Rusya ve Ukrayna temsilcileri, üç yıldan uzun bir süredir devam eden çatışmalara son vermek amacıyla, 2 Haziran’da İstanbul’da bir araya geldi. Bu toplantıda her iki taraf, taleplerini, şartlarını ve beklentilerini dile getirdi.
Dün gerçekleştirilen ikinci görüşme, İstanbul’da yapıldı ve yine ateşkes sağlanamadı. Ancak taraflar, esir takasında yeniden anlaşmaya vardı. Moscow Times’ın haberine göre, Rus müzakere heyeti, 2 Haziran’daki ve yaklaşık bir saat süren müzakereler sırasında Ukrayna heyetine savaşın sona erdirilmesine dair iki ana çerçeve sunarak bir “memorandum” iletti. Rusya’nın memorandumunun ayrıntıları, Rus devlet medyasında kamuoyuna paylaşıldı.
RUSYA, NE İSTİYOR?
Rusya’nın önerdiği ilk çerçeve, Ukrayna’nın kısmen işgal edilmiş olan Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson bölgelerinden çekilmesini öngörüyor. Rusya, bu şartın yerine getirilmesinin ardından 30 günlük bir ateşkesin yürürlüğe girmesini talep ediyor. Ayrıca, Ukrayna’nın askerlerini Rusya sınırından anlaşılan bir mesafeye geri çekmesi isteniyor.
Öne çıkan ikinci çerçeve ise bir “paket teklifi” niteliğinde. Bu seçenek, dört bölgenin derhal teslim edilmesini talep etmiyor, ancak Ukrayna’dan bazı talepler içeriyor. Bu talepler arasında Ukrayna’nın seferberlik çabalarına hemen bir yasak getirilmesi, uluslararası askeri yardımların durdurulması ve Ukrayna’nın Rusya toprakları içinde herhangi bir sabotaj gerçekleştirmemesi yer alıyor.
İkinci paket teklifi, her iki tarafın da sivilleri serbest bırakacağına dair bir af çağrısı içeriyor. Bununla birlikte, Rusya, Ukrayna’nın sıkıyönetimi kaldırılınca 100 gün içinde başkanlık ve parlamento seçimleri yapmasını istiyor.
“HEYET BAŞKANLARI 2,5 SAAT BOYUNCA GÖRÜŞME YAPTI”
Dün yapılan görüşmeye dair Interfax’a bilgi veren bir kaynağa göre, Ukrayna heyetinin başkanı Savunma Bakanı Rüstem Umerov ve Rusya heyetinin başkanı Devlet Başkanı Vladimir Putin’in danışmanı Vladimir Medinski arasında 2,5 saatlik bir toplantı gerçekleşti. Bu bire bir görüşmenin, daha geniş müzakerelerin gidişatını etkileyebilecek önemli bir adım olduğu ifade edildi.
Habere göre, Moskova’nın memorandumunda yer alan talepler arasında, Kırım dahil işgal altında bulunan Ukrayna topraklarının Rus egemenliğinin uluslararası alanda tanınması, Ukrayna’nın herhangi bir askeri örgüt ya da koalisyona katılmayacağına dair taahhüt vermesi, Rusça’ya resmi statü tanınması ve mevcut yaptırımların kaldırılması ile yeni yaptırımların uygulanmayacağına dair güvence bulunuyor.
MEDVEDEV’DEN MÜZAKERE AÇIKLAMASI
UKRAYNA NE İSTİYOR?
Ukrayna, dünkü toplantıda barış görüşmeleri ile ilgili kendi tutumunu Rus heyetine aktardı. Politico haber sitesinin eriştiği belgede, Ukrayna’nın tam ve koşulsuz bir ateşkes, tüm esirlerin takası, yasa dışı bir şekilde Rusya’ya götürülen çocukların iadesi ve tüm sivil esirlerin serbest bırakılması taleplerine yer verildiği ortaya kondu.
Ukrayna ayrıca, Rusya’nın gelecekte kendisine saldırmayacağı konusunda bir taahhüt vermesini, egemenliğinden taviz vermeye zorlanmamasını, Avrupa Birliği (AB) üyeliği yolunda ilerlemesine izin verilmesini ve NATO’daki geleceği ile ilgili kararların Rusya değil, ittifak üyeleri tarafından alınmasını talep etti.
Belgede, Rusya’nın Şubat 2014’ten bu yana elde ettiği toprak kazanımlarının uluslararası toplum tarafından tanınmaması ve Şubat 2022’den bu yana savaşın taraflarını ayıran “temas hattının” müzakerelerin başlangıç noktası olması talep ediliyor.
Ukrayna, toprak meselelerinin ancak Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki bir görüşmede tam ve koşulsuz bir ateşkes sağlanabilirse masaya yatırılacağını vurguladı.
Bu taleplerin karşılığı olarak Ukrayna, belirli yaptırımların aşamalı olarak kaldırılmasını kabul etmekle birlikte, Rusya’nın taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda yaptırımların devam etmesi için bir mekanizmanın oluşturulmasını istedi.
