Ukrayna’nın temsilcileri, Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul’da düzenlenen Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı’nın ardından düzenledikleri basın toplantısında önemli açıklamalarda bulundular.
Ukrayna Savunma Bakanı Umerov, kısa bir süre önce Rusya ile çözüm konusunda paylaştıkları memorandum hakkında Moskova’dan henüz geri dönüş almadıklarını dile getirdi.
Görüşmelerde Rus heyetinin, ateşkes sağlanmasına yönelik Ukrayna’ya bir belge sunduğunu belirten Umerov, bu belgenin incelenmesi için bir haftalık bir süreye ihtiyaç duyduklarını ve ilerleyen adımların koordine edileceğini aktardı. Ayrıca, tüm esirlerin ve Ukraynalı çocukların serbest bırakılması çağrısında bulunduklarını ifade etti.
Bakan Umerov, esirlerin serbest bırakılmasında belli kategorilere odaklanmaya hazır olduklarını vurgularken, “Ciddi yaralanmış ve hastalığı olan savaş esirlerini değerlendiriyoruz. Ayrıca, 18-25 yaş arası genç askerlerin de iadesini istiyoruz. Buradaki hedefimiz herkes. Bu bağlamda, 6 bin askerin geri iade edilmesi üzerinde konuşuyoruz.” şeklinde konuştu.
Rusya’ya, birkaç yüz Ukraynalı çocuğun listesinin sunulduğunu belirten Umerov, bu durumun Ukrayna açısından son derece önemli olduğunu belirtti. Umerov, “Eğer Rusya, bu barış sürecine gerçek bir taahhütte bulunuyorsa, bu çocukların en azından yarısının iade edilmesi olumlu bir gelişme olacaktır.” dedi.
“KİLİT NOKTALAR SADECE LİDERLER SEVİYESİNDE ÇÖZÜLEBİLİR”
Umerov, kapsamlı bir liderler toplantısının gündemde olduğunu ifade ederek, “Tüm kilit noktaların yalnızca liderler seviyesinde çözülebileceğine inanıyoruz.” dedi. Ayrıca, bu toplantıya ABD Başkanı Donald Trump gibi diğer dünya liderlerinin de katılabileceğini kaydetti.
Rus tarafına, 20-30 Haziran tarihleri arasında bir toplantı yapılmasını önerdiklerini açıklayan Umerov, “Bu, müzakerelerin devam etmesi ve ilerlemesi açısından çok önemli. Rusya’ya uzun zamandır savaşın sona ermesi gerektiğini iletiyoruz ve dünya da bizi destekliyor.” diye ekledi.
Rus kaynaklar, toplantının sonuçları ile ilgili olarak “Rusya ve Ukrayna, tüm ağır hasta savaş esirleri ve 25 yaş altındaki kişilerin takası konusunda anlaşmaya vardı.” şeklinde bir bilgi verdiler.
Kyslytsya, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in İstanbul’daki yapıcı konsültasyonları devam ettirmeleri talimatı aldıklarını ve Rusya ile görüşmeleri paylaştıklarını belirtti. Ayrıca, Rusya’nın yazılı sunulan tekliflere henüz cevap vermediğini ifade etti.
Kyslytsya, “Rusya tarafı bu teklifleri değerlendirmemiz gerektiğini ifade etti, ancak somut insani sonuçlar elde etme noktasında belirli ilerlemeler kaydettik.” diyerek sürecin önemine dikkat çekti. ABD Başkanı Trump’ın koşulsuz bir ateşkes önerdiğini hatırlatan Kyslytsya, Rusya’nın bu öneriyi reddettiğini de sözlerine ekledi.
ABD’nin bu süreçte önemli bir güvenlik sağlayıcısı olduğunu vurgulayan Kyslytsya, “ABD ve Avrupa’nın sürece dahil olmaması halinde, Avrupa’da uzun vadeli güvenlikten söz edemeyiz.” dedi. Ayrıca, olası bir ateşkes veya barış anlaşmasını gözetebilecek bir tarafın bulunması gerektiğini ifade etti.
Ukrayna Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Müdürlüğü (GUR) Başkan Yardımcısı Vadym Skibitsky, “Daha önce bazı esir değişim detaylarını netleştirmiştik. Şu an itibarıyla yeni bir ilerleme kaydettik ve herkes için herkes uygulamasını gündeme taşıdık.” dedi.
Skibitsky, esir değişiminde zorlu süreçlerin bulunduğuna dikkat çekerek, kimsenin kaybedilmemesi için çalışmalara hız verdiklerini ifade etti.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü George Tykhyi, “Heyetler, belli kategorideki savaş esirleri konusunda anlaştılar. Bu, ağır yaralı ve ağır hasta savaş esirlerini kapsıyor; ayrıca 18-25 yaş arası genç askerlerin de iadesi gerektiğini düşünüyoruz.” dedi.
Sözcü Tykhyi, Rusya tarafından sunulan memorandumu henüz inceleme fırsatı bulamadıklarını aktararak, “Yapılacak toplantıların liderler zirvesine hazırlık mahiyetinde olması önemli.” şeklinde ekledi.
Söz konusu toplantılarda Rusya’nın olumlu katkıda bulunması gerektiğini kaydeden Tykhyi, “Ukrayna, 11 Mart’tan itibaren kapsamlı bir ateşkes için hazır olduğunu belirtmiştir.” ifadelerini kullandı.
“UKRAYNA BURADA KENDİNİ SAVUNUYOR. SALDIRAN TARAF İSE RUSYA”
Tykhyi, Rusya ve Ukrayna’nın eşit koşullarda değerlendirilmesinin yanlış olduğunu dile getirerek, “Ukrayna kendini savunuyor. Saldıran taraf ise Rusya.” ifadesini kullandı.
Ukrayna, sadece meşru askeri hedefleri gözetirken, Rusya’nın sivillere yönelik saldırıların karşılaştırılamaz olduğunu belirten Tykhyi, “Bizim belgelerimiz rasyonel ve makul, Rusya’nın belgelerine ise dikkatle bakmalıyız.” diye konuştu.
Tykhyi, görüşmelerde Ukrayna heyetinin ateşkes, insani güven artırıcı önlemler ve liderler konferansını gündeme taşıdığını belirtti.
“RUSYA ÜZERİNDEKİ BASKININ SÜRDÜRÜLMESİ GEREKEN BİR DURUM”
İstanbul’daki toplantıların ardından Tykhyi, “Ukrayna her zaman görüşme platformu ile ilgili esnek davranmıştır. Türkiye veya başka bir yerde toplanabiliriz.” dedi.
Ukrayna’nın Rusya üzerindeki baskının sürmesi gerektiğine vurgu yapan Tykhyi, “Diplomatik süreç devam etse bile bu durum birbirini dışlayamaz. Ekonomik ve askeri yardımın devam etmesi lazım.” diyerek sürecin devamlılığına dikkat çekti.
Tykhyi, Ukrayna ordusunun Rusya’ya karşı yürüttüğü İHA operasyonlarının müzakerelere etkisi konusunda bir gündem olmadığını, ancak bunun savaşın devam ettiğini belirtti.
BELLİ KATEGORİDEKİ SAVAŞ ESİRLERİ TAKAS EDİLECEK
Tykhyi, görüşmelerde en önemli sonucun insani konularla ilgili olduğunu sözlerine ekleyerek, “Heyetler, belli kategorideki savaş esirleri için anlaşmaya vardı. Bu, ağır yaralı ve ağır hasta savaş esirlerini kapsıyor.” dedi.
Kategorileri belirlediklerini ve ekiplerin sayıları netleştirmek için çalışmalarını sürdüreceklerini aktaran Tykhyi, “Devlet Başkanı Zelenskiy, Putin’in işbirliği teklifine hazır.” ifadesini kullandı.
RUSYA’YA ELEŞTİRİ
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Danışmanı Oleksandr Bevz, İstanbul’daki toplantıların “Rusya’nın belgeleri önceden teslim etmemesine” rağmen gerçekleştiğini belirtti. Ukrayna’nın yapıcı olmaya devam ettiğini vurgulayan Bevz, ilerleyişin engellenmemesi gerektiğini ifade etti.
Bevz, müzakerelerin ancak ateşkesle birlikte anlam kazanabileceğini, zira silahlar sürekli etkisini sürdürüyor dedi ve tüm bu süreçte çocukların, gözaltına alınan sivillerin geri dönüşünü gerektirdiğini hatırlattı.
Ukrayna, Rusya’nın elindeki çocuklarla ilgili tüm yeterli bilgilere sahip olduklarını belirterek, “Bu çocukların nerede olduğunu biliyoruz.” ifadelerini kullandı.
