Bilim insanları, Güneş Sistemi’nin erken dönemlerinde suyun dış bölgelerde bolca mevcut olduğunu ve kuyruklu yıldızlar ile asteroitlerin neredeyse 4 milyar yıl önce Dünya’ya su taşıdığı hipotezini uzun zamandır savunuyor. Bu teori, yeni oluşan yıldız sistemlerinin doğrudan incelenmesine imkan tanıyan teknolojik gelişmelerle daha da derinlemesine inceleniyor.
Bu alandaki en çarpıcı delillerden birine, NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu aracılığıyla ulaşılmıştır. Johns Hopkins Üniversitesi öncülüğündeki araştırma ekibi, ilk kez Güneş benzeri genç bir yıldızın etrafında su buzu tespit etmeyi başardı.
Yaklaşık 155 ışık yılı uzaklıkta bulunan HD 181327 adı verilen bu genç yıldız, yalnızca 23 milyon yaşındadır. Bu durumu, Güneş Sistemi’nin 4.6 milyar yıllık yaşıyla karşılaştırmak ilginç bir perspektif sunuyor.
ETRAFINDAKİ DİSKTE KEŞFEDİLDİ
Gezegenlerini henüz oluşturmamış olan bu genç yıldızın çevresinde, toz ve gazdan meydana gelen bir “gezegen öncesi” disk mevcut. Araştırmacılar, James Webb’in kızılötesi spektrografı kullanarak gerçekleştirdikleri gözlemler ile bu disk içinde suyun kimyasal izlerine ulaştı. Elde edilen verilere göre, sistemin dış halkasında bulunan buz, bu halkanın kütlesinin yüzde 20’sinden fazlasını oluşturmaktadır.
Bilimsel dergi Nature’da yayımlanan çalışmanın baş yazarı Chen Xie, NASA’nın basın bülteninde şu şekilde belirtti:
“Webb, sadece su buzu değil, aynı zamanda kristalize su buzu da tespit etti. Bu tür bir buz, Satürn’ün halkaları ile Kuiper Kuşağı’ndaki cisimlerde de mevcut. Bu tür buzlar, gezegen oluşumunu kolaylaştırmakta ve zamanla karasal gezegenlere su taşıyabilecek materyallerin bir parçası olma potansiyelini taşımaktadır.”
İÇ KISIMLARDA BULUNAMADI
Gözlemler, yıldıza yaklaştıkça buz miktarının azaldığını gösteriyor. Diskin iç kısımlarında neredeyse hiç su buzu izine rastlanmazken, orta kısımlarda bu oranın yalnızca yüzde 8 civarında olduğu gözlemleniyor. Bu durumun, yıldızdan gelen mor ötesi ışınların buzu buharlaştırmasından kaynaklandığı düşünülmekte. Ancak, bazı buzların kayalık cisimlerin ve gezegenimsi yapıların içinde gizlenmiş olabileceği de olasılıklar arasında yer alıyor.
Araştırmacılar, James Webb ve yakında fırlatılacak yeni nesil teleskoplarla benzer sistemlerde su buzu arayışına devam etmeyi hedeflemektedir. Bu çalışmalar, gezegen oluşum süreçlerini daha derinlemesine anlamamıza ve Güneş Sistemi’nin oluşumuna dair yeni bilgiler edinmemize yardımcı olacaktır.
