stuart Semple, insan gözüne lazer ışığı göndererek elde edilen bu yeni rengi bir boya formunda yeniden yarattığını ifade etti. Semple’ın resmi internet sitesi üzerinden paylaştığı bilgilere göre, sanatçının “YOLO” ismini verdiği boya, yeşil-mavi tonlarında bir üründür ve bilimsel bir araştırmadan ilhamla üretilmiştir. Bu araştırma, California Üniversitesi Berkeley’de 18 Nisan’da Science Advances dergisinde yayımlanmış ve lazer yardımıyla insan gözünde normalde algılanmayan bir renk deneyimi oluşturma çalışmasını içermektedir.
10 BİN STERLİNE SATILIYOR Semple’ın geliştirdiği 150 mililitrelik “YOLO” boyası, 10 bin sterlinlik bir bedelle satışa sunulmaktadır. Sanatçılar, “YOLO” indirim kodunu kullanarak bu ürünü 29,99 sterline satın alma fırsatına sahip oluyor. Ürünü almak isteyen sanatçıların, bu kodu kullanarak yalnızca sanatsal amaçlarla boyayı kullanacaklarına dair bir taahhüt vermeleri gerekmektedir. Boyaya neden “YOLO” adı verildiği ise, Semple’ın “Olo” renginin önüne “you” kelimesini eklemesiyle açıklanmaktadır. Semple, “YOLO, gözünüze lazer tutmakla aynı şey olmasa da, bu renk deneyimini boya formunda yaşamanın en yakın yolu olabilir.” şeklinde bir açıklama yapmıştır.
The Guardian’ın haberine göre, Semple, ürettiği bu yeni boya ile ilgili olarak, “Kurumsal olarak sahip olunan ya da bilim insanlarının üzerinde hak talep ettiği ya da tek bir kişiye lisanslı olan bu renkleri özgürleştirmek için yıllardır mücadele ediyorum.” şeklinde konuştu. Daha önce Yves Klein’ın ünlü ultramarin mavisi, Anish Kapoor’un ışığın yüzde 99,965’ini absorbe eden Vantablack siyahı gibi birçok renk üzerine çalışmalar yapan Semple, renklerin herkesin kullanımına açık olması gerektiğini savundu. Araştırmacılardan Austin Roorda ise Olo’ya benzer bir rengin yaratılmasının imkansız olduğunu belirterek, “Üretebileceğiniz her renk, kıyaslandığında soluk kalacaktır.” dedi.
Bilim insanları “Olo” adını verdikleri yeni bir renk keşfetti
Bir grup bilim insanı, insan gözünün doğal yollarla algılayamayacağı yepyeni bir renk keşfettiklerini duyurdu.
ABD’de gerçekleştirilen deneyde, katılımcıların gözlerine lazer darbeleri uygulandı ve retina üzerindeki özel hücreler uyarıldı. Bu uyarım sonucunda, katılımcılar bilim insanlarının “olo” adını verdiği mavi-yeşil tonlarında ve “hiçbir doğal renkle kıyaslanamayacak kadar doygun” bir rengi gördüklerini iddia etti.
Science Advances dergisinde yayımlanan araştırma, California Üniversitesi’nden Prof. Ren Ng tarafından “olağanüstü” diye nitelendirildi. Ng ve meslektaşları, elde ettikleri bulguların özellikle renk körlüğü üzerine yapılacak çalışmalar için önemli bir potansiyele sahip olduğunu düşünüyor. Prof. Ng, deneyin sonuçlarını BBC Radio 4’te şöyle açıkladı:
“Diyelim ki hayatınız boyunca yalnızca pastel bir pembe görüyorsunuz. Sonra bir gün birisi öyle bir gömlek giyiyor ki, gördüğünüz en yoğun pembeyi görüyorsunuz ve size diyorlar ki, bu artık yeni bir renk, adı da kırmızı.”
Deney nasıl yapıldı?
Deneye dördü erkek biri kadın olmak üzere toplam beş kişi katıldı; hepsinin renk görüşü normaldi. Katılımcılardan üçü aynı zamanda araştırmanın ortak yazarlarıydı.
Katılımcıların bir gözünün göz bebeğine lazer ışını gönderildi. Deneyde kullanılan “Oz” adlı cihaz, aynalar, lazerler ve optik elemanlardan oluşan bir düzeneğe sahipti. Bu sistem, UC Berkeley ve Washington Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından önceden geliştirilmişti ve bu çalışmaya özel olarak güncellenmişti.
Gözün arkasında yer alan ve görmeyi sağlayan retina, ışığı elektrik sinyallerine çevirerek beyne iletir. Renkleri algılamamızı sağlayan “kon hücreleri”nin üç tipi bulunur: S (mavi), M (yeşil) ve L (kırmızı) dalga boylarına duyarlıdırlar. Normal şartlarda bir M hücresi uyarıldığında, ona komşu olan L ve/veya S hücreleri de etkilenir. Ancak bu deneyde lazer yalnızca M hücrelerini uyardı. Bu sayede, beyne doğal görmede oluşmayan, benzersiz bir renk sinyali gönderildi.
Katılımcılar, gördükleri rengi tanımlamak için bir renk ayar cihazında “olo”ya en yakın tonu belirlemeye çalıştı.
Yorum meselesi olabilir mi?
Bazı uzmanlar ise bu deneyde algılanan rengin gerçekten “yeni” bir renk olup olmadığının tartışmalı olduğunu belirtiyor. City St George’s Üniversitesi’nden görme bilimci Prof. John Barbur, çalışmada yer almadığını belirtirken, seçici kon hücrelerini uyarabilmenin “teknolojik bir başarı” olduğunu ancak yeni bir rengin keşfedildiği iddiasının “yorum meselesi” olduğunu söyledi.
Barbur, kırmızı kon hücrelerinin yoğun şekilde uyarılmasıyla algılanan “derin kırmızı” gibi, “olo”nun da kon hücrelerinin hassasiyetine bağlı olarak oluşan bir görsel izlenim olabileceğini ifade etti.
Araştırmanın ortak yazarı Prof. Ng, “olo”yu görmenin “kesinlikle teknik olarak çok zor” olduğunu kabul etti. Ancak bu bulgunun, renk körlüğü gibi renk ayrımı sorunları yaşayan bireyler için ne anlama gelebileceğini araştırmaya devam ettiklerini belirtti.
