Bilim insanları, yalnızca Çin’in Tiangong Uzay İstasyonu’nda bulunan yeni bir bakteri türü keşfettiklerini duyurdular.
Çinli araştırmacılar, yalnızca Tiangong Uzay İstasyonu’nda var olan bir bakteri türü olan “Niallia tiangongensis”i tanımladı. Bu mikrop, genellikle toprakta bulunan ve insanlarda yara enfeksiyonlarına yol açma potansiyeline sahip Niallia circulans türüyle akraba niteliği taşıyor. Yeni türün, uzay ortamında oluştuğu düşünülüyor. Çin uzay ajansı, Tiangong Uzay İstasyonu’nun inşasına 2021 yılında ana modülün fırlatılmasıyla start verdi. O tarihten itibaren, her dört ayda bir üç taykonot yörüngede çeşitli deneyler yapmak üzere istasyona gönderiliyor. Bu deneyler arasında istasyonun içindeki yüzey ekipmanlarından örneklerin alınması da yer alıyor. Yeni bakteriye ulaşılmasında bu deneyler önemli rol oynadı.
Uzayda gözlemlenen bakterilerin mutasyona uğraması durumu ise daha önce Uluslararası Uzay İstasyonu’nda da kaydedilmişti. Örneğin, 2018 yılında şanslı bir patojen olan Enterobacter bugandensis ile bağlantılı beş bakteri türü tespit edildi. Geçen yıl ise bu sayıya sekiz farklı tür daha eklenmişti. Bu bakterilerin genetik yapılarının, Dünya’daki akrabalarından farklı olduğu ortaya çıkmıştı.
MAYIS 2023’TEN KALMA
Mayıs 2023’te taykonotlar Fei Junlong, Deng Qingming ve Zhang Lu, CHAMP adlı program kapsamında (CSS Yaşam Alanı Mikrobiyom Programı) bir kabinden örnekler topladı. Yeni tespit edilen Niallia tiangongensis bakterisi de bu çalışmaların bir sonucu olarak belirlendi. International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology dergisinde yayımlanan araştırmaya göre bilim insanları, bu bakterinin N. circulans’ın uzayda geçirdiği mutasyonlarla mı evrimleştiğini yoksa uzay ortamında genetik olarak avantajlı sporların çoğalma fırsatı bulup bulmadığını net olarak belirleyebilmiş değiller. Örneğin, yeni bakteri türünün jelatini parçalayıp hem azot hem de karbon kaynağı olarak kullanabileceği gözlemlendi. Ayrıca, bazı protein mutasyonlarının bu bakterinin farklı mikroorganizmaları bir araya getirip koruyabilen biyofilm oluşturma yeteneğini artırabileceğine dair bulgular var. Bunun yanı sıra, bakterinin radyasyon hasarından daha hızlı bir şekilde onarılabildiği de tespit edildi. Bu özellikler, düşük yerçekimi ve yüksek radyasyon gibi uzay koşullarıyla başa çıkmak için oldukça faydalıdır.
Uzayda bakterilerin evrim sürecinin incelenmesi, gelecekteki astronotlar, kozmonotlar ve taykonotların sağlığı açısından büyük önem taşıyor. Bazı bilim insanları, mevcut uzay ortamlarının insan sağlığı açısından “fazla steril” olabileceğini belirtmektedir. Bu çalışma Dünya için de önemli faydalar sunabilir; çünkü uzayda gözlemlenen bakterilerin mutasyonları, onların zayıf yanlarını ortaya çıkarabilir ve bu da yeryüzündeki hastalıklarla mücadelede yeni yöntemlerin geliştirilmesine kapı aralayabilir.
