Dr. Emma Beckett, sağlıklı olduğu düşünülen, fakat aslında ultra işlenmiş gıdalar arasında yer alan ürünleri mercek altına aldı.
Araştırmalar, aşırı işlenmiş gıdaların tüketiminin kalp damar hastalıkları, metabolik sorunlar ve ruhsal bozukluklar da dahil olmak üzere 30’un üzerinde sağlık sorununa yol açma ihtimalini artırdığını göstermektedir. Cipsler ve şekerli atıştırmalıklar, bu tür yiyecekler arasında en çok bilinenlerdir. Ancak, bazı paketli ürünlerdeki sağlık iddiaları, tüketicilerin hangi gıdaların gerçekten sağlıklı olduğuna karar vermesini zorlaştırabilir.
Gıda ve beslenme uzmanı Dr. Emma Beckett, BBC Science Focus dergisinde kaleme aldığı yazısında, kamuoyunda “sağlıklı” olarak algılanan, fakat işlenmiş gıda sınıfına dahil olan ürünleri sıraladı.
Paketli hazır yemekler
Marketlerde satılan paketli hazır yemekler, dengeli bir öğün sunma vaadi ile reklam edilmektedir. Ancak Dr. Beckett, bu yemeklerin çoğunlukla koruyucu maddeler ve dengeleyiciler içerdiğini belirtiyor. Ayrıca, bu ürünlerin yüksek tuz içeriğine sahip olduğunu vurguluyor. Beckett, “Üretim sürecinde daha az malzeme kullanarak kolay ve ucuz hazır yemekler hazırlanır, bu da bu yemeklerin genellikle besin konusunda yetersiz ve sebze bakımından eksik olmasına yol açar” diyor.
Bitki sütleri
Bitkisel sütler, süt ürünlerine alternatif olarak sunulsa da, işlenme düzeyleri konusunda Dr. Beckett’in eleştirileri var. “Süt ürünleri minimal işlenme ile üretilirken, bitkisel sütler aşırı işlenir. Bitkiler ısıtılır, suyu çıkarılır ve toz haline getirilerek belirli oranda su ile yeniden oluşturulur. Kalsiyum gibi temel besin maddeleri sonradan eklenir, ancak bu bileşenler genellikle dibe çöker” şeklinde ifade ediyor. Beckett, bitkisel sütlerin, geleneksel sütü alamayanlar için önemli olduğunu, ancak uzun vadeli etkilerinin yeterince araştırılmadığını ekliyor.
Et ikameleri
Aşırı işlenmiş et tüketiminin azaltılmasının sağlığa olumlu katkıları bilinse de, bu etlerin yerini alan bitkisel alternatiflerin durumu da önemli bir konu. Dr. Beckett, “Bitkisel et ikameleri, ‘bitkilerden yapılmış’ etiketleri ile sağlık maskesi takabiliyor. Cipsler ve bazı şekerlemeler de bitkisel içeriklerden üretiliyor, bu da onların sağlıklı olmayabileceğini ortaya koyuyor” diyor. “Doğal bitkilerin faydası, onların işlenmeden önceki hallerinden gelmektedir” şeklinde belirtiyor.
Yemek yerine geçen içecekler
Reklamlarda, çeşitli içeceklerin tok tutma ve zayıflama vaadiyle tanıtıldığı görülüyor. Bu ürünler, yoğun yaşam koşullarında pratik öğün seçenekleri sunmak amacı ile piyasaya sürülüyor. Dr. Beckett, “Bu içecekler vücudun ihtiyaç duyduğu temel besinleri içerseler de, doğal gıdaların sağlığı destekleyen bileşikleri içerememesi ve tat çeşitliliğinden yoksun olmaları sebebiyle potansiyel riskler taşımaktadır” diye ekliyor. Dolayısıyla, bu tür ürünlerin diğer gıdalarla dengelenmesi ve aşırı kullanımında profesyonel görüş alınmasının önemini vurguluyor.
Kahvaltılık gevrekler
Kahvaltılık gevreklerin sağlık üzerindeki etkileri karmaşık bir yapıdadır. Dr. Beckett, en az işlenmiş ve düşük şeker içeren yulaf gevreklerinin sağlık yararları ile ilişkilendirildiğini belirtse de, yüksek oranda işlenmiş ve aşırı şeker içeren çeşitlerin tatlı olarak algılanabileceği konusuna dikkat çekiyor.
Granola/protein barlar
Granola ve protein barların sağlık etkileri de oldukça değişkendir. Dr. Beckett, “Bu barlar yüksek oranda işlenmiş olabilir ve fazla miktarda tuz, şeker ve katkı maddesi içerebilir. Ancak, bu barların kullanım bağlamına göre sağlığa etkileri değişim gösterebilir. Eğer bu barlar, tam gıdaların yerini alıyorsa, sağlık açısından iyi bir tercih olmayabilir. Ancak, ‘çöp’ gıdaların tüketimi yerine geçiyorlarsa bazı faydalar sağlayabilirler” diye vurguluyor.
