Uzun yıllar süren hazırlıkların ardından, Vera C. Rubin Gözlemevi, 23 Haziran Pazartesi günü ilk gökyüzü görüntülerini kamu ile paylaştı. Bu çarpıcı fotoğraflardan biri, Virgo Kümesi çevresinde bulunan yaklaşık 10 milyon galaksiyi içeriyor.
Vera C. Rubin Gözlemevi’nde dünyanın en büyük dijital kamerası ile çekilen bu yüksek çözünürlüklü görüntüler, daha önce incelenmemiş milyonlarca galaksiyi gün yüzüne çıkarıyor. Canlı yayında tanıtılan bu görsellerin sadece biri, Virgo Kümesi çevresindeki galaksileri yansıtıyor. Proje Bilimcisi Zeljko Ivezic, bu karelerin Rubin’in yalnızca “ilk gecesinden” elde edildiğini belirtti. Daha önce paylaşılan etkileyici spiral galaksinin fotoğrafı ise, bu dev görüntünün yalnızca yüzde 2’lik bir bölümünü temsil ediyor. Toplamda 3200 megapiksel çözünürlüğe sahip görsel, insan gözüyle algılanabilmesi için 400 ultra yüksek çözünürlüklü TV ekranında gösterilmeli; bu, neredeyse bir basketbol sahası kadar büyük bir alan gerektiriyor. Tüm ilk görüntüler, Rubin Gözlemevi’nin resmi internet sitesi aracılığıyla incelenebilir ve detaylı bir şekilde yakınlaştırılabilir.
VERİLERDE YENİ BİR DÖNEM
Rubin Gözlemevi, ilk yılında dünya genelindeki tüm optik gözlemevlerinden daha fazla veri toplayacak. Bu veriler, evrenin sırlarını oluşturan karanlık madde ve karanlık enerjinin yanı sıra, henüz keşfedilmemiş asteroitlerin yerleri hakkında da önemli keşiflere kapı aralayabilir. Beyaz Saray Bilim ve Teknoloji Politikası Ofisi Direktörü Michael Kratsios, “Bu gözlemevinin üreteceği muazzam görüntüler ve veri miktarı, dünya genelinde olağanüstü bilimsel çalışmaları destekleyecek” şeklinde bir ifade kullandı.
10 YILDA 40 MİLYAR GÖKSEL CİSİM
Rubin, tam kapasiteyle çalıştığında her 30 saniyede bir gece gökyüzünü fotoğraflayarak, gecede yaklaşık 20 terabayt veri toplayacak. Gözlemevinin 10 yıllık görev süresi boyunca yaklaşık 40 milyar gök cismi gözlemlenecek ve trilyonlarca ölçüm yapılacak. Ulusal Bilim Vakfı Genel Sekreteri Brian Stone, “Bugünden itibaren, karanlık maddeyi, karanlık enerjiyi ve gezegen savunmasını anlama kapasitemiz daha da hızla büyüyecek” dedi. Yıl sonuna kadar faaliyete geçecek olan Rubin Gözlemevi, her gece yaklaşık bin fotoğraf çekerek güney gökyüzünü 3-4 günde bir tarayacak. Elde edilecek bu görüntüler, evrenin detaylarla dolu bir zaman atlama filmi hâline dönüştürülecek. Bu süreçte asteroitler, kuyruklu yıldızlar, süpernovalar, yıldızlar ve galaksilerin hareketleri izlenebilecek. Bilim insanları, bu tür verilerle gözlemlenememiş kozmik olayların keşfedilmesinin mümkün olacağını belirtiyor. Örneğin, gözlemevinin ilk birkaç gecesi içerisinde daha önce bilinmeyen 2 binden fazla yeni asteroit tespit edildi. Görev tamamlandığında bu sayının 5 milyon civarında olması bekleniyor; bu da son 200 yılda keşfedilen tüm asteroitlerin yaklaşık beş katına denk geliyor. ABD Enerji Bakanlığı Sekreteri Chris Wright, yeni dönemi “Film başladı, kamera çalışıyor ve evren önümüzde açılmak üzere” şeklinde özetledi.
