Türkiye’nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Ahmet Yıldız, denizlerle çevrili bir ülke olarak Türkiye’nin denizlerde hukukun üstünlüğünü ve seyrüsefer özgürlüğünü savunduğunu, bu bağlamda denizlerin ve okyanusların barışçıl kullanımına öncelik verildiğini ifade etti.
Yıldız, BM Güvenlik Konseyi’nde deniz güvenliği konulu düzenlenen oturumda yaptığı konuşmada, Türkiye’nin deniz güvenliği ve denizde hukukun üstünlüğünü kararlılıkla savunduğunu belirtti.
Yıldız, “Denizlerle çevrili bir ülke olarak, seyrüsefer özgürlüğünü korumaya ve denizlerin, okyanusların barışçıl kullanımını sağlamaya öncelik veriyoruz.” sözleriyle Türkiye’nin tutumunu açıkladı.
Deniz güvenliğinin, küresel ticaretin sağlıklı işlemesi, ekonomik refah ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin gerçekleştirilmesi ile doğrudan bağlantılı olduğunu vurgulayan Yıldız, bu alanda ortaya çıkan tehditlerin her geçen gün çeşitlendiğini ifade etti.
Türkiye’nin uluslararası toplulukla birlikte deniz korsanlığı, silahlı soygun ve denizde terörizme karşı yürütülen ortak operasyonlara aktif katılım sağladığını hatırlatan Yıldız, Somali, Aden Körfezi, Arap Denizi ve Afrika Boynuzu gibi bölgelerdeki etkinliklerine dikkat çekti.
Yıldız, terörizm, organize suç, kaçakçılık ve deniz yollarını kullanan insan ticaretiyle etkin bir şekilde mücadele edilmesi gerektiğini belirterek, Türkiye’nin bu tehditlere karşı oluşturduğu stratejinin uluslararası işbirliği üzerine inşa edildiğini vurguladı.
Kızıldeniz ve Aden Körfezi’ndeki gerginliklerin, Gazze’deki İsrail saldırganlığının bölgedeki istikrarı tehdit ettiğini, bu nedenle uzun süredir devam eden uyarıları doğruladıklarını ifade eden Yıldız, ABD ile Yemen’deki Husiler arasındaki ateşkesin, bölgedeki deniz güvenliğini artırmasını umduklarını kaydetti.
– “KARADENİZ’İN İSTİKRARI, KÜRESEL GIDA PAZARININ TIRMANMASINI ÖNLEMEK İÇİN KRİTİK ÖNEME SAHİP”
Büyükelçi Yıldız, Karadeniz’in güvenliğinin Avro-Atlantik bölgesinde önemli bir yere sahip olduğunu belirtti. 1936 Montrö Sözleşmesi’nin sağladığı dengenin ve Türkiye’nin bu sözleşmeye titizlikle uyumunun, Karadeniz’de askeri çatışmaları engellediğini vurguladı.
Son üç yıldır devam eden Ukrayna savaşına rağmen, Karadeniz’deki stratejik dengenin büyük ölçüde korunduğunu ifade eden Yıldız, “BM ve ülkemiz tarafından aracılık edilen Karadeniz Tahıl Girişimi, global bir gıda krizini önlemede önemli bir diplomatik başarı ve bölgedeki deniz güvenliğini artıracak bir unsur oldu.” dedi.
Yıldız, “Karadeniz’in istikrarı, küresel gıda pazarını korumak için kritik öneme sahiptir.” diye ekledi.
Türkiye’nin BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne (UNCLOS) taraf olmamakla birlikte, bu sözleşmenin önemini kabul ettiğini belirten Yıldız, Türkiye’nin taraf olmama kararının, kapalı ve yarı kapalı denizlerin özel koşullarını yeterince yansıtmayan hükümlerden kaynaklandığını, bu durumun Türkiye’nin deniz hukukuna saygı göstermediği anlamına gelmediğini ifade etti.
Yıldız, ayrıca UNCLOS’un ne evrensel ne de kapsayıcı bir düzenleme olduğunu, dolayısıyla taraf olmama konumları nedeniyle, UNCLOS’un “deniz güvenliğine ilişkin yegane hukuki çerçeve” olarak tanımlanmasına katılmadıklarını aktardı.
– “HİDROKARBON KAYNAKLARININ KULLANIMI, TÜM İLGİLİ HALKLARIN VE TARAFLARIN MEŞRU VE DOĞAL HAKLARINI DİKKATE ALMALIDIR”
Adil deniz sınırlandırmasının uluslararası hukuka uygun bir şekilde sağlanmasının önemini vurgulayan Yıldız, hakkaniyet ilkesinin ve uluslararası mahkemelerin içtihadının yol gösterici olması gerektiğini açıkladı.
Yıldız, “Hidrokarbon kaynaklarının kullanımı, tüm ilgili halkların ve tarafların meşru ve doğal haklarını dikkate almalıdır. Bu bağlamda, tek taraflı eylemlerden ve maksimalist tutumlardan uzak durmak, istikrar ve işbirliğini teşvik etmek açısından büyük önem taşımaktadır. Amacımız bölgemizin, deniz yetki alanlarının uluslararası hukuk temelinde adil ve barışçıl bir şekilde belirlendiği ve hidrokarbon kaynaklarının eşit paylaşımının sağlandığı bir istikrar alanı haline gelmesidir.” dedi.
