Son zamanlarda gerçekleştirilen bir araştırma, Dünya’nın iklim sisteminin sera gazı kirliliğine beklenenden daha duyarlı olabileceğini ortaya koydu. Bu durum, küresel ısınmanın 2 derece ile sınırlı tutulması hedefini zorlaştırıyor.
Norveç’teki CICERO Uluslararası İklim Araştırmaları Merkezi’nden iklim bilimci Gunnar Myhre, elde edilen bulguların “iklim değişikliğiyle mücadelede olumsuz bir gelişme” olduğunu ifade ediyor.
İKLİMİN HASSASİYETİ NE DÜZEYDE?
Bilim insanları, sera gazlarının atmosferdeki birikiminin gezegeni ısıttığını uzun yıllardır bilmektedir. Ancak bu ısınmanın tam boyutu hala belirsizliğini koruyor. En temel soru, iklimin bu kirliliğe ne denli duyarlı olduğudur. Bu belirsizliğin başlıca nedeni, bulutların nasıl tepki verdiğidir. Bulut sistemlerindeki değişimler, atmosferdeki ısınmayı artırarak bir zincirleme etki yaratabiliyor. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), atmosferdeki karbondioksit seviyesinin sanayi öncesi durumuna göre iki katına çıkmasının 2 ila 5 derece arasında bir ısınmaya yol açabileceğini tahmin ediyor. Orta seviye bir öngörü ise yaklaşık 3 derece olarak belirleniyor.
UYDU VERİLERİ MODELLERİ TEST EDİYOR
Myhre ve ekibi, farklı iklim modellerinin tahminlerini, uydulardan gelen Dünya’nın enerji dengesizliği verileriyle karşılaştırdı. Bu veri, iklim sistemimizde biriken fazla ısıyı ölçerek gezegenin iklim hassasiyeti hakkında bilgiler sunuyor. Elde edilen sonuçlar dikkat çekici: Düşük hassasiyetli modeller, yani gezegenin ısınmaya karşı daha dirençli olduğunu varsayan tahminler, uydu verileriyle örtüşmüyor. Buna karşın yüksek hassasiyetli modeller, gezegenin daha kırılgan olduğunu öngörenler, uydu verileriyle daha uyumlu sonuçlar sağlıyor. Myhre, “İyimser modellerin gerçekleşme olasılığı düşük görünüyor” ifadesini kullanıyor.
Araştırma bulguları, atmosferdeki CO₂ oranının iki katına çıkması durumunda 2.9 dereceden daha düşük bir ısınmanın muhtemel olduğu tahminlerine dair güveni sorgulatıyor. Gerçek sıcaklık artışının bu seviyenin üzerinde olma ihtimali daha yüksek. Ayrıca, 2023 yılı itibarıyla karada ve denizlerde kaydedilen rekor sıcaklıklar, atmosferdeki iklim geri besleme mekanizmalarının güçlü bir şekilde işlemekte olduğunu ortaya koyuyor.
İklimin sanılandan daha hassas olması, mevcut emisyon seviyeleriyle sıcaklık artışının daha hızlı gerçekleşeceği anlamına geliyor. Bu da Paris Anlaşması’nın hedeflerini gerçekleştirmek için küresel karbon emisyonlarının daha hızlı ve daha derin bir şekilde azaltılması gerektiğinin altını çiziyor.
“ACİL SİYASİ EYLEM GEREKİYOR”
Almanya’daki Leipzig Üniversitesi’nden iklim uzmanı Johannes Quaas, araştırmanın iklim modelleri arasındaki belirsizlik aralığının daraldığını gösterdiğini belirterek, “Bu çalışma, siyasi eylemin aciliyetini bir kez daha öne çıkartıyor” dedi. Reading Üniversitesi’nden Richard Allen ise, uyduların 2001 yılından itibaren veri toplamaya başlaması nedeniyle doğal iklim değişkenliklerinin tamamen dışlanamadığını vurguladı. Ancak, araştırmanın titiz bir çalışma olduğu ve düşük ısınma tahminlerinin gerçekçi olmadığını gösteren güçlü bir kanıt sunduğunu ifade etti.
