İnsanlar, bir gün Mars’a yerleşme hedefini gerçekleştirdiklerinde, Güneş Sistemi’ndeki en zorlu ortamların birine adım atmış olacaklar.
Bununla birlikte, Kızıl Gezegen’de yaşam deneyimimiz hakkında daha iyi bir fikir edinebilmek için, evimize daha yakın olan yaşamsal koşullara odaklanmak önem taşıyor.
Kısıtlı alan, mahremiyetin olmaması, yetersiz beslenme ve katı günlük rutinler… Uzmanlar, Mars’a gidecek astronotların yaşayacağı koşulların, keşiflerde bulunanlardan çok mahkumların durumuna benzeyeceği konusunda hemfikir.
Uzay ajansları, uzayda yaşamı anlamak için yıllardır Antarktika’daki zorlu araştırma üslerinde çeşitli deneyler gerçekleştiriyor. Ancak Bristol Üniversitesi’nden uzay sistemleri mühendisi Prof. Lucy Berthoud, Mars’taki yaşamı en iyi yansıtan ortamların aslında hapishaneler olduğunu savunuyor.
“MAHKUMLARDAN BİLE DAHA YALNIZ OLACAKLAR”
Dünya’dan yaklaşık 225 milyon kilometre uzakta, kapalı bir yaşam alanında ikamet edecek astronotların, dünya üzerindeki mahkumlardan çok daha fazla bir yalnızlık hissi yaşayabileceği ifade ediliyor.
BİRİ GÖREV BİRİ CEZA AMA KOŞULLAR AYNI
Astronotlar ile mahkumlar arasındaki temel fark, birinin kendi iradesiyle çok istenen bir göreve atılması, diğerinin ise özgürlüğünün ceza olarak kısıtlanmış olmasıdır.
Dolayısıyla, Mars’a ulaşmak için yapılan yolculukta iki tarafın hayat standartlarının şaşırtıcı bir şekilde benzer olabileceği öne sürülüyor.
Hem mahkumlar hem de astronotlar, kısıtlı bir alanda, sınırlı insan sayısıyla birlikte hapsolacaklar.
HANGİ AÇILARDAN BENZEYECEK?
Avrupa standartlarına göre, bir mahkum için düşen hücre alanı yaklaşık dört metrekareyken, aşırı kalabalık dolayısıyla bu alan sık sık daha da küçülmektedir.
Mars’ta, kaynakların son derece kısıtlı olmasının beklendiği bir ortamda, astronotların da benzer derece dar alanlarda yaşamaya mahkûm olabilecekleri düşünülüyor.
Örneğin, NASA’nın Apollo Komuta ve Servis modülünde üç kişilik bir ekip için sadece 6,2 metreküplük bir alan mevcuttu.
Mahremiyetin eksikliği ve sürekli insanlarla birlikte olma durumu, stres seviyelerinin artmasına ve çatışma ihtimallerinin yükselmesine yol açabilmektedir.
Ayrıca, hem Mars hem de hapishaneler son derece sıkıntılı ortamlardır; bu durum gerginliği daha da arttırır.
GÜNLÜK HAYAT DA BENZEYECEK
Astronotların günlük yaşamları da, mahkûmların yaşam düzenine benzer bir yapıya bürünebilir.
Cezaevlerinde mahkûmların günlük programları dakikası dakikasına planlanmakta; yemek, uyku, çalışma ve dinlenme gibi ihtiyaçlar dahi sıkı kurallarla düzenlenmektedir.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) görevli astronotlar da aynı şekilde, neredeyse hiç özgürlükleri olmadan zamanlarını idare etmek durumunda kalıyor. Günde 15 saat çalışma süresine tabi olan astronotlar, bu zaman diliminde iki saati zorunlu egzersize, sekiz saati ise çalışmaya ayırmak zorundalar. Kendilerine kalan kişisel süre ise yalnızca bir saat.
MARS GÖREVİ HAPİSHANELERE İLHAM OLABİLİR
Mars üslerinin, bireysel özgürlüğü ve mahremiyeti en üst düzeyde sağlamak üzere tasarlanması gerektiği vurgulanıyor. Monotonlukla mücadele etmek adına astronotlara anlamlı ve faydalı aktivitelerin sunulması da öneriler arasında bulunuyor.
Uzmanlar, Mars’ta yaşanacak olan bu sorunlara bulacakları çözümlerin, dünya genelindeki hapishane koşullarının iyileştirilmesine de kaynaklık edebileceğini düşünüyor.
